ในทุก ๆ เช้า หลายคนชื่นชอบการเริ่มต้นวันใหม่ด้วยการจิบกาแฟแก้วโปรด เพื่อให้ร่างกายได้รับคาเฟอีนธรรมชาติเพื่อทำให้รู้สึกตื่นตัว สดชื่น กระปรี้กระเปร่าหากเช้าวันไหนขาดกาแฟไปก็อาจจะง่วงเหงาหาวนอนไม่เฟรชกันเลยทีเดียว วันนี้ เราจะพาเราไปรู้จักกับสารสำคัญชนิดนี้ และข้อดีของการดื่มกาแฟที่มีคาเฟอีนธรรมชาติ ที่ให้มากกว่าการตื่นตัว เช่น การช่วยเผาผลาญพลังงาน เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานและการออกกำลังกาย ถ้าเราดื่มกาแฟในปริมาณที่เหมาะสม
Table of Contents
คาเฟอีนส่งผลต่อร่างกายอย่างไร
คาเฟอีนมีกี่ชนิดและแตกต่างกันอย่างไร
ข้อดีของการดื่มกาแฟที่มีคาเฟอีนธรรมชาติ
ปริมาณที่เหมาะสมในดื่มกาแฟที่มีคาเฟอีนธรรมชาติต่อ 1 วัน
คาเฟอีนส่งผลต่อร่างกายอย่างไร
คาเฟอีนเป็นสารสำคัญที่พบได้ในธรรมชาติจากเมล็ดกาแฟ ใบชา โกโก้ โคล่า ที่นิยมนำมาทำเครื่องดื่มและขนมที่หนุ่ม ๆ สาว ๆ ชื่นชอบ โครงสร้างของสารคาเฟอีน มีหน้าตาคล้ายกับ “อะดีโนซีน” สารสื่อประสาทที่เป็นเจ้าตัวการทำให้เราง่วง เมื่อเราดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน อาทิ กาแฟดำ เอสเปรสโซ กาแฟนม หรือโกโก้ เข้าไปในร่างกาย สารคาเฟอีน ก็จะส่งผลไปขัดขวางให้ “อะดีโนซีน” ไม่ทำงานและทำให้เราไม่รู้สึกง่วงนั่นเอง
ทุกวันนี้ ได้มีการพัฒนาสูตรเครื่องดื่มใหม่ๆ ด้วยการใส่นมหรือเติมวิตามินต่าง ๆ เพื่อให้ผู้ดื่มได้รับประโยชน์จากสารอาหารต่างๆ อีกด้วย
คาเฟอีนมีกี่ชนิดและแตกต่างกันอย่างไร
รู้ไหมว่า ในปัจจุบัน เรารับประทานคาเฟอีนจากแหล่งที่มา 2 ประเภท คือ 1. คาเฟอีนธรรมชาติ ที่มาจากเมล็ดกาแฟ ใบชา โกโก้ โคล่า ที่นิยมนำมาทำเครื่องดื่มหลากหลายชนิด และ2. คาเฟอีนสังเคราะห์ พบมากในเครื่องดื่มน้ำอัดลมและเครื่องดื่มชูกำลังซึ่งคิดค้นขึ้นในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เพราะช่วงนั้นมีคนอยากดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนพุ่งสูงปรี๊ด แถมต้นทุนของคาเฟอีนธรรมชาติก็เพิ่มสูงขึ้นด้วยซึ่งคาเฟอีนสังเคราะห์จะดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้เร็วกว่าคาเฟอีนธรรมชาติ จึงทำให้ผลที่เกิดขึ้นต่อร่างกายเร็วและแรงกว่า และอาจทำให้ผู้ดื่มมีอาการมือสั่น ใจสั่น ใจเต้นเร็วได้ง่ายกว่า ในขณะที่คาเฟอีนธรรมชาติจะมีการดูดซึมแบบคงที่และคงตัวมากกว่า16
ข้อดีของการดื่มกาแฟที่มีคาเฟอีนธรรมชาติ
- ทำให้ตื่นตัว โฟกัสงานได้เป๊ะ
กาแฟที่มีคาเฟอีนจากธรรมชาติ ช่วยทำให้รู้สึกตื่นตัว สดชื่น กระปรี้กระเปร่า เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้มากขึ้น8 มีสมาธิโฟกัสกับงานได้ดีขึ้น11,12เช่น สำหรับคอกาแฟสายเข้ม หากในช่วงเช้าก่อนเริ่มทำงาน ได้ดื่มกาแฟเอสเปรสโซ 3 ช็อต ที่มีคาเฟอีนจากธรรมชาติ ก็จะช่วยทำให้รู้สึกตื่นตัว กระปรี้กระเปร่ามากขึ้น
- ช่วยเพิ่มการเผาผลาญแคลอรี่และการทำงานให้ดีขึ้น
คาเฟอีนช่วยเพิ่มการเผาผลาญพลังงาน9,10ทำให้สมองให้ตื่นตัว จึงช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน8
เมื่อเสริมด้วยวิตามินสามชนิดคือวิตามินบี6 มีส่วนช่วยให้ร่างกายได้รับพลังงานจากเมตาบอลิซึมตามปกติวิตามินบี2
และวิตามินบี3มีส่วนช่วยให้ร่างกายได้รับพลังงานจากคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมันตามปกติจึงเป็นการบูสต์พลังงานพร้อมเริ่มต้นวันใหม่
- ช่วยเพิ่มความฟิตออกกำลังกายได้นานขึ้น
ดื่มกาแฟก่อนออกกำลังกาย 30-60 นาที จะช่วยเพิ่มสมรรถภาพในการออกกำลังกายได้ คาเฟอีนในกาแฟช่วยเพิ่มความทนทาน ทำให้เราออกกำลังกายได้นานขึ้น3,4และหากเราดื่มกาแฟผสมนมก่อนออกกำลังกาย โปรตีนในนมช่วยให้เรารู้สึกอิ่ม เป็นแหล่งพลังงานที่ร่างกายนำไปใช้ในการออกกำลังกายได้ เสริมด้วยวิตามินบี6 มีส่วนช่วยให้ร่างกายได้รับพลังงานจากเมตาบอลิซึมตามปกติวิตามินบี2 และวิตามินบี3 มีส่วนช่วยให้ร่างกายได้รับพลังงานจากคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมันตามปกติและวิตามินดีมีส่วนช่วยในการทำงานตามปกติของกล้ามเนื้อ
อย่างไรก็ตาม คาเฟอีน ก็มีผลต่อการหลั่งฮอร์โมนอะดรีนาลีน14 ซึ่งทำให้เรารู้สึกตื่นเต้น และ มีอาการใจสั่น กระวนกระวายใจ หงุดหงิด ในบางคนก็มีอาการมือไม้สั่นร่วมด้วย ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นอาการในผู้ที่ได้รับคาเฟอีนมากกว่าระดับปกติที่เคยได้รับ15
ปริมาณที่เหมาะสมในดื่มกาแฟที่มีคาเฟอีนธรรมชาติต่อ 1 วัน
ใน 1 วัน ผู้ใหญ่สามารถรับประทานเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนได้ในปริมาณที่เหมาะสมไม่เกินวันละ 300 – 400 มิลลิกรัม ต่อวัน13ซึ่งเทียบเท่ากับกาแฟปกติ 3-4 แก้ว หรือ กาแฟกระป๋อง 2 กระป๋อง ต่อวัน เวลาดื่มกาแฟที่ดีที่สุดคือ ดื่มตอนเช้าหลังตื่นนอนอย่างน้อย 1 ชั่วโมง ซึ่งเป็นชั่วโมงแรกที่ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอลออกมามากทำให้ร่างกายตื่นตัว แต่หลังจากนั้นการหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอลจะลดลง
หากตื่นนอนสักช่วง 6.30 – 8.00 น. ก็ควรดื่มกาแฟในช่วงประมาณ 9.00 – 11.00 น. หรือสามารถดื่มได้ในช่วงบ่าย แต่ควรเว้นว่างจากเวลาก่อนนอนอย่างน้อย 4-6 ชั่วโมง เพื่อไม่ให้คาเฟอีนไปรบกวนการนอนหลับ
สรุปแล้ว เราสามารถเติมความสุขให้กับทุกเช้าด้วยการดื่มกาแฟที่มีคาเฟอีนธรรมชาติในปริมาณที่เหมาะสมไม่เกิน
300 – 400 มิลลิกรัมต่อวัน เทียบเท่ากับกาแฟปกติ 3-4 แก้ว หรือกาแฟกระป๋อง 2 แก้วต่อวัน และหากจะให้ดี ควรเสริมด้วยวิตามินบี6 มีส่วนช่วยให้ร่างกายได้รับพลังงานจากเมตาบอลิซึมตามปกติวิตามินบี2 และวิตามินบี3 มีส่วนช่วยให้ร่างกายได้รับพลังงานจากคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมันตามปกติ
นอกจากจะดูปริมาณคาเฟอีนให้เหมาะสมแล้ว ควรเลือกซื้อเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลและไขมันในปริมาณที่พอเหมาะ หรือมีสัญลักษณ์ “ทางเลือกสุขภาพ” อีกด้วย ติดตามอัปเดตเกี่ยวกับกาแฟที่มีคาเฟอีนธรรมชาติได้ที่https://www.youtube.com/watch?v=44LNywl0rPQ
เอกสารอ้างอิง
- Institute of Medicine (US) Committee on Military Nutrition Research. Caffeine for the Sustainment of Mental Task Performance: Formulations for Military Operations. Washington (DC): National Academies Press (US); 2001. 2, Pharmacology of Caffeine.Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK223808/Grosso, G., Micek, A., Castellano, S., Pajak, A. and Galvano, F. (2016),
- Coffee, tea, caffeine and risk of depression: A systematic review and dose–response meta‐analysis of observational studies. Mol. Nutr. Food Res., 60: 223-234. https://doi.org/10.1002/mnfr.201500620
- Spriet, L.L. Exercise and Sport Performance with Low Doses of Caffeine. Sports Med44, 175–184 (2014). https://doi.org/10.1007/s40279-014-0257-8
- Clarke, N.D.; Kirwan, N.A.; Richardson, D.L. Coffee Ingestion Improves 5 km Cycling Performance in Men and Women by a Similar Magnitude. Nutrients2019, 11, 2575
- Wu S, Han J, Song F, Cho E, Gao X, Hunter DJ, Qureshi AA. Caffeine Intake, Coffee Consumption, and Risk of Cutaneous Malignant Melanoma. Epidemiology. 2015 Nov;26(6):898-908. doi: 10.1097/EDE.0000000000000360. PMID: 26172864; PMCID: PMC4600068.
- Can Vitamin D Enhance Your Fitness Routine?, https://www.healthline.com/health-news/can-vitamin-d-enhance-your-fitness-routine#The-bottom-line
- Pre-Workout Nutrition: What to Eat Before a Workout, https://www.healthline.com/nutrition/eat-before-workout#TOC_TITLE_HDR_2
- บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน, หน่วยคลังข้อมูลยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, https://pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/491/
- Rama Channel: กินได้ กินดี ไม่มีอ้วน ตอน คาเฟอีน | สารคดีสั้นให้ความรู้, https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/ondemand/%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89-%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B5-%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%99-%E0%B8%95-7/
- Healthline: Can Coffee Increase Your Metabolism and Help You Burn Fat?, https://www.healthline.com/nutrition/coffee-increase-metabolism#TOC_TITLE_HDR_4
- Healthline: Coffee can make you more focused, but it probably won’t make you more creative, https://www.healthline.com/health-news/coffee-improves-focus-but-wont-enhance-creativity
- Percolating ideas : The effects of caffeine on creative thinking and problem solving, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1053810019303435?via%3Dihub
- สำนักสารนิเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข, https://pr.moph.go.th/?url=pr/detail/all/07/147848
- Volkow, N. D., Wang, G. J., Logan, J., Alexoff, D., Fowler, J. S., Thanos, P. K., Wong, C., Casado, V., Ferre, S., &Tomasi, D. (2015). Caffeine increases striatal dopamine D2/D3 receptor availability in the human brain. Translational psychiatry, 5(4), e549. https://doi.org/10.1038/tp.2015.46
- Reissig CJ, Strain EC, Griffiths RR. 2009. Caffeinated energy drinks: a growing problem. Drug alcohol Dependence 99:1–10.
- Temple, J. L., Bernard, C., Lipshultz, S. E., Czachor, J. D., Westphal, J. A., & Mestre, M. A. (2017). The Safety of Ingested Caffeine: A Comprehensive Review. Frontiers in psychiatry, 8, 80. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2017.00080, https://www.wellandgood.com/what-is-synthetic-caffeine/