ปัจจุบันเทคโนโลยีการสื่อสารได้สร้างผลสะท้อนอย่างต่อเนื่อง ในประเทศพัฒนาแล้ว e-Business e-Government ไปจนถึง e-Learning ไม่ใช่เรื่องใหม่อีกต่อไป ขณะที่ประเทศกำลังพัฒนาต่างเร่งปรับตัวตามกระแส ในประเทศไทยนั้น ล่าสุดกระทรวงไอซีทีเปิดเผยข้อมูลว่า จำนวนผู้ใช้อินเตอร์เน็ตมีประมาณ 3-4 ล้านราย ส่วนผู้ใช้บอร์ดแบนด์มีประมาณ 2 แสนรายแล้ว
พฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนตามเทคโนโลยี เห็นได้ชัดในกรณีของการปรับจากการฟังบรรยายในห้องเรียน มาเป็นการเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านสื่อต่างๆ เช่น อินเตอร์เน็ต และซีดีรอม ซึ่งสะดวกและช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายได้มากขึ้น
ตัวอย่างเช่น หากต้องการเรียนรู้เรื่องการเจรจาต่อรอง กับอาจารย์ที่มีชื่อเสียงอย่าง รศ.ดร.สมชาย ภคภาสน์วิวัฒน์ ในการสมัครเข้าร่วมอบรมแบบปกติที่มักใช้สถานที่ห้องสัมมนาในโรงแรม ค่าลงทะเบียนแต่ละครั้งอาจสูงประมาณ 2,000-5,000 บาท และต้องใช้เวลาเดินทางรวมถึงการนั่งฟังบรรยายไม่ต่ำกว่าครึ่งวัน ในขณะที่ปัจจุบันมีทางเลือกของการใช้ Knowledge CD-ROM e-Training ที่มีราคาเพียง 150 บาท โดยผู้เรียนสามารถเลือกฟังที่บ้านหรือที่ทำงานในเวลาใดก็ได้ นอกจากนั้น ซีดีรอมเพียง 1 แผ่น ยังสามารถใช้ขยายผลการเรียนรู้ไปถึงระดับแผนกหรือระดับองค์กรได้ด้วย
กลุ่มบริษัท เธิร์ดเวฟ เอ็ดดูเคชั่น ธุรกิจที่เริ่มต้นจากการจัดฝึกอบรมสัมมนา ก็เป็นรายหนึ่งในการปรับตัวตามกระแสไอที ด้วยการหันมามุ่งเน้นการให้บริการความรู้ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ไม่ว่าจะเป็นการผลิตซีดีรอม การสร้างเนื้อหาให้กับเวบไซต์องค์กรต่างๆ เช่น www.learn2gether.com ของยูคอม ไทยประกันชีวิต ธนาคารนครหลวงไทย ธนาคารกสิกรไทย และล่าสุดกำลังมีความร่วมมือกับสถาบันพัฒนาเอสเอ็มอี ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีไทย-ญี่ปุ่น และสถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ
มูลค่าตลาดธุรกิจฝึกอบรมในปัจจุบันนั้น อุดม ไพรเกษตร กรรมการอำนวยการกลุ่มบริษัท เธิร์ดเวฟ เอ็ดดูเคชั่น จำกัด เปิดเผยสถิติอย่างไม่เป็นทางการว่า มูลค่าตลาดรวมราว 8,000 ล้านบาท แต่ไม่มีรายใดเป็นเจ้าตลาด เพราะกระจายไปตามความชำนาญเฉพาะทางของแต่ละราย เช่นมหาวิทยาลัยอย่างจุฬาฯ ธรรมศาสตร์ ที่มีการจัดฝึกอบรมจำนวนมากในแต่ละปี ก็มีรายได้ประมาณ 40-50 ล้านบาทเท่านั้น
ส่วนตลาดอีเลิร์นนิ่งซึ่งยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น มีมูลค่าประมาณ 100-200 ล้านบาท และยังมีโอกาสเติบโตอีกมาก เพราะองค์กรต่างๆ หันมาทำระบบอีเลิร์นนิ่งกันมากขึ้น ในขณะที่คอนเทนต์โพรไวด์เดอร์ยังมีเพียงไม่กี่ราย จึงเป็นโอกาสให้เธิร์ดเวฟรุกเข้าไปชิงส่วนแบ่ง ด้วยความชำนาญด้านเนื้อหา และมีบริษัทในเครือคือ Extreme Media ทำงานไอทีเอง เป็นจุดแข็งที่เสริมกันทั้งเนื้อหาและรูปแบบการนำเสนอ
