แอปฯ โดยคนจีนเพื่อคนจีน

แน่นอนว่าไม่ใช่คนจีนทุกคนที่ถนัดภาษาอังกฤษ ภาษาไทยนี่ยิ่งยาก ดังนั้น การจะใช้งานแอปพลิเคชันของไทยอาจไม่ตอบโจทย์ ซึ่งก็ทำให้บริษัทจีนเห็นโอกาสนี้ จนทำให้ในไทยมี 2 แพลตฟอร์มที่เกิดมาเพื่อเสิร์ฟคนจีนในไทย ได้แก่ Gokoo 悟空 (หงอคง) และ Feixiang 飞象(แปลว่า ช้างบิน) 

สำหรับ Feixiang (เฟยเซี่ยง) เปิดให้บริการครั้งแรกในเมืองพัทยาเมื่อปี 2018 โดยเลียนแบบโมเดลของแอปดังจากจีนอย่าง Meituan Dianping ซึ่งเป็นแอปรีวิวร้านอาหารและส่งอาหารอันดับหนึ่งของจีน

โดย Feixiang เป็นแอปฯ ที่ เน้นกลุ่มลูกค้าชาวจีนล้วน ๆ เนื่องจากไม่ต้องดาวน์โหลดแอปฯ แยก เพราะใช้เป็น Mini Program ในแอป WeChat อีกทั้งอินเทอร์เฟซ เมนู และระบบสั่งซื้อ ทั้งหมดเป็นภาษาจีน รวมไปถึงสไตล์การเขียนรีวิว การจัดอันดับ และคูปอง ก็เหมือนกับที่ผู้ใช้จีนคุ้นเคย

ส่วน Gokoo (โกคู) ก่อตั้งโดยบริษัท โกคูออนไลน์ จำกัด ในปี 2020 โดยจากข้อมูลล่าสุด (2565) มีผู้ลงทะเบียนใช้มากกว่า 1 แสนราย และ ร้านพันธมิตรกว่า 2.5 หมื่นราย โดยให้บริการภาษาจีนเป็นหลัก และมีบริการครบวงจรไม่ใช่แค่สั่งอาหาร ไม่ว่าจะเป็น 

• ซื้อสินค้าซูเปอร์มาร์เก็ตและของสด
• บริการถึงบ้าน (เช่น แม่บ้าน, ช่างซ่อม)
• จองร้านอาหาร
• จองโรงแรมและที่พัก
• บริการวีซ่า
• จองตั๋วเครื่องบินและรถ
• จองสถานที่ท่องเที่ยวและกิจกรรมต่าง ๆ
• บริการด้านสุขภาพและอสังหาริมทรัพย์

ในส่วนของระบบชำระเงินก็มี Gokoo Pay ที่รองรับการจ่ายเงินผ่าน QR Code ด้วยเงินหยวนและเงินบาท รวมถึงจ่ายผ่าน WeChat และ Alipay ได้ด้วย ซึ่งแพลตฟอร์ม Gokoo สามารถเลือก ไรเดอร์ ที่ พูดภาษาไทย หรือ ภาษาจีน ได้อีกด้วย

E-GetS น้องใหม่ล่าสุด

นอกเหนือจาก Gokoo และ Feixiang ก็มีอีกแพลตฟอร์มจากจีนก็คือ E-GetS ที่เริ่มจากทำตลาดในกัมพูชาในปี 2018 จนประสบความสำเร็จ โดยมีลูกค้าส่วนใหญ่กว่า 70% เป็นชาวจีน หลังจากที่ประสบความสำเร็จในกัมพูชา E-GetS ก็เริ่มขยายไปยังประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไม่ว่าจะเป็นลาว, เวียดนาม และไทย

โดยในประเทศไทย E-GetS เปิดให้บริการโดย บริษัท อี-เก็ตส์ เทคโนโลยี (ประเทศไทย) จำกัด ในปี 2024  แม้ว่าในกัมพูชาผู้ใช้ส่วนใหญ่จะเป็นชาวจีน แต่หน้าตาของ E-Gets ไม่ได้เป็นภาษาจีนล้วน ๆ โดยรองรับหลายภาษา เช่น จีน อังกฤษ กัมพูชา เวียดนาม ลาว ไทย ญี่ปุ่น เกาหลี อินโดนีเซีย ดังนั้น E-GetS จะต่างจาก Gokoo และ Feixiang ที่เน้นที่ลูกค้าชาวจีนเป็นหลัก

ตอนเริ่มบุกตลาดในไทย E-GetS ได้เล่นใหญ่พร้อมโปรทุบตลาดเดลิเวอรี่ โดยจับมือกับแบรนด์ของหวานสัญชาติจีนอย่าง Mixue เหลือแค่แก้วละ 10 บาท ปัจจุบัน E-GetS เริ่มขยายพื้นที่ทั่วกรุงเทพฯ และพัทยา จากที่เริ่มแรก ขอบเขตการจัดส่งอยู่แค่ห้วยขวาง-พระราม 9 เท่านั้น

สู่การตั้งคำถาม แอปฯ ศูนย์เหรียญ

เนื่องจากในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ชาวจีนได้กลายเป็นกลุ่มนักท่องเที่ยวต่างชาติที่มีความสำคัญประเทศไทย ด้วยจำนวนมากกว่า 10 ล้านคนต่อปี คิดเป็นประมาณ 1 ใน 3 ของนักท่องเที่ยวต่างชาติทั้งหมด ทำให้ธุรกิจท่องเที่ยวบางประเภทถูกผูกขาดโดย นักธุรกิจจีน เช่น บริษัททัวร์ศูนย์เหรียญ ทำให้รายได้ส่วนใหญ่ตกอยู่กับนักธุรกิจจีน    ไม่ได้กระจายสู่คนไทยอย่างแท้จริง

เช่นเดียวกันกับแอปฯ Gokoo ที่ให้เลือกไรเดอร์ที่พูดภาษาไทยหรือภาษาจีนได้ ซึ่งไรเดอร์ที่พูดจีนได้นั้นบางคนก็ ไม่ใช่คนไทย จนเกิดประเด็นร้อนเปิดโดยเพจ บิ๊กเกรียน ที่ระบุว่า #แอปจีนบุกไทย เปิดแอปฯ ส่งอาหารจีน Gokoo รับออเดอร์เฉพาะกลุ่มคนจีนในประเทศไทย “จ้างไทใหญ่ พูดจีนได้ อ่านภาษาจีนออก ขี่รับงาน” และ “โคฯ กับร้านจีนที่แอปฯ เปิด”

พร้อมตั้งข้อสังเกตว่า แอปฯ Gokoo อาจเชื่อมโยงกับ ครัวศูนย์เหรียญ ร้านอาหารของจีนที่เปิดแบบหลบเลี่ยงกฎหมาย ไม่มีใบอนุญาต ซึ่งร้านจำพวกครัวจีนศูนย์เหรียญ จะใช้วัตถุดิบจีน คนงานจีน จ่ายเงินผ่านระบบจีน จึงไม่สามารถตรวจสอบภาษีได้

อย่างไรก็ตาม แอป Gokoo Rider นั่นเปิดรับสมัครไรเดอร์ชาวต่างชาติในประเทศไทยจริง แต่มีเงื่อนไขหลักคือ    ผู้สมัครต้องมีเอกสารระบุตัวตนที่ถูกต้องตามกฎหมาย เช่น หนังสือเดินทางหรือใบอนุญาตทำงาน และใบขับขี่ที่ถูกต้องตามกฎหมายของประเทศไทย