“ธนวัฒน์ กิตติสุวรรณ” ผู้ช่วยผู้จัดการใหญ่ ผู้บริหารสายงาน GTS and Ecosystems ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) และ “อรพงศ์ เทียนเงิน” ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ดิจิทัล เวนเจอร์ส จำกัด (DV) ร่วมเปิดตัวแพลตฟอร์มใหม่ “PayZave” หวังแก้ปัญหารายย่อยขาดสภาพคล่อง

ธนวัฒน์อธิบายปัญหาที่เกิดขึ้นในขณะนี้ก่อนว่า ปกติแล้วรายใหญ่ซึ่งเป็น “บายเยอร์” มักจะมี “ซัพพลายเออร์” รายย่อยหลายรายที่เป็นคู่ค้ากัน ซึ่งการซื้อขายนั้นรายย่อยมักจะต้องรอเครดิตเทอมหลังวางบิลประมาณ 45-60 วัน แต่ในภาวะวิกฤตนี้ หลายรายมีรายได้ลดลง การรอเครดิตเทอมทำให้กระแสเงินสดขาดสภาพคล่อง จนบางรายต้องปิดกิจการไปแล้ว

แม้ว่าภาครัฐจะมีนโยบายซอฟต์โลนเพื่อแบ่งเบาภาระ แต่รายย่อยจำนวนมากเข้าถึงสินเชื่อธนาคารยากอยู่แล้วตั้งแต่ก่อนเกิดวิกฤต โดยอรพงศ์แจกแจงให้เห็นภาพว่า แหล่งเงินทุนของรายย่อยกรณีสามารถเข้าถึงสินเชื่อธนาคารได้ ดอกเบี้ยยังสูงถึง 10-20% หรือถ้าใช้แหล่งเงินกู้นอกระบบ ดอกเบี้ยอาจสูงถึง 30-60%

“ธนาคารจริงๆ แล้วไม่ได้รู้จักผู้ประกอบการดี เพราะธนาคารดูเฉพาะบัญชีการเงินเป็นหลัก ทำให้มองว่า SMEs ไม่แข็งแรง” อรพงศ์กล่าว “แต่คนที่รู้จักซัพพลายเออร์รายย่อยดีที่สุดก็คือบายเยอร์ต่างหาก”

บายเยอร์ได้ลด ซัพพลายเออร์ได้เติมสภาพคล่อง

เมื่อเป็นเช่นนี้ SCB และ DV จึงหาโซลูชันที่จะช่วยเสริมสภาพคล่อง โดยออกแบบเป็นแพลตฟอร์ม PayZave ให้บายเยอร์ตั้งเรื่อง “ขอส่วนลด” แลกกับการ “ชำระเงินให้ทันที” ซัพพลายเออร์จะได้เงินเลย ไม่ต้องรอครบกำหนดชำระ

“ยกตัวอย่างเช่น ผมเป็นโรงพิมพ์แห่งหนึ่งที่ต้องจัดซื้อกระดาษเข้ามา หลังซัพพลายเออร์วางบิล ผมสามารถกดขอส่วนลด 5% จากบิลนั้น แลกกับการชำระเงินให้ซัพพลายเออร์ทันที หากซัพพลายเออร์กดยอมรับดีล ซัพพลายเออร์จะได้เงินเลย ไม่ต้องรออีก 30 วันหรือเวลาตามเครดิตเทอม” อรพงศ์กล่าว โดยเป็นระบบ ‘วิน-วิน’ บายเยอร์ได้ลดต้นทุน และซัพพลายเออร์ได้กระแสเงินสดไปหมุนเวียน

อรพงศ์ชี้ให้เห็นว่า ขณะนี้รายย่อยอยู่ในภาวะลำบาก ขณะที่รายใหญ่หรือฝั่งบายเยอร์ที่จริงแล้วมีสภาพคล่องเหลือ สามารถช่วยเหลือซึ่งกันและกันได้ และเชื่อว่าหลายๆ รายต้องการช่วยให้ซัพพลายเชนอยู่ได้ คนในอุตสาหกรรมไม่ล้มไปตามๆ กัน

ทั้งนี้ ถ้าหากบายเยอร์ไม่ใช้กระแสเงินสดของตัวเอง ต้องการจะเปิดวงเงินสินเชื่อ OD เพื่อจ่ายให้ซัพพลายเออร์ผ่าน Payzave ก็สามารถทำได้ โดย SCB จะให้วงเงิน OD ในอัตราดอกเบี้ยต่ำกว่าปกติ

ตั้งเป้า 80,000 รายเข้าระบบในสิ้นปี

ธนวัฒน์กล่าวว่า หลังเปิดตัว 1 เดือน ปัจจุบัน PayZave มีผู้ใช้งานฝั่งบายเยอร์แล้ว 50 ราย และฝั่งซัพพลายเออร์ 5,000 ราย มุ่งเป้าสิ้นปีนี้จะมีซัพพลายเออร์เข้าระบบ 80,000 ราย โดยเน้นหนักการเชิญบายเยอร์รายใหญ่ เพราะจะทำให้มีซัพพลายเออร์ตามเข้ามาอัตโนมัติ ส่วนวงเงิน OD ธนาคารไม่ได้ตั้งเป้าหมายไว้ เพราะเฟสแรกเน้นบายเยอร์ที่มีกระแสเงินสดของตัวเองมากกว่า

ด้านผู้ใช้จริง 2 รายให้ความเห็นว่าการใช้งาน PayZave ว่าช่วยซัพพลายเออร์ได้มาก “สุภาพ จรัลพัฒน์” กรรมการผู้จัดการ บริษัท ที.ที.เอส. เอ็นจิเนียริ่ง (2004) จำกัด ซึ่งเป็นต้นธารไอเดียการพัฒนาแพลตฟอร์มนี้ด้วย เปิดเผยว่า บริษัทรับเหมาก่อสร้างของเขามีซัพพลายเออร์รายย่อยหลักพันราย ขณะนี้เข้ามาใช้ PayZave กันแล้วประมาณ 100 ราย

สุภาพมองว่าการให้ส่วนลดเพื่อรับชำระเงินทันที ทำให้ SMEs อยู่รอดกันได้ เพราะวิกฤตนี้สภาพคล่องสำคัญที่สุด ส่วนรายใหญ่ได้ประโยชน์อย่างไร อาจมองได้หลายมุม บางบริษัทเพียงต้องการช่วยคนในอุตสาหกรรมเดียวกัน หรืออาจจะมองว่าช่วยลดต้นทุนให้ตนเองด้วยก็ได้

ด้าน “วาริช ภูสนาคม” กรรมการฝ่ายปฏิบัติการ บริษัท วิลล่า มาร์เก็ท เจพี จำกัด กล่าวว่าบริษัทมีซัพพลายเออร์ประมาณ 1,000 ราย และมีรายย่อยจำนวนมาก บางบริษัทเป็นหน้าใหม่แล้วต้องเผชิญวิกฤตเศรษฐกิจทันที ทำให้ Payzave ช่วยได้ในกลุ่มที่ยังเข้าไม่ถึงสินเชื่อธนาคาร

อรพงศ์ระบุว่า แพลตฟอร์มจะให้ใช้ฟรีไม่มีค่าธรรมเนียมทั้งสองฝ่ายไปจนถึง 31 ธ.ค. 2564 เพื่อช่วยเหลือในสถานการณ์วิกฤต ส่วนหลังจากนั้น DV จะมีการเก็บค่าธรรมเนียม แต่จะเป็นเท่าไหร่ขึ้นอยู่กับดาต้าและสถานการณ์ในช่วงนั้นอีกครั้งหนึ่ง