“เดิมทีเราทำฝึกอบรมสัมมนา แต่ไม่ได้เป็นเจ้าของคอนเทนต์เอง เพราะส่วนใหญ่เจ้าของคอนเทนต์คือตัวอาจารย์ จึงเกิดแนวคิดการบริหารแบบแกรมมี่ โดยบริษัทฯ เป็นผู้ผลิตผลงาน ให้ผลตอบแทนอาจารย์เป็นค่าลิขสิทธิ์ ตอนนี้ผลิตซีดีออกมาแล้ว 35 เรื่อง เรื่องละ 5,000 แผ่น รวมผลิตออกมาประมาณ 180,000 แผ่นแล้ว นอกนั้นเป็นการขายเนื้อหาผ่านอินเตอร์เน็ต ตอนนี้มีประมาณ 60-70 ไตเติ้ลที่ทำร่วมกับยูคอมผ่าน learn2gether แล้วมีอีก 50 กว่าไตเติ้ลที่ทำในลักษณะขายคอนเทนต์เข้าเซิร์ฟเวอร์ลูกค้าองค์กร”
รายได้รวมของเธิร์ดเวฟในปีที่ผ่านมา มีประมาณ 8-10 ล้านบาท ซึ่งเป็นรายได้จากอีเลิร์นนิ่ง ประมาณ 20% เท่านั้น เพราะยังเป็นช่วงเริ่มต้น แต่ในระยะยาวจะมีสัดส่วนเพิ่มขึ้น โดยตั้งเป้าไว้ที่ 80% ของรายได้รวม เพราะมีองค์กรหลายแห่งเริ่มเห็นความสำคัญและแนวโน้มความจำเป็นในอนาคตที่จะใช้เป็นเครื่องมือการฝึกอบรมภายใน และหันมาว่าจ้างให้เธิร์ดเวฟผลิตเนื้อหาและสื่อป้อนให้องค์กรเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เป็นแนวโน้มการฝึกอบรมสมัยใหม่
“ตอนนี้รายได้ส่วนใหญ่ยังมาจากการเป็นผู้จัดฝึกอบรมหรือเวิร์คช็อป และทำอินเฮาส์เทรนนิ่ง เช่น หลักสูตร Fast MBA ในอนาคตจะลดการทำเฟซทูเฟซเทรนนิ่งลง เพราะข้อจำกัดเรื่องเวลาและสถานที่ แต่อีเลิร์นนิ่งจะเรียนรู้ได้ทุกที่ทุกเวลา ปีนี้ผลประกอบการโต 10% ซึ่งคาดว่าในปี 2548 จะเติบโตแบบก้าวกระโดด ซึ่งซีดีบางไตเติ้ลเริ่มผลิตซ้ำแล้ว และปริมาณคนใช้อินเตอร์เน็ตบอร์ดแบนด์ที่จะมีมากขึ้น ซึ่งจะช่วยให้ธุรกิจของเราโตเป็น 2 เท่า”
นอกเหนือจากอีเลิร์นนิ่ง ล่าสุดเธิร์ดเวฟยังได้จับมือกับศูนย์ข้อมูลมติชน ในการทำตลาดให้กับ e-Library โดยรับผิดชอบทั้งการตลาด การขาย ดึงลูกค้าซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นองค์กรประเภทหน่วยงานราชการ สถาบันการศึกษา ห้องสมุด และฝ่ายวิจัย เข้ามาใช้บริการฐานข้อมูลข่าว ในส่วนของตลาดอีไลบรารี่ มีมูลค่าตลาดรวมประมาณ 300-400 ล้านบาทต่อปี ถือว่าเป็นตลาดที่เวอร์จิ้นมาก เพราะมีผู้เล่นอยู่เพียง 2-3 รายเท่านั้น
“ภายในปลายปี 2547 นี้เราจะเพิ่มทุนเป็น 70 ล้านบาท เพื่อขยายการให้บริการและออกผลิตภัณฑ์ใหม่ โดยผู้ที่เข้ามาร่วมทุนเป็นบริษัทโทรคมนาคมรายหนึ่ง (ก่อนหน้านี้ เธิร์ดเวฟเพิ่งจับมือกับชินแซทเทลไลท์ ในการบริการคอนเทนต์ให้กับโปรแกรมการฝึกอบรมถ่ายทอดผ่านดาวเทียม….ผู้เขียน) และคาดว่าจะนำบริษัทเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ประมาณปีหน้าถ้าพร้อม แต่ต้องทำความเข้าใจกับนักลงทุนให้มากกว่านี้ และต้องรอให้บอร์ดแบนด์โตอีก ซึ่งจะมีผลให้ตลาดคอนเทนต์สำหรับไอทีโตมหาศาล”
ในวันนี้ กลุ่มบริษัท เธิร์ดเวฟ เอ็ดดูเคชั่น มีด้วยกันทั้งหมด 5 บริษัท เป็นแวลูเชนที่ใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ขณะเดียวกันจัดวางตำแหน่งของธุรกิจเป็นคอนเทนต์โพรไวเดอร์ ที่มีเป้าหมายจับลูกค้าทุกช่วงวัย แต่ปัจจุบันครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายได้เพียงแค่ระดับอุดมศึกษาและคนทำงาน ซึ่งกลุ่มหลังมีสัดส่วนมากกว่า เพราะองค์ความรู้ที่มีอยู่ส่วนใหญ่เป็นด้านธุรกิจ การบริหารและการจัดการ
แม้อนาคตจะมีผู้เล่นจากต่างชาติเข้ามาเบียดแย่งส่วนแบ่ง อุดม ยังคงมั่นใจว่าเธิร์ดเวฟจะยังคงมีศักยภาพในการแข่งขัน “เราไม่ได้มองว่าเราอยู่ในธุรกิจฝึกอบรม หรือการศึกษาเพียงอย่างเดียว เรามองว่าเราเป็นผู้ให้บริการความรู้ (Knowledge Service Provider) ยอมรับว่าอาจกังวลกับการแข่งขันจากต่างประเทศในระดับหนึ่ง แต่สุดท้ายเรายังได้เปรียบเรื่องการสื่อสารกับลูกค้าคนไทยเองได้มากกว่า
“การฝึกอบรมเป็นเรื่องของการปรับเปลี่ยนวิธีคิดและพฤติกรรม เพราะฉะนั้นต้องให้สอดคล้องกับวิธีคิดของคนที่เราจะอบรม เราเข้าใจลูกค้ามากกว่า อีกทั้งตลาดนี้ใหญ่มากจนไม่คิดว่าใครจะครองตลาดได้รายเดียว และยังไม่มีวี่แววว่าจะอิ่มตัว” อุดมย้ำอย่างมั่นใจ
กิจการในเครือกลุ่มบริษัท เธิร์ดเวฟ เอ็ดดูเคชั่น
1. บริษัท เธิร์ดเวฟ เอ็ดดูเคชั่น จำกัด
ทุนจดทะเบียน 31 ล้านบาท
ลักษณะกิจการ
– จัดฝึกอบรม Public Training และ In-house Training
– ผลิตสื่อ E-learning
– จัดจำหน่ายข้อมูล มติชน E-library
เว็บไซต์ www.thirdwave.co.th
2. บริษัท ไบเลงกัวล์ เอ็ดดูเทนเมนท์ จำกัด
ทุนจดทะเบียน 10 ล้านบาท
ลักษณะกิจการ
– โรงเรียนวัฒนธรรมและภาษาจีน หัวเซี่ย
– โรงเรียนการศึกษานานาชาติไทย-จีน (โดยมหาวิทยาลัยเทียนสิน)
เว็บไซต์ www.chinese2learn.com
3. บริษัท เอ็กซ์ทรีม มีเดีย จำกัด
ทุนจดทะเบียน 4 ล้านบาท
ลักษณะกิจการ
– บริการข้อมูลผ่านเวบไซต์www.trainingthai.com, www.educationline.net
– ผลิตสื่อและพัฒนาระบบ e-Training, e-Learning, e-Server
เว็บไซต์ www.extrememedia.co.th
4. บริษัท เอ็ม เอ็ดดูเคชั่น จำกัด
ทุนจดทะเบียน 6 ล้านบาท
ลักษณะกิจการ
– จัดจำหน่ายสื่อการสอน หนังสือให้กับองค์กร และ Course ware ของระดับอาชีวะศึกษา
เว็บไซต์ www.m-education.co.th
5. บริษัท เอสบิค จำกัด
ทุนจดทะเบียน 5 ล้านบาท
ลักษณะกิจการ
– บริการการวิจัย การให้คำปรึกษาทางธุรกิจ จัดฝึกอบรมสัมมนา และบริการข้อมูลสารสนเทศ
เว็บไซต์ www.sbic.co.th
6. บริษัท ศูนย์ส่งเสริมการศึกษาต่อเนื่อง จำกัด
ทุนจดทะเบียน 9 ล้านบาท
ลักษณะกิจการ
– จัดฝึกอบรมสัมมนา วิจัย และประเมินผล (ปัจจุบันไม่มีกิจกรรม)
