จุดเริ่มต้นมังกรฟ้าเพราะอยากช่วยเพื่อน

แทมป์ พชรล์ ได้เล่าถึงจุดเริ่มต้นที่หันมาเปิดแพลตฟอร์มจำหน่ายสลากกินแบ่งรัฐบาลออนไลน์ว่า “จริง ๆ แล้วผมอยากช่วยเพื่อน” ในช่วงนั้นเพื่อนที่ขายล็อตเตอรี่เขาขายไม่หมด และอีกอย่างมันมีปัญหาเรื่อง คิว พอเพื่อนโพสต์ขายผ่านโซเชียลฯ ถ้าเลขไหนดังก็มีคนจองเยอะ มันก็เป็นปัญหาว่าใครได้ก่อนได้หลังถ้ามาจองพร้อม ๆ กันการปิดการขายมันยากมาก ตอนนั้นเลยเกิดไอเดียทำแพลตฟอร์มขายลอตเตอรี่ออนไลน์ โดยเริ่มจากเอาลอตเตอรี่ของเพื่อนมาสแกน จากนั้นก็ค่อย ๆ หาผู้ขายเจ้าอื่น ๆ เข้ามาในระบบโดยคิดค่าสแกน 3 บาท ดังนั้น มังกรฟ้าเป็นเพียงตัวกลางในการจำหน่ายเท่านั้น

“ผมไม่มีความรู้เรื่องหวยเลย ตอนแรกผมทำบริษัทเกี่ยวกับการตลาดออนไลน์ให้ร้านอาหาร แต่พอเห็นปัญหาเลยมองว่ามันมีโอกาส ผมกับเพื่อน ๆ เลยเริ่มลงทุนสร้างแพลตฟอร์มกัน”

ความเชื่อมั่นจะเกิดก็ต่อเมื่อถูกรางวัล

ความยากในช่วงแรกคือ ความน่าเชื่อถือ คนยังไม่กล้าซื้อ เราเลยส่งลอตเตอรี่ทางไปรษณีย์ ซึ่งตอนนั้นปริมาณลอตเตอรี่ในระบบยังไม่เยอะ แค่ 6-7 หมื่นใบ แต่มันก็เกิดปัญหา ลูกค้าบางคนไม่ได้รับลอตเตอรี่ พัสดุหายบ้าง ตีกลับบ้าง ส่งผิดบ้าง ซึ่งเรามองว่ามันยุ่งยาก จากนั้นเลยเกิดระบบ ซื้อฝากร้าน โดยเก็บสลากไว้กับคลังบริษัท ซึ่งช่วงแรกคนก็ยังไม่มั่นใจ เราเลยต้องพยายามเอดดูเขตตลาด แต่ต้องยอมรับว่าช่วงนั้นการเติบโตยังไม่ดีมาก จนกระทั่งมี รางวัลที่ 1 ถูกกับเรา และเรานำเงินไปมอบให้ลูกค้าที่ถูกรางวัลจริง ๆ จากนั้นก็เติบโตก้าวกระโดด คนรู้จักมากขึ้น เกิดการบอกปากต่อปากทั้งจากลูกค้าและเครือข่ายร้านค้า

“คนจะไม่เชื่อใจเราจนกว่าจะถูกรางวัล ดังนั้น สิ่งที่เราทำได้คือประชาสัมพันธ์ สร้างแบรนด์ให้มีความน่าเชื่อถือ เพื่อให้เขากล้าลอง พอลูกค้าเชื่อใจแบรนด์เราเขาก็มาหาซื้อที่เรา พอดีมานด์เยอะ ซัพพลายก็ต้องมีตาม เราเลยไปหาร้านลอตเตอรี่มาขายกับเรา”

แน่นอนว่าจุดที่ทำให้มังกรฟ้ามีชื่อเสียง คือมีรางวัลที่ 1 ทางบริษัทมีการเดินทางนำเงินไปมอบให้เองถึงที่ หรือมีการแห่มังกรฉลอง เป็นการการันตีว่าถูกรางวัลกับแพลตฟอร์มจริง ๆ แต่บริษัทมองว่าจากนี้คงจะไม่ เล่นใหญ่ แต่จะทำคลิปเปิดเผยความรู้สึกและเซ็นเซอร์หน้าผู้ถูกรางวัล เพราะต้องยอมรับว่าไม่ใช่ทุกคนที่อยากเปิดเผย

สลากแพงไม่ได้เกิดจากออนไลน์

หลังจากทำธุรกิจได้ปีกว่าภายใต้ระบบซื้อฝากร้าน ลูกค้าไม่ได้รับลอตเตอรี่จริง ทำให้เกิดคำถามตามมาคือ ขายสลากซ้ำ จนเกิดเป็นคดีความ ซึ่งทางมังกรฟ้าเองก็ให้ตรวจสอบทั้งหมดว่าไม่มีการขายสลากซ้ำ และเรื่อง ขายเกินราคา ก็เป็นเรื่องของผู้ค้า ผู้ซื้อ -ผู้ขายกำหนดราคากันเอง โดยมังกรฟ้าไม่มีส่วนกำหนดราคา เป็นเพียงตัวกลางเท่านั้น ดังนั้น สลากในระบบของมังกรฟ้าจะมีราคาไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับร้านค้ากำหนดเอง ซึ่งที่ผ่านมาเรามั่นใจว่าเราไม่ได้ทำผิดกฎหมาย สุดท้าย ศาลก็ยกฟ้อง

“คนบอกว่าแพลตฟอร์มออนไลน์เป็นตัวทำให้สลากแพง เราว่ามันปลายเหตุ เพราะสลากมันแพงก่อนจะมาถูกเก็บค่าสแกน 3 บาทแล้ว ซึ่งเรามองว่าการบริหารจัดการลอตเตอรี่มันเป็นเรื่องระดับมหภาค เราเป็นเพียงตัวกลางใครจะมาสแกนก็ได้”

หวยไม่ใช่ธุรกิจยั่งยืนเพราะเป็นของรัฐ

หลังจากปิดไป 6 เดือน แทมป์ ยอมรับว่า เรื่องสลากมันมีปัญหาเยอะ และมั่นก็ไม่ใช่โปรดักส์ของเรา มันเป็นสินค้าของรัฐ อย่างที่เขามาเปิดขายเองบนแอปฯ เป๋าตัง ใครจะทำราคาสู้เขาได้ ดังนั้น เลยไม่ได้มองว่าลอตเตอรี่เป็นธุรกิจที่ยั่งยืน แต่ที่มังกรฟ้ากลับมาเพราะมองถึงคู่ค้ารายย่อย ปัจจุบันมังกรฟ้ามีกลุ่มตัวแทนจำหน่ายสลากกว่า 1,000 ราย และคาดว่าจะเพิ่มขึ้นเป็น 4,000-5,000 ราย ในปี 2566

ขณะที่การแข่งขันในปัจจุบัน มังกรฟ้ามองว่า ไม่ได้เป็นคู่แข่งกับใครในตลาด เนื่องจากบิสซิเนสโมเดลที่ต่างกัน โดยมังกรฟ้าเป็นเพียงตัวกลางเก็บค่าสแกน 3 บาท ส่วนแพลตฟอร์มอื่นเหมาสลากมาขาย ดังนั้น แพลตฟอร์มอื่นจะสแกนสลากมาฝากขายบนมังกรฟ้าก็ทำได้

“เราไม่ได้มองว่าเรามีคู่แข่ง และเป้าหมายตอนนี้เราก็ไม่ได้ต้องการกลับมาเป็นเบอร์ 1 ตอนนี้เราโฟกัสแค่คู่ค้า”

ผุดคอมมูนิตี้เอาใจคอหวย

คงตอบไม่ได้ว่าการตลาดแบบไหนจะกระตุ้นให้เขามาซื้อหวย เพราะเชื่อว่าคนเล่นหวยมีความต้องการที่จะเล่นอยู่แล้วขึ้นอยู่กับจะเลือกซื้อแพลตฟอร์มอะไร บางคนอาจถูกโฉลกกับแพลตฟอร์มนี้ บางคนอาจจะฝันมา และราคาก็มีผลในกรณีที่เลขเหมือนกัน แพลตฟอร์มไหนให้ราคาดีสุดเขาก็จะซื้อบนแพลตฟอร์มนั้น

