เวยป๋อ ผู้เซตเทรนด์ใหม่ให้โซเชี่ยลมีเดียจีน

ถึงแม้ประชากรเน็ตนับร้อยล้านคนในจีนจะไม่เคยได้เข้าถึงเฟซบุ๊ก ทวิตเตอร์ ยูทูบ โฟร์สแควร์ ฯลฯ แต่พวกเขาก็เข้าใจคอนเซ็ปต์ของ “เว็บไซต์สื่อสังคม (Social Media Sites)” ได้อย่างถ่องแท้ นั่นก็เพราะมีผู้ทำเว็บไซต์ที่มีฟีเจอร์เดียวกันทั้งหมดนี้ในเวอร์ชั่นภาษาจีน อาทิ kaixin001.com (เฟซบุ๊กจีน) tudou.com (ยูทูบจีน) และเทรนด์ใหม่ที่ฮิตสุดๆ ในนาทีนี้เห็นจะเป็น weibo.com (ทวิตเตอร์จีน)

แต่ความจริงแล้ว weibo.com นั้นมีแค่ส่วนเดียวที่เหมือนกับทวิตเตอร์ นั่นคือ การโพสข้อความได้ 140 ตัวอักษร แต่ที่เหลือ…มันเหนือความคาดหมายมากกว่านั้น ซึ่งก็คือประเด็นสำคัญที่เราจะมาวิเคราะห์กันในบทความนี้

เวยป๋อ : บล็อกสั้นๆ แต่ทรงพลัง
คำว่า “เวยป๋อ” ภาษาจีนแปลว่า “บล็อกสั้นๆ (Micro blogging)” ซึ่งในจีนมีเว็บไซต์ที่เรียกตัวเองว่าเป็น “เวยป๋อ” ถึงเกือบ 30 เว็บไซต์ แต่หนึ่งเดียวที่มาแรง ถึงขั้นปั้นมือจะวิ่งเข้าตลาดหลักทรัพย์แนสแดคในเร็ววันนี้คือ “เวยป๋อของบริษัทซีน่า” (บริษัทอินเทอร์เน็ตยักษ์ใหญ่ในจีนที่มีรายได้จากการโฆษณาปีที่แล้ว 12,000 ล้านบาท) พร้อมๆ กับเพื่อนๆ เว็บไซต์ในวงการเน็ตจีนอย่าง “เถาเป่า (taobao.com) เว็บไซต์ขายของออนไลน์, แวงเคิล (Vancl.com) เว็บแบรนด์เสื้อผ้า และถูโต้ว (Tudou.com) เว็บยูทูบจีน

นอกจากนี้ซีน่ายังได้ครอบครองชื่อสามัญนามอย่าง “เวยป๋อ” ไปเป็นแบรนด์เนมของตนเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ดังนั้น คำว่า “เวยป๋อ” ต่อจากนี้จะหมายถึง “ชิงลั่งเวยป๋อ (新浪微博) ” ของซีน่า (ชื่อภาษาจีนคือชิงลั่ง) เท่านั้น

140 ตัวอักษรแต่ความหมายคูณ 3
เพราะภาษาจีนไม่ได้เป็นภาษาที่ใช้การผสมตัวสะกดเหมือนอังกฤษและไทย ในทางกลับกัน 1 ตัวอักษรกลับมีความหมายของมันเอง ดังนั้นการกำหนดให้พิมพ์ข้อความขึ้นเวยป๋อได้ 140 ตัวอักษรนั้น ทำให้แต่ละคนสามารถเสนอแง่มุมความคิด คำคม ได้อย่างลึกถึงแก่นบนเวยป๋อได้สบายๆ

และนี่เองที่เป็นเหตุผลให้ช่วงแรกๆ ที่เวยป๋อฮิต รัฐบาลจีนถึงกับสั่นสะเทือนเพราะหลายคนเขียนข้อความที่โจมตีการทำงานของพรรคคอมมิวนิสต์แบบเรียลไทม์ แต่ตอนนี้ก็ดูเหมือนว่าจะมีทางออกดีๆ กับปัญหานี้แล้ว ซึ่งก็อยู่ในย่อหน้าถัดไป

เปิดหน้าคุย : ตัวจริง เสียงจริง
เหตุผลสำคัญที่ทำให้เวยป๋อเติบโตแบบก้าวกระโดดด้วยสถิติที่สวยงามมากมาย อาทิ 1 ปีกว่ามียอดสมาชิกทะลุ 50 ล้านคน (ทวิตเตอร์ที่คนใช้ทั่วโลกต้องรอตั้ง 5 ปี) มีเพจวิว 212 ล้านเพจวิว/เดือน ทั้งยังมียอดสมาชิกใหม่ 10 ล้านคน/เดือน พอถึงสิ้นปีนี้คาดว่าจะมีสมาชิกถึง 150 ล้านคน นั่นก็เพราะใช้กลยุทธ์เซเลบฯ มาดัน ไมต่างจากเส้นทางเดินของทวิตเตอร์ในช่วงแรก

