เรื่องโดย : วรมน ดำรงศิลป์สกุล
หลายคนในวงการมือถือรู้ดีกว่า “แอปฯ แชต (Mobile Messaging Application)” คือ เทรนด์ใหม่ที่ร้อนแรงที่สุดในสองสามปีมานี้ จนทำให้หลายคนลืมฟังก์ชัน SMS ไปเสียสนิท นั่นก็เพราะแอปฯ แชตทำให้เรา เพื่อน และครอบครัวใกล้ชิดกันยิ่งขึ้นโดยที่ทุกข้อความที่ส่งหากันไม่เสียเงินเลยสักบาท
ดังนั้นคนทำแอปฯ แชตหลายรายจึงต้องพยายามคิดหา “โมเดลธุรกิจ” ที่นอกจากจะช่วยจ่ายค่าเซิร์ฟเวอร์แล้ว จะต้องทำเงินเข้ากระเป๋าเจ้าของได้จริงๆ ลองย้อนมามองวิธีหาเงินของแอปฯ แชตทีละเจ้ากันเลย…
ต้นตำรับแอปฯ แชตอย่าง “Whatsapp” ที่มีผู้ใช้ส่วนใหญ่เป็นฝรั่ง มีวิธีการหารายได้แบบเบสิกคือ เก็บค่าบริการใช้แอปฯ รายปี ปีละ 30 บาท (ผู้ใช้ประจำกว่า 400 ล้านคนทั่วโลก คูณแล้วก็มากโขอยู่) สำหรับคนใช้ระบบอื่นๆ นอกจากไอโฟน (คนใช้ไอโฟนจ่ายครั้งเดียว 30 บาท) แต่บางแหล่งข่าวก็ว่ารายได้หลักจริงๆ ของ Whatsapp คือ Big Data ที่ทำให้แบรนด์หรือรัฐบาลต้องจ่ายเงินเพื่อเข้าถึงข้อความที่แชต (โดยไม่เปิดชื่อผู้ส่ง) เช่น ทราบว่าคนคิดอย่างไรกับสินค้าและบริการของเราจากข้อความแชตที่ส่งหากันนั่นเอง
ต่อมาโมเดลนี้ดูชัดเจนว่าไม่เหมาะกับคนเอเชีย ทีมงาน Line แอปฯ แชตที่ดังที่สุดในทวีปเอเชียนี้ จึงหันมาโคลนนิ่ง KakaoTalk (แอปฯ แชตที่ดังที่สุดในเกาหลี) ที่เปิดให้แบรนด์สร้าง Official Page และส่งข้อความหาลูกค้า, ขายสติ๊กเกอร์น่ารักๆ, และล่าสุดก็ไทยก็เป็นที่แรกที่ Line เริ่มเปิดขายสินค้าแบบเซลล์แหลก ซึ่งก็เท่ากับเป็นการแย๊บเข้าวงการ Mobile Commerce ไปในตัว แต่ขั้นตอนการช้อปผ่านมือถือนั้นไม่ครบลูบ เพราะเพียงแต่ใช้มือถือสั่งซื้อของเท่านั้น ตอนจ่ายเงินก็ยื่นเงินสดให้กับคนส่งของ
ดังนั้นจึงต้องไปดูพี่ใหญ่ในวงการแชตอีกรายจากจีนแผ่นดินใหญ่อย่าง “WeChat (หรือชื่อจีนคือ เวยชิ่น (微信)) ที่มีอายุเพียง 3 ปี แต่มียอดผู้สมัครใช้บริการแล้ว 600 ล้านบัญชี (ใช้ประจำทุกวัน 270 ล้านบัญชี) ทุกวิธีที่ Line หารายได้นั้นอยู่ใน WeChat ทั้งหมด
ทั้งล่าสุดยังอัปเกรดให้บัญชี Official Account นั้นมีระบบจ่ายเงินสมัครสมาชิกรับเนื้อหาแบบเอ็กซ์คลูซีฟด้วย เช่น เพลง รูป คลิป ที่หาดูไม่ได้ที่ไหน (ค่าบริการเริ่มต้นเดือนละ 90 บาท/บัญชี) ซึ่งบัญชีที่จะเหมาะกับกลยุทธ์การหารายได้แบบนี้ก็หนีไม่พ้นดารานั่นเอง โดยมีเฉิน คุน ดาราคนแรกที่ประเดิมระบบนี้ และวันแรกที่เปิดสมัคร ก็สร้างรายได้ใหม่ให้กับดาราชายท่านนี้ถึง 35 ล้านบาท!
แต่เป้าหมายต่อไปของ WeChat คือ การรุกตลาดช้อปปิ้งบนมือถือ และก่อนที่ถึงวันนั้น ทางทีมงานได้ใช้กลยุทธ์แยบยลด้วยการออกแคมเปญใหม่ “แจกอั่งเปา” ที่กลายเป็นไวรัลตลอดหลายวันในช่วงเทศกาลตรุษจีนที่ผ่านมา
WeChat เพิ่มระบบแจกอั่งเปาดิจิตอลผ่านแอปฯ
วันที่ 26 มกราคมที่ผ่านมา ทางทีมงานได้เริ่มต้นระบบแจกอั่งเปาด้วยการให้สมาชิกเข้าไปเพิ่มบัญชี Official Account ของบริษัทที่ชื่อว่า “อั่งเปาปีใหม่” จากนั้นระบบก็จะให้เราระบุว่าจะแจกอั่งเปาให้กับคนกี่คน จำนวนเงินเท่าไหร่ (เลือกได้ว่าจะให้จำนวนเท่ากัน หรือให้ระบบสุ่มให้ (ส่งได้มากกว่า 20 คน) ใครเปิดดูก่อนได้เงินไปก่อน) จากนั้นก็ผูกบัญชี WeChat ของเราเข้ากับระบบจ่ายเงินของเท็นเซ็นต์ เพื่อจ่ายเงินซื้ออั่งเปาแจกเพื่อนๆ นั่นเอง เวลาผ่านไปเพียงสัปดาห์เดียวมีผู้ร่วมสนุกกับกิจกรรมนี้ราว 5 ล้านบัญชี
ดูวิดีโอจาก WSJ China Real Time พูดถึงบริการแจกอั่งเปาของ WeChat ได้ที่นี่
วิดีโอเบื้องหลังที่คนจีนกลุ่มแรกๆ ได้เล่นส่งอั่งเปาหากันผ่านแอปฯ WeChat ได้ที่นี่
ทำระบบแจกอั่งเปาผ่าน WeChat แล้วได้อะไรมากกว่าที่คิด?
* WeChat ลูกค้าใหม่ เพราะสถิติระบุว่าคนวัยทุกวัยสนใจเข้าร่วมกิจกรรมนี้ (รวมถึงผู้สูงอายุ 40-60 ปีด้วย) เพราะปีที่ผ่านมาคุณลุงคุณป้าในจีนต่างพากันอัปเกรดมือถือเป็นสมาร์ทโฟนกันแล้ว
* มียอดผู้ใช้ WeChat ยอมผูกบัญชีกับระบบจ่ายเงินผ่านมือถือของเท็นเซ็นต์เพิ่มมากขึ้นทันทีหลายล้านราย จากเดิมมีแค่ 19% ของผู้ใช้แอปฯ นี้ทั้งหมด (กระทบต่อผู้ยิ่งใหญ่ในตลาด Mobile Payment อย่าง Alipay ของอลีบาบาไปเต็มๆ)
* โอกาสต่อไปที่จะเปิดให้แบรนด์เพจ มาเปิดร้านขายสินค้าโดยตรงผ่าน WeChat ก็ง่ายขึ้น และขายของได้จริงๆ เพราะกดปุ่มก็ตัดเงินทันที และยังมีโอกาสต่อยอดไปถึงบริการโอนเงินระหว่างกันผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์โดยไม่ต้องใช้ทั้งบัตรเอทีเอ็มหรือถ่อไปธนาคารอีกต่อไป (เหมาะกับครอบครัวที่ลูกหลานใช้แรงงานในเมืองหลวงและโอนเงินกลับไปให้พ่อแม่ที่ต่างจังหวัด)
เมื่อ WeChat เดินหมากเกมนี้ คนที่จะกระทบไม่ใช่น้อยก็เห็นจะเป็นอลีบาบา เพราะเท่ากับเป็นการประกาศว่าเท็นเซ็นต์พร้อมเอา Official Account ที่เปิดขายของตรงกับลูกค้าได้มาแข่งทั้งกับ Tmall (เว็บขายของแบบ B2B) และเอาระบบจ่ายเงินของตัวเองมาแข่งกับ Alipay ของอลีบาบาโดยตรง!
วันนี้ WeChat ถือเป็นแอปฯ ทำเงินลำดับที่ 6 ของจีน (ไม่รวมแอปฯ เกม) แต่หลังจากที่ 2 บริการที่กล่าวถึงข้างต้นอย่าง Official Account และ ระบบจ่ายเงินเริ่มเข้าที่ ตำแหน่งนี้ต้องถูกขยับขึ้นในปีหน้าอย่างแน่นอน!
อ่านบทความที่เกี่ยวข้องได้ที่นี่
เมื่อ TENCENT ใช้ WECHAT เป็นเดิมพันครั้งใหม่ในโลกมือถือ