“หวยไม่เหมือนสินค้าอื่น ๆ ที่ต้องดูความคุ้มค่า แต่หวยเป็นเรื่องของดวง เช่น เลือกซื้อกับร้านแบบนี้ถึงจะถูกโฉลก, วันนี้ฝันเห็นไอ้นั่นไอ้นี่ ดังนั้น เราไม่สามารถคาดเดาว่าอารมณ์คนซื้อมีสาเหตุจากอะไร ดังนั้น ผมกล้าพูดได้เลยว่าลอตเตอรี่เป็นสินค้าที่แมสที่สุด คนหลายคนพูดว่าไม่เล่นลอตเตอรี่ แต่ในชีวิตนี้ต้องเคยซื้อลอตเตอรี่”

จะเห็นว่าเรื่องการซื้อหวยนั้นเป็นเรื่องของ ความเชื่อ มังกรฟ้าเลยเพิ่ม คอมมูนิตี้สายมู ให้ล้อไปกับโปรดักส์ โดยจะเป็นพื้นที่ให้ผู้ใช้มาพูดคุยเกี่ยวกับเรื่อง เลขเด็ด มีฟีเจอร์สำหรับไลฟ์ดูดวงสด, ทำนายฝัน, เสี่ยงเซียมซี และ Hora Dragon สำหรับไกด์ไลน์เรื่องดวงในแต่ละวัน โดยในอนาคตก็อาจจะสามารถต่อยอดไปถึงการหารายได้จากโฆษณาได้ แต่มองว่าเป็นเรื่องอนาคต

มุ่งสู่ซูเปอร์แอปฯ สายมู

เพราะมีมุมมองว่าการขายลอตเตอรี่ไม่ใช่สินค้าที่ยั่งยืน เลยเลือกจะเพิ่มอีก 2 ตลาดที่เกิดจาก ความเชื่อ และ ปากท้อง ได้แก่ ธุรกิจดรากอน แรร์ (Dragon Rare) ตัวกลางที่เปิดให้คนทั่วไปนำเครื่องราง ของขลัง วัตถุมงคลต่าง ๆ มาจำหน่าย โดยสินค้าทุกชิ้นจะถูกตรวจสอบโดย ป๋อง สุพรรณ เพื่อให้มั่นใจว่าเป็นของแท้

“เราคิดจะทำเรื่องนี้ก่อนที่จะปิดแพลตฟอร์มไป เพราะเราเห็นว่าคู่ค้าบางคนนอกจากขายลอตเตอรี่แล้วเขาขายพวกวัตถุมงคลด้วย ซึ่งเรามองว่าโอกาสของตลาดนี้มันเปิดกว้างมาก โดยเฉพาะชาวต่างชาติ เช่น จีน, มาเลเซีย เขาชอบพวกเครื่องรางของไทยมาก”

อีกส่วนคือ ฟู้ดทรัค (Food Truck) โดยมีแนวคิดที่จะสร้างรายได้ 24 ชั่วโมง จากการขายอาหารผ่านรถฟู้ดทรัค โดยนอกเหนือจากการขายอาหาร ลูกค้ายังสามารถเลือกซื้อสลากฯ ออนไลน์จากหน้าร้านฟู้ดทรัคได้ด้วยเช่นกัน โดยรถฟู้ดทรัควางราคาลงทุนเริ่มต้นต่อคันอยู่ที่ 2.5 แสนบาท ซึ่งขณะนี้มีผู้สนใจสั่งจองฟู้ดทรัค จำนวน 500 ราย และคาดพร้อมเปิดให้บริการอย่างเป็นทางการในปี 2567

ทั้งนี้ ภายในปีหน้าคาดว่าแพลตฟอร์มจะมีรายได้จากการขายลอตเตอรี่ 3,000 ล้านบาท (มาร์จิน 1-2%) และรายได้จากดรากอน แรร์ 500 ล้านบาท มียูสเซอร์กว่า 4 ล้านคน และหวังว่าในอนาคตธุรกิจดรากอน แรร์ และฟู้ดทรัคจะมีรายได้แซงหน้าการขายสลาก

“เราต้องการเป็นซูเปอร์แอปฯ ในด้านความเชื่อ ด้านของตัวเลข และอนาคตจะมีระบบเกี่ยวกับฟู้ดทรัค เราอยากให้คนที่คิดถึงเรื่องนี้นึกถึงมังกรฟ้าเป็นที่แรก ซึ่งเราเชื่อว่าต่อให้เราขายลอตเตอรี่ออนไลน์ไม่ได้ แต่แบรนด์ของมังกรฟ้าแข็งแรงพอ เราเลยไม่กลัวว่าวันหนึ่งเราไม่ได้ขายสลากเราจะทำอะไรต่อไป จะไปในทิศทางไหน”

รายงานของ TMB ระบุว่าในปี 2018 คนไทย 1 ใน 4 หรือประมาณ 20 ล้านคน ซื้อลอตเตอรี่และหวยรวมกัน 250,000 ล้านบาทต่อปี หรือคิดเป็น 3 เท่าของมูลค่าซื้อกองทุน LTF และ RMF หรือเทียบเท่ากับโครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูงเชื่อม 3 สนามบิน โดยคนไทยกว่า 9 ล้านคน เข้าขั้นเสพติดหวย แบ่งเป็นชื่นชอบ 7.6 ล้านคน และติดหวย 1.3 ล้านคน

สะท้อนได้ว่าคนไทยเชื่อว่า “หวยเป็นความหวังและทำให้ชีวิตดีขึ้น”  ในสภาวะเศรษฐกิจไม่ดีเเละรายได้น้อยเเต่ก็ยังเลือกที่จะเสี่ยงโชค

ด้วยความนิยมนี้ทำให้รายได้ของ “สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล” เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่องทุกปี โดยในปี 2562 ถือเป็นรัฐวิสาหกิจที่มีรายได้นำส่งรัฐสูงสุดเป็นอันดับ 1 ด้วยจำนวนเงินกว่า 41,000 ล้านบาท พร้อมการออกสลากฯ
การกุศลให้กับหน่วยงานต่างๆ กว่า 16 หน่วยงาน คิดเป็นมูลค่าร่วม 8,000 ล้านบาท

เเม้ “ลอตเตอรี่” จะขายดิบขายดี เเต่ภาพลักษณ์ของ “กองสลากฯ” ก็ยังดูเข้าถึงยากเเละมีประเด็นดราม่าหลายครั้ง อย่างการโดนวิจารณ์เรื่องมาตรการควบคุมราคาขาย 80 ปี รวมถึงการออกสลากฯ เเบบต่างๆ  

มาถึงวันนี้ กองสลากฯ จึงเลือกจะ “รีเเบรนด์” ครั้งเเรกในรอบ 80 ปี ทำให้ทันสมัยขึ้นเเละเปลี่ยนภาพลักษณ์ใหม่ เพื่อเตรียมเข้าสู่ตลาดออนไลน์เต็มที่ 

อยากให้เรียกชื่อกองสลากฯ ว่า “GLO” 

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธนวรรธน์ พลวิชัย กรรมการและโฆษกคณะกรรมการสลากกินแบ่งรัฐบาล ในฐานะประธานคณะกรรมการสื่อสารองค์กร กล่าวถึงที่มาของการปรับเปลี่ยนภาพลักษณ์ของสำนักงานสลากฯ ในรอบ 80 ปีครั้งนี้ว่า เราต้องปรับให้เข้ากับยุคสมัยใหม่ เน้นการสื่อสารเเบบใหม่ ให้ผู้ซื้อเเละผู้จำหน่ายสลากฯ ซึ่งเป็นผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสีย “ภูมิใจ” ที่ได้ช่วยเหลือสังคม 