กล่าวคือ ขณะนี้เวยป๋อมีคนดังที่มีการยืนยันตัวตนเพื่อเปิดหน้าเพจเวยป๋อแล้วกว่า 60,000 ราย ยังไม่รวมอีก 5,000 บริษัท 2,700 องค์กรสื่อ และเจ้าหน้าที่รัฐอีกยกโขยง

เมื่อทั้งดารา บริษัท มาร่วมกันเปิดเผยตัวจริงบนโลกออนไลน์แบบนี้ จึงเป็นการสร้างระบบนิเวศน์ใหม่ให้กับโลกไซเบอร์จีนอย่างแท้จริง ทำให้ผู้ใช้หน้าใหม่ก็เห็นว่าการใช้ชื่อนิรนามในโลกออนไลน์เป็นเรื่องที่ “เอาท์” ไปแล้ว

ซึ่งแน่นอนเมื่อผู้ใช้เปิดเผยตัวจริง ทำให้การตามล่าผู้ที่เห็นต่างและเตรียมสร้างความป่วนในสังคมก็จะโดดเด่นให้รัฐบาลตระคลุบตัวได้ง่ายด้วยเช่นกัน ด้วยหลักการง่ายๆ นี้เองจึงทำให้ “เวยป๋อ” ในจีนถึงได้ไฟเขียวให้อยู่ยงคงกระพันได้จนถึงชั่วโมงนี้

“ยำใหญ่โซเชี่ยลมีเดีย” เว็บเดียวสนุกครบ
เหตุผลสำคัญประการต่อมาที่ทำให้ “เวยป๋อ” เป็นเทรนด์ในปัจจุบันก็คือ ความสั้นและล้ำฟีเจอร์ ที่เวยป๋อ คุณสามารถทำกิจกรรมทุกอย่างที่เว็บสื่อสังคมสมัยใหม่ทำได้ ไม่ว่าจะเป็น โพสรูป/ภาพ/เสียง/วิดีโอ ทำโพล เช็กอิน แชต หรือแม้แต่ซื้อคูปองส่วนลด และออเดอร์สินค้าออนไลน์

ดังนั้น เราจึงสามารถเขียนสมการอธิบายเวยป๋อแบบชัดเจนได้ดังนี้

Twitter + Facebook + Foursquare + Ensogo +…+…++++ = weibo

ที่เห็นว่ามีการเขียนเครื่องหมายบวกเผื่อเอาไว้ก็เพราะเว็บนี้เพิ่งเปิดมาได้ 2 ปีแต่ฟีเจอร์ล้ำขนาดนี้ ปีต่อๆ ไปต้องมีอะไรให้ทึ่งอีกเยอะ!

ดังนั้น ถึงตอนนี้หากคุณจะเรียกว่าเวยป๋อเป็นเว็บก๊อบปี้ทวิตเตอร์ที่ผสมเฟซบุ๊กอาจจะผิดถนัด และขณะเดียวกันยังมีความเป็นไปได้ว่าซีน่าเองก็ยังไม่รู้ที่จะนิยามบริการสุดเจ๋งของตัวเองนี้ว่าอย่างไร?

เมื่อมียอดผู้ใช้ (มหาศาล) ยังไงก็หาเงินได้
นอกเหนือจากการมีเงินถุงเงินถังจากผู้สนับสนุนเว็บเวยป๋อกว่า 1 พันล้านบาทแล้ว การหารายได้ด้วยตัวเองเพื่อการเติบโตระยะยาวก็เป็นสิ่งที่อยู่ในแผนตั้งแต่ต้น

นักวิเคราะห์คาดว่าเวยป๋อ จะมีรูปแบบการหารายได้ 4 ทางใหญ่ๆ ด้วยกันซึ่งเป็นทั้งจากทาง B2C และ B2B ได้แก่
– แบนเนอร์ (แถบใหญ่ที่อยู่ด้านล่างกล่องโพสข้อความบนเว็บ)
– ผลการค้นหา (ในรูปแบบของ Text linked Ad)
– การเปิดหน้าเพจเวยป๋อของร้านค้า (ซึ่งจะต้องอาศัยการยืนยันตัวตนด้วยสัญลักษณ์ V ด้านท้ายชื่อผู้ใช้ เพื่อเพิ่มความน่าเชื่อถือ) พร้อมระบบวิเคราะห์ข้อมูลการใช้งาน (Analytics)
– แบ่งรายได้จากแอพฯ ที่เอาข้อมูลของเวยป๋อในไปใช้เชิงการค้า (เพราะทางเวยป๋อได้ให้ API สำหรับให้นักพัฒนาไปสร้างแอปฯต่อยอดได้)

กล่าวโดยสรุป
หลายคนอาจจะมองว่า สถานการณ์ความร้อนแรงของเวยป๋อในจีนวันนี้ ไม่ต่างอะไรไปจากเหล้าเก่าในขวดใหม่ ที่อาศัยเทคนิคเดิมๆ คือ รวมฟีเจอร์ของทุกเว็บเอาไว้ด้วยกัน แต่ผู้เขียนเห็นอีกแบบว่า “เวยป๋อ” วันนี้คือการรวมกันต่อจิ๊กซอว์ของเว็บไซต์สำคัญๆ ของซีน่าที่อยู่กระจัดกระจาย ให้มาจัดอยู่ในโครงสร้างเดียวกัน ทำงานเชื่อมโยงกัน ภายใต้แนวคิด “ผู้ใช้เป็นศูนย์กลาง” ซึ่งผู้ใช้คนนั้นคือคนจริงๆ และเป็นคนเดียวกับที่เดินอยู่บนท้องถนน และมี “เวยป๋อ” เป็นหน้าต่างเดียวแต่กลับมีเครื่องมือทุกอย่างที่จะใช้สำหรับสื่อสารกับคนที่ตนรู้จัก ดังนั้นจะมีเหตุผลอะไรที่จะไปเลือกใช้เว็บไซต์อื่นอีก ดังนั้นโอกาสขายสินค้าและบริการในที่เดียวแบบเบ็ดเสร็จก็จะมากองอยู่ตรงหน้า

ที่จีน อาจกล่าวได้ว่าวงการอินเทอร์เน็ตอาจนับเป็นอุตสาหกรรมที่ใหญ่และเกี่ยวกับผู้คนมากที่สุดเพียงอุตสาหกรรมเดียวที่ “รัฐ” ไม่ได้เป็นเจ้าของ และ ณ ชั่วโมงต่อจากนี้ โลกไซเบอร์จีน จะมีไมโครบล็อกอย่างเวยป๋อเป็นตัวนำในโซเชี่ยลมีเดียอย่างแน่นอน ดังนั้นความตื่นเต้นและเม็ดเงินที่เพิ่มพูนในวันข้างหน้า บอกได้เลยว่ายากจะคาดเดา!

รู้จักชิงลั่งเวยป๋อ (บล็อกสั้นของซีน่า)
วันที่ 7 เมษายน 2554 ถือเป็นฤกษ์ดีที่ “ชิงลั่งเวยป๋อ (新浪微博)” บริการบล็อกสั้น (Microblogging) ของซีน่า (Sina.com) ได้ฤกษ์แยกตัวออกมาเป็นเอกเทศ พร้อมโดเมนชื่อตรงตัวว่า www.weibo.com เพื่อตั้งตนเป็นบล็อกกระแสใหม่ในสังคมจีนอย่างภาคภูมิ เหตุผลที่ทำให้เวยป๋อของซีน่าแรงแซงหน้าเวยป๋อค่ายอื่นๆ ก็คือ คุณภาพของคนเล่นและข้อมูลที่โพส รวมถึงระบบที่เสถียร, ฟีเจอร์ที่พัฒนาล้ำหน้า) และรองรับกับการใช้งานบนมือถือทุกระบบปฏิบัติการ ซึ่งปัจจุบันมีผู้โพสข้อมูลบนเวยป๋อผ่านมือถือเกือบ 50%

ฟีเจอร์เด่นของเว็บเวยป๋อ เคล็ดลับความดังของเวยป๋อ
โพสได้ทุกสื่อ (ข้อความ, ภาพ, เสียง, วิดีโอ) คนดัง (ดารา นักร้อง นักการเมืองคนดังของจีนล้วนเป็นสมาชิกเวยป๋อ)
ตั้ง-ตอบข้อความของทุกคนได้ ยอด Retweet ข้อความที่เยอะมาก (ที่นิยมคือ คำคม เรื่องตลก และข่าว)
สร้างโพล มีการทำระบบคะแนนเพื่อให้รางวัลกับผู้โพสบ่อยๆ ในรูปแบบไอค่อน ทั้งโพสข้อความใหม่และตอบความเห็นคนอื่น
สร้างงานอีเวนต์ ตอบรับการเข้าร่วมงานได้ ข่าวส่วนลด โปรโมชั่นแรง เพราะแบรนด์ดังๆ ให้ที่นี่เป็นแหล่งทำกิจกรรมและแจกของ
สร้างกลุ่มที่สนใจเรื่องเฉพาะเองได้
แชตกับเพื่อนที่ออนไลน์ในหน้าเพจเวยป๋อ
เช็กอินพร้อมพิกัด
ซื้อคูปองส่วนลด พร้อมรับแต้มพิเศษ ถ้าโปรโมตต่อคูปองได้หนึ่งแต้ม แต่ถ้ามีคนคลิกซื้อได้ 5 แต้ม เอามาซื้อของลดราคาพิเศษในเว็บ