“ประเสริฐ บุญสัมพันธ์” ซีอีโอ หรือประธานเจ้าหน้าที่บริหาร และกรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) ชี้แจงถึงที่มาของ “น้ำมันแพง และก๊าซขาดแคลน”
เขาตอบทุกคำถาม ตั้งแต่การกำหนดราคาน้ำมันหน้าโรงกลั่น จนมาถึงการอ้างอิงตลาดสิงคโปร์ และขายปลีกที่สูงเกินความรู้สึกของชาวบ้าน จนทำให้กำไร ปตท. สูงเกือบแสนล้าน
“หาก ปตท. ไม่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ฯ หรือเป็น Non Profit Organization ปตท. อาจช่วยเหลืออุดหนุนประเทศชาติได้มากกว่านี้”
คำตอบหนึ่งของประเสริฐ ที่ฟังอย่างนี้แล้ว ผู้ถือหุ้น ปตท. อาจดีใจ แต่ประชาชนตาดำๆ แล้ว คงมีคำตอบในใจได้ว่า ปตท. พลังงานเพื่อใคร
POSITIONING – การตั้งค่าการกลั่น ใครเป็นผู้กำหนด
ประเสริฐ – กลไกตลาดเป็นตัวกำหนด วัตถุดิบนำเข้าก็เป็นไปตามราคาน้ำมันดิบในตลาดโลก ