ฝรั่งเศส ประเทศซึ่งมีประชากรมากกว่า 64 ล้านคน เข้าสู่ช่วง 9 เดือนหลังการล็อกดาวน์เนื่องจากการระบาดของ COVID-19 รอบแรก โดยฝรั่งเศสเป็นหนึ่งในประเทศที่มีการล็อกดาวน์เข้มงวดมากที่สุดในโลก จนมีการคาดการณ์ว่า การล็อกดาวน์น่าจะนำไปสู่อัตราการเกิดที่สูงขึ้นเพราะทุกคนติดอยู่ในบ้านเดียวกัน

แต่กลับกลายเป็นว่า อัตราการเกิดของฝรั่งเศสลดต่ำลงอย่างมาก เนื่องจากความกังวลด้านเศรษฐกิจที่ไม่แน่นอน ความเครียด และบางกรณีคือความกังวลเกี่ยวกับไวรัสอาจจะมีอันตรายต่อเด็ก ทำให้ครอบครัวจำนวนมากเลื่อนแผนหรือยกเลิกแผนการมีลูกไปก่อน

ยกตัวอย่างจำนวนทารกเกิดใหม่ที่ โรงพยาบาล Saint-Denis ชานเมืองปารีส ในช่วงระหว่างกลางเดือนธันวาคม 2020 ถึงกลางเดือนมกราคม 2021 กลับลดลงกว่าช่วงปีก่อนหน้าถึง 20% และยังคาดการณ์ด้วยว่า ตัวเลขทารกเกิดใหม่ของปีนี้น่าจะยังคงต่ำกว่าปีก่อน อย่างน้อยก็ในช่วงครึ่งปีแรก

ล็อกดาวน์ยิ่งเข้มงวด การมีลูกยิ่งน้อยลง

ไม่เพียงแต่ชานเมืองปารีส เทรนด์นี้เกิดขึ้นในเมืองอื่นๆ ของฝรั่งเศส มีอัตราการเกิดลดลงระหว่าง 10-25% ในช่วงเดือนมกราคม 2021 เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า (ข้อมูลจาก University Hospital in Nancy) ซึ่งการเกิดที่ลดลงเท่านี้ถือว่าเป็นตัวเลขที่ลดลงอย่างมาก

รวมถึงใน “อิตาลี” และ “สหรัฐอเมริกา” เกิดเทรนด์แบบเดียวกัน ข้อมูลจาก สำนักสถิติแห่งชาติอิตาลี ระบุว่าเมืองหลัก 15 เมืองของอิตาลีมีอัตราการเกิดต่ำลงมากกว่า 21% ทั้งนี้ บางเมืองในประเทศพัฒนาแล้วก็ไม่เกิดผลกระทบมากนัก เช่น เบอร์ลิน มีอัตราการเกิดต่ำลงไม่มาก แต่เปรียบเทียบกันแล้ว ความเข้มงวดในการล็อกดาวน์ของเยอรมนียังไม่หนักหนาเท่าฝรั่งเศสและอิตาลี

• กลับมาผงาด! ถุงยาง ‘Durex’ เติบโตอีกครั้ง หลังจากยอดตกช่วงล็อกดาวน์

สะท้อนให้เห็นว่า COVID-19 จะมีผลโดยอ้อมต่ออัตราการเกิด และทำให้ภูมิประชากรของประเทศเปลี่ยนแปลง ซึ่งเทียบได้กับเหตุการณ์สำคัญๆ ในประวัติศาสตร์ที่มีผลกับภูมิประชากร เช่น สงคราม วิกฤตเศรษฐกิจ หายนะภัยครั้งใหญ่ หรือแม้แต่ภาวะโลกร้อนก็สามารถมีผลได้

อย่างไรก็ตาม ในทางกลับกัน ประเทศกำลังพัฒนากลับมีอัตราการเกิดสูงขึ้น เพราะโรคระบาดทำให้รัฐลดงบที่เกี่ยวกับการป้องกันการตั้งครรภ์ เช่น ยาคุมกำเนิด บริการวางแผนครอบครัว (อ่านเพิ่มเติม: สิงคโปร์งัดนโยบาย “มีลูกเพื่อชาติ” ขณะที่ฟิลิปปินส์-อินโดฯ การเกิดพุ่งจนน่ากังวล)

กังวลเรื่องรายได้-เครียดจนไม่อยากมีลูก

สำนักข่าว Independent รายงานว่าปัจจัยใหญ่ที่ทำให้คนในประเทศพัฒนาแล้วมีลูกลดลง คือปัจจัย “ความไม่มั่นคงทางเศรษฐกิจ” เพราะคนที่กำลังพิจารณามีบุตรในช่วงที่โรคระบาดเพิ่งเริ่มขึ้น อาจจะประสบปัญหาตกงานหรือรายได้ลดลงพอดี

แม้ว่ารัฐบาลฝรั่งเศสหรือประเทศในยุโรปอื่นๆ ต่างมีเงินช่วยเหลือให้กับคนตกงาน แต่แน่นอนว่าเงินช่วยเหลือจะมีให้เพียงชั่วคราว และความจริงที่ว่าอุตสาหกรรมหรือธุรกิจจะไม่ฟื้นตัวเร็ว ประชาชนจึงไม่รู้สึกมั่นคงพอที่จะมีลูก

ลำดับต่อมาคือ “ความเครียด” การติดอยู่บ้านในช่วงล็อกดาวน์ไม่ใช่ช่วงเวลาดีๆ ของคู่สามีภรรยาอย่างที่คิด แต่หลายๆ ครอบครัวเครียดหนักขึ้นเพราะสามีภรรยาอยู่ตัวติดกันมากเกินไป หรือบางครอบครัวมีลูกที่โตพ้นวัยทารกแล้ว ปกติเด็กๆ จะอยู่ที่โรงเรียนในเวลากลางวัน ช่วยผ่อนบรรเทาภาระพ่อแม่ แต่เมื่อเกิดล็อกดาวน์ ทั้งพ่อแม่และเด็กต้องมาติดอยู่ในบ้านเดียวกันตลอดวันตลอดคืน

ความเครียดเหล่านี้ร้ายแรงกว่าที่คิด เพราะกลายเป็นตัวนำไปสู่ความรุนแรงในครอบครัว

“มีผู้หญิงจำนวนมากกว่าปกติที่มาที่โรงพยาบาลเพื่อขอทำแท้ง พวกเธอจะบอกว่า ‘ฉันมีลูกกับคนที่กลายเป็นคนใช้ความรุนแรงในช่วงล็อกดาวน์แบบนี้ไม่ได้หรอก'” Ghada Hatem-Gantzer สูตินรีแพทย์ประจำโรงพยาบาล Saint-Denis กล่าว อย่างไรก็ตาม จำนวนการทำแท้งที่แท้จริงไม่ได้สูงขึ้น แต่เหตุผลเรื่องความรุนแรงในครอบครัวมีสัดส่วนที่สูงขึ้นจริง

น่าสนใจว่า COVID-19 จะทำให้กลุ่มประเทศพัฒนาแล้วยิ่งมีประชากรจำนวนน้อยลงหรือไม่ จากที่หลายประเทศมีภาวะสังคมสูงวัยอยู่ก่อนแล้ว ส่วนประเทศไทยนั้น กระทรวงสาธารณสุขเพิ่งเปิดสถิติเด็กเกิดใหม่ปี 2563 ที่ลดต่ำกว่า 6 แสนคนต่อปีเป็นครั้งแรก เนื่องจากคนไทยมีค่านิยมอยู่เป็นโสดและไม่มีบุตรมากขึ้น

Source

การใช้ชีวิตร่วมกันของคนในครอบครัวตลอด 24 ชั่วโมงเป็นเวลานับเดือน อาจไม่ใช่เรื่องน่ายินดีนัก โดยเฉพาะในครอบครัวที่ต้องอาศัยอยู่ในอพาร์ตเมนต์ที่คับแคบกลางเมืองใหญ่ เกิดความเครียดทั้งเรื่องเศรษฐกิจ ค่าใช้จ่าย ความวุ่นวายจากการทำงานจากบ้าน หรือ Work from Home เป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิดความรุนเเรงในครอบครัวมากยิ่งขึ้นในช่วงนี้

Kasoku บริษัทผู้จัดหาที่พักในญี่ปุ่นคล้าย Airbnb มองเห็นโอกาสในวิกฤตออกเเคมเปญ Please consult with us before thinking about coronavirus divorce “โปรดปรึกษาเราก่อนคิดที่จะหย่าร้างเพราะไวรัสโคโรนา”
โดยเสนอ “ที่พักพิงชั่วคราว” ในราคา 4,400 เยนต่อวัน (ราว 1,330 บาท) ให้แก่คนที่ต้องการจะหลีกหนีจากความวุ่นวายในครอบครัว หรืออยากจะเเยกตัวออกมาจากคนในบ้านเพื่อ “ทำงานในที่เงียบสงบ”