สำหรับโลโก้ใหม่ที่ออกมา มีคอนเซ็ปต์ว่าต้อง “ไม่ซับซ้อนเเละสดใสขึ้น” เเม้มองผ่านๆ โลโก้ส่วนที่เป็น“นกวายุภักษ์” จะคล้ายโลโก้เดิมตามกระทรวงการคลัง เเต่ก็มีการปรับสีน้ำเงินให้เข้มขึ้น ตัดชื่อสำนักงานที่เป็นภาษาไทยออก นำโลโก้ที่ทำใหม่ครั้งเเรกมาใช้คือตัวอักษรที่เป็นตัวย่อชื่อภาษาอังกฤษของสำนักงานว่า “GLO” มีการนำสีเหลืองเเละสีฟ้ามาเพิ่มความสดใส มีความหมายถึงสีฟ้าที่ผ่องอำไพ

“เราอยากขอให้คนเรียกชื่อกองสลากฯ ว่า GLO (จี-เเอล-โอ) เพื่อความทันสมัยเหมือนองค์กรเอกชนหลายบริษัทที่รีเเบรนด์เเล้วก็ดูดีขึ้นมาก” 

เบื้องหลังการ “รีเเบรนด์” ครั้งนี้ ดูจะเป็นการลงทุนครั้งใหญ่ เพราะสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลได้จับมือกับเอเยนซี่ด้านประชาสัมพันธ์อย่างกลุ่มบริษัท โอกิลวี่ ประเทศไทย (Ogilvy Thailand) และซูเปอร์ยูเนียน (Superunion) พร้อมทั้งสำนักงานศูนย์วิจัยและให้คำปรึกษาแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาช่วยปรับภาพลักษณ์และโฆษณาสื่อสาร “เพื่อให้หลุดกรอบจากภาพองค์กรของรัฐเเบบเก่า” 

โดยมีเเผนตั้งเเต่ปลูกฝังความเข้าใจเรื่องการสร้างแบรนด์ในกลุ่มพนักงาน การจัดฝึกอบรมพนักงานที่เน้นประสิทธิภาพการทำงานและการใช้เทคโนโลยีมากขึ้น รวมถึงการนำ “ภาพยนตร์โฆษณา” มาสร้างการรับรู้ของระชาชนในวงกว้าง

นอกจากนี้ ยังมีการสร้าง “GLO Brand Ambassador” โดยนำพนักงานที่เป็น “คนรุ่นใหม่” มาเป็นตัวเเทนภาพลักษณ์ขององค์กร พร้อมมีการจัดทำเครื่องแบบใหม่ให้กับพนักงานด้วย เเละจะมีตัวมาสคอต “GLO Man & GLO Women” ตัวเเทนประชาชนที่เป็น “ฮีโร่” ซึ่งจะเปิดตัวเร็วๆ นี้

เมื่อถามว่าทำไมจึงเลือก “รีเเบรนด์” ในช่วงนี้ ดร.ธนวรรธน์ตอบว่า “เป็นโอกาสครบรอบ 80 ปีประกอบกับปีนี้เราต้องการจะเข้าถึงประชาชนทางออนไลน์มากขึ้น ทำให้เข้าใจง่ายเเละเข้าถึงง่าย โดยกำลังจะมีสลากฯออนไลน์ 4 เเบบมาให้เป็นทางเลือก ซึ่งจะต้องฟังเสียงประชาพิจารณ์ก่อน คาดว่าน่าจะเป็นช่วงปลายปีเพราะตอนนี้ติดปัญหา Covid-19″

ลุย “หวยออนไลน์ 4 เเบบ” หวังเเก้ขายเกินราคา

ย้อนไปเมื่อช่วงที่ผ่านมากองสลากฯ เคยนำเสนอผลิตภัณฑ์ “12 นักษัตร” ออกสู่สังคมเเล้ว ซึ่งตอนนั้นประชาชนต่างออกมาแสดงความคิดเห็นกันอย่างหลากหลาย ทั้งมองว่าเป็นการมอมเมา การแก้ไขปัญหาไม่ตรงจุดในการควบคุมราคาจำหน่ายสลากในราคา 80 บาท ไม่สามารถแก้หวยใต้ดินได้ รวมถึงกระทบผู้ขายด้วย 

กองสลากฯ จึง “ตั้งหลักใหม่” กลับไปทบทวนและศึกษาพิจารณาออกผลิตภัณฑ์ใหม่ทั้ง 4 รูปแบบอีกครั้งในปีนี้ โดยเชื่อว่าจะครอบคลุมและดูแลได้ตรงจุดมากขึ้น

สำหรับผลิตภัณฑ์สลากรูปแบบใหม่ที่ศึกษาอยู่มี 4 ผลิตภัณฑ์ ประกอบด้วย สลาก 12 นักษัตร, สลากออนไลน์ตัวเลข 3 ตัว, สลากลอตโต้เหมือนในต่างประเทศ และสลากตัวเลข 6 หลักเเบบใบเดิม ใช้รูปแบบ
ผู้จำหน่ายคนเดิม แต่จะเพิ่มช่องทางการจำหน่ายบนแพลตฟอร์มออนไลน์ เพื่อเข้าไปแก้ไขการขายเกินราคา 80 บาท

“เรามีความตั้งใจจะทำให้สลากออนไลน์ เกิดขึ้นได้ในยุคการบริหารรของบอร์ดชุดนี้ ซึ่งเหลือเวลาอยู่อีก 2 ปี เมื่อถึงเวลาทำประชาพิจารณ์จริงๆ ก็ขึ้นอยู่กับประชาชนว่าจะให้เราทำหรือไม่ หากสังคมยังปฏิเสธ ก็พร้อมที่จะหยุดดำเนินการ” ดร.ธนวรรธน์ระบุ

ทั้งนี้ ขั้นตอนการผลักดันสลากออนไลน์ให้เป็นจริงนั้น หลังจากมีการเสนอจะต้องผ่าน 3 ขั้นตอน คือ ยกร่างประกาศ/กฎกระทรวง นำไปรับฟังความเห็น และเสนอเข้าที่ประชุมคณะรัฐมนตรี

ด้าน พ.ต.อ. บุญส่ง จันทรีศรี ผู้อำนวยการสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล เปิดเผยว่า ปัจจุบันกองสลากฯ จำกัดยอดพิมพ์สลากไว่สูงสุดที่ 100 ล้านใบ ซึ่งเเต่ละงวดจะไม่เท่ากัน 60-70 ล้านใบก็มี 

“คนซื้อสลากส่วนใหญ่ของเราเป็นคนรายได้น้อย ในสภาวะเศรษฐกิจเเบบนี้การจะมีเงินถึง 6 ล้านบาทของพวกเขาจึงต้องหวังพึ่งการถูกรางวัลเพื่อจะได้มีชีวิตที่ดีขึ้น ทุกงวดของเราจะมีคนถูกรางวัลอย่างน้อย 50 คน ก็ถือว่าได้เปลี่ยนชีวิตคนจำนวนหนึ่ง”

โดยยอดขายหวยทุกรูปแบบ 60% จะเป็นเงินรางวัล เเละอีก 23% จะถูกนำส่งเป็นรายได้แผ่นดิน อีก 12-14% เป็นส่วนตัวเเทน เเละที่เหลืออีก 3-5% (ราว 200 ล้านบาทต่อปี) จะนำไปช่วยเหลือสังคม โดยเฉพาะในด้านการศึกษาและสาธารณสุข 

ทั้งนี้ เมื่อถามว่าในช่วงที่เศรษฐกำลังชะลอตัว พฤติกรรมการ “ซื้อสลากฯ” ของคนไทยมีเเนวโน้มเป็นอย่างไร โฆษกคณะกรรมการสลากกินแบ่งรัฐบาล ตอบว่า “ตามปกติช่วงเปิดเทอมจะมีการซื้อสลากฯ ลดลงเป็นประจำทุกปี เเละตามสภาพเศรษฐกิจเช่นนี้ ก็มีเเนวโน้มจะลดลงอย่างเเน่นอน เเต่ตอนนี้ยังไม่มีสัญญาณการลดลงที่เเน่ชัดมากนัก”