อาโป วัง-ออด (Apo Whang-Od) คือ นางแบบที่ทำสถิติมีอายุมากที่สุดของนิตยสารระดับโลกอย่าง Vogue ศิลปินช่างสักอายุ 106 ปี จากฟิลิปปินส์ผู้นี้เป็นมากกว่าเทรนด์ล่าสุดของการไฮไลต์ความสำคัญของการอนุรักษ์ศิลปะแบบดั้งเดิม และการส่งต่อไปยังคนรุ่นหลัง เพราะสุดยอด tattooist คนนี้ยังตอกย้ำได้ถึงพลังแห่งความหลากหลายในแนวคิดเรื่องความงาม ที่นักการตลาดบิวตี้ยุคใหม่ต้องตามให้ทันด้วย
ในอีกมุม การเป็นนางแบบขึ้นปกนิตยสาร Vogue ฟิลิปปินส์ ฉบับเดือนเมษายน 2566 ของ Apo Whang-Od นั้นสามารถเชิดชูคุณค่าของมรดกทางวัฒนธรรมและบทบาทในการสร้างเอกลักษณ์ของมนุษย์ โดยเสริมคู่ไปกับการเน้นถึงความสำคัญของการยกย่องความสำเร็จของผู้คนจากทุกสาขาอาชีพ โดยไม่คำนึงถึงอายุหรือภูมิหลังได้อย่างไร้ที่ติ
ที่สำคัญ ชีวิตของแม่เฒ่า Whang-Od ยังมีโอกาสส่งอิมแพคถึงสื่อในอนาคต รวมถึงเนื้อหาเรื่องเล่าที่ส่งเสริมการรับรู้และเห็นคุณค่าของวัฒนธรรม ที่เข้าถึงคน Gen ใหม่ได้อย่างน่าติดตามทีเดียว
รอยสักจากไม้ไผ่ และหนามต้นส้มโอ
ก่อนที่ Apo Whang-Od หรือที่รู้จักในชื่อ Maria Oggay จะได้เป็นนางแบบผู้สร้างประวัติศาสตร์ในฐานะบุคคลที่มีอายุมากที่สุดที่เคยปรากฏตัวบนหน้าปกนิตยสาร Vogue แม่เฒ่า Whang-Od ได้ฝึกฝนศิลปะการสักด้วยมือมาตั้งแต่ช่วงวัยรุ่น โดยเรียนรู้จากพ่อ และขึ้นเป็นมัมบาบาต็อก (mambabatok) หรือช่างสักแบบดั้งเดิมของคาลิงกาที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศ
ปัจจุบัน แม่เฒ่าอาศัยอยู่ในหมู่บ้านบนภูเขาของบุสคาลัน (Busscalan) ในจังหวัดกาลิงกา (Kalinga) ผู้คนต่างทึ่งกับรอยสักของแม่เฒ่าที่สร้างขึ้นโดยใช้ไม้ไผ่ หนามจากต้นส้มโอ น้ำ และถ่านหิน ซึ่งได้รับถ่ายทอดมาจากกลุ่มนักรบพื้นเมืองหรือ Butbut
ตลอดเวลาที่ผ่านมา การออกแบบรอยสักรูปทรงเรขาคณิตอันเป็นเอกลักษณ์ของแม่เฒ่า เป็นที่โดนใจของผู้ชื่นชมจากต่างประเทศ งานของแม่เฒ่าถือเป็นสัญลักษณ์แห่งความแข็งแกร่ง ความกล้าหาญ และความงามของชนเผ่า Kalinga ทั้งหมดผลักดันให้แม่เฒ่าเป็นช่างสักที่ได้ประทับสัญลักษณ์เหล่านี้ไว้บนผิวหนังของผู้คนหลายพันคนที่เดินทางไปแสวงบุญที่ Busscalan
เนื้อหาใน Vogue ระบุว่า ศิลปะการสักด้วยมือสามารถส่งต่อไปยังญาติทางสายเลือดเท่านั้น และแม่เฒ่า Whang-Od ได้ฝึกฝนหลานสาวชื่อ Elyang Wigan และ Grace Palicas เป็นเวลาหลายปี ซึ่งในฐานะ mambabatok คนสุดท้ายในรุ่นก่อนหน้า แม่เฒ่านั้นมุ่งมั่นที่จะปลุกปั้นปรมาจารย์ช่างสักคนต่อไป เพื่อให้การสักถูกสืบทอดต่อแบบไม่รู้จบ
นี่ไม่ใช่การออกสื่อครั้งแรก เพราะแม่เฒ่า Whang-Od เคยให้สัมภาษณ์กับ CNN Travel เมื่อปี 2017 ว่าเพื่อนที่สักลายบนผิวให้แม่เฒ่านั้นเสียชีวิตหมดแล้ว
“ฉันเป็นเพียงคนเดียวที่เหลืออยู่และยังสักอยู่ ฉันไม่กลัวว่าประเพณีนี้จะสูญหายไปเพราะฉันกำลังฝึกฝนผู้ชำนาญการสักรุ่นต่อไป ประเพณีนี้จะยังมีอยู่ต่อไปตราบเท่าที่ผู้คนยังคงเดินทางมาสัก ตราบใดที่ฉันยังมองเห็นได้ดี ฉันจะสักต่อไป ฉันจะหยุดเมื่อสายตาพร่ามัว”
บี วัลเดส (Bea Valdes) หัวหน้าบรรณาธิการของ Vogue Philippines กล่าวว่า Whang-Od ได้รับเลือกให้เป็นนางแบบขึ้นหน้าปกเพราะแม่เฒ่าเป็นตัวแทนของอุดมคติด้านความงามเกี่ยวกับวัฒนธรรมฟิลิปปินส์ ซึ่งวัลเดสเชื่อว่าแนวคิดเรื่องความงามต้องมีวิวัฒนาการ โดยเฉพาะประเด็นใบหน้าและรูปร่างในอุดมคติ ดังนั้น Vogue ปกนี้จึงเป็นการเฉลิมฉลองความงามที่แท้จริงของมนุษยชาติ
อายุ-ประเพณี ยังเสียงดังในสังคมสมัยใหม่
Whang-Od ไม่ใช่ผู้สูงอายุคนแรกที่ปรากฏตัวบนหน้าปกนิตยสาร Vogue เพราะก่อนหน้าแม่เฒ่า แชมป์นางแบบหน้าปก Vogue ที่มีอายุมากที่สุดเป็นของนักแสดงหญิง Judi Dench ซึ่งปรากฏตัวบนหน้าปกนิตยสาร Vogue ของอังกฤษในปี 2020 ด้วยวัย 85 ปี
Apo Maria “Whang-Od” Oggay symbolizes the strength and beauty of the Filipino spirit.
Heralded as the last mambabatok of her generation, she has imprinted the symbols of the Kalinga tribe signifying strength, bravery & beauty on the skin.
Read more on https://t.co/2F1mJ5iQWG. pic.twitter.com/urVcA3g2Ek
— Vogue Philippines (@vogueph) March 30, 2023
หากวิเคราะห์ในสายตานักการตลาด ประเด็นสำคัญจากปรากฏการณ์นี้คืออายุและประเพณียังคงสามารถ “เฉลิมฉลอง” ได้ในสังคมสมัยใหม่ กรณีของแม่เฒ่าช่างสักวัย 106 ปีจากฟิลิปปินส์ ประสบการณ์การฝากรอยสักด้วยมือที่แม่เฒ่าทำได้อย่างสมบูรณ์แบบตั้งแต่ยังเป็นวัยรุ่น ไว้บนผิวหนังของผู้คนหลายพันคน รวมถึงการฝึกฝนหลานสาวเพื่อสืบสานประเพณี ยิ่งทำให้เรื่องราวของ Whang-Od เน้นถึงความงดงามและความยืดหยุ่นของวัฒนธรรมฟิลิปปินส์ และความสำคัญของการอนุรักษ์ประเพณีสำหรับคนรุ่นต่อไป
อิมแพคของเรื่องนี้มีหลายแง่มุม โดยเฉพาะการแสดงให้เห็นถึงมรดกทางวัฒนธรรมอันเก่าแก่ของจังหวัด Kalinga และแนวทางปฏิบัติในการสักแบบดั้งเดิม เป็นการขีดเส้นใต้ความสำคัญของการอนุรักษ์ความรู้ของชนพื้นเมืองและส่งต่อไปยังคนรุ่นหลัง ที่ส่งเสริมความหลากหลายในอุตสาหกรรมแฟชั่นและความงาม ผ่านการนำเสนอรูปแบบที่แตกต่างจากมาตรฐานความงามแบบดั้งเดิม ซึ่งถูกบังคับใช้มาอย่างยาวนานในอุตสาหกรรมนี้ได้พร้อมกัน
ที่สุดแล้ว การยอมรับในความงามของ Apo Whang-Od เป็นการเน้นย้ำถึงความจำเป็นของการมีส่วนร่วมและความหลากหลายในอุตสาหกรรมความงาม ซึ่งในภาพใหญ่ เรื่องราวของแม่เฒ่าสามารถสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อความก้าวหน้าเรื่องความหลากหลายและความครอบคลุมในอุตสาหกรรมแฟชั่นได้ชัดเจน
ที่มา :CNN, The Guardian, Euronews