พร้อมกันนี้ ยังให้บริการปรึกษากับผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายสำหรับผู้ที่ต้องการหย่า โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายเป็นเวลา 30 นาทีอีกด้วย

Kosuke Amano โฆษกของบริษัท Kasoku บอกกับ AFP ว่า มีลูกค้ามาใช้บริการนี้เเล้ว 20 ราย หลังจากเปิดตัวเมื่อ 3 เม.ย.ที่ผ่าานมา

“ผู้ใช้บริการส่วนใหญ่ของเราตอนนี้ เป็นภรรยาที่ต้องการหนีการทะเลาะกับสามีของเธอ ผู้หญิงเหล่านี้บอกว่าพวกเธอต้องการใช้เวลากับตัวเองบ้าง เนื่องจากช่วงนี้ต้องเหนื่อยกับการดูแลลูกที่อยู่บ้านทั้งวัน เพราะมาตรการสั่งปิดการเรียนการสอนในโรงเรียน ขณะเดียวกันสามีก็ต้องทำงานออนไลน์จากที่บ้านด้วย”

Amano กล่าวว่า เเม้บริษัทยังไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนว่าการหย่าร้างกำลังเพิ่มขึ้นเเค่ไหน แต่รายงานของสื่อระบุว่า
อัตราการหย่าร้างเพิ่มขึ้นในประเทศจีนและในรัสเซีย หลังมีมาตรการล็อกดาวน์ ทำให้เราเห็นโอกาสที่จะเปิดบริการนี้
เพื่อช่วยเหลือผู้ที่ประสบความรุนแรงในครอบครัวในช่วง COVID-19

ทั้งนี้ รายงานระบุว่า ในฝรั่งเศส มีการร้องเรียนการถูกกระทำด้วยความรุนแรงในครอบครัวเพิ่มขึ้นนับตั้งแต่มีคำสั่งให้ประชาชนกักตัวอยู่ในบ้านเมื่อวันที่ 17 มี.ค. 2563 กรุงปารีสมีการแจ้งความเพิ่มขึ้น 36% ส่วนพื้นที่อื่นๆ ทั่วประเทศเพิ่มขึ้น 32% ทำให้รัฐบาลเตรียมจัดหาโรงแรม 20,000 แห่งสำหรับเป็นที่พักของผู้ที่ถูกกระทำด้วยความรุนแรงในครอบครัว รวมทั้งจัดตั้งศูนย์ให้คำปรึกษาอีก 20 แห่งตามร้านค้าทั่วประเทศ

รัฐบาลญี่ปุ่นได้ประกาศภาวะฉุกเฉินเพื่อควบคุมการระบาดของไวรัส COVID-19 เเม้จะไม่มีบทลงโทษสำหรับผู้ที่เดินทางออกนอกที่พักอาศัย เเต่ก็ขอให้หลีกเลี่ยงการเดินทางออกนอกสถานที่โดยไม่จำเป็น โรงเรียนเเละสถานที่สาธารณะถูกปิดและส่งเสริมให้ประชาชนทำงานอยู่ที่บ้าน

•    “ป้ายกูลิโกะ” ในโอซาก้าปิดไฟมืดในรอบ 9 ปี ขานรับนโยบายกักตัวอยู่บ้านของญี่ปุ่น

บริการจัดหาที่พักชั่วคราวของ Kasoku นับเป็นความพยายาม “ปรับตัว” เพื่อความอยู่รอดของธุรกิจ หลังได้รับผลกระทบอย่างหนักจากการท่องเที่ยวทั่วโลกที่ต้องหยุดชะงัก ทำให้ห้องพักของบริษัทกว่า 500 ห้องทั่วญี่ปุ่นถูกยกเลิกการจองเเละไม่มีผู้เข้าพักในช่วงนี้

• สายมูก็มา! วัดในเมืองเกียวโต ประเทศญี่ปุ่นแจก “หน้ากากลงยันต์กันโควิด”

ที่มา : Japan firm offers spouses apartments to avoid ‘coronavirus divorce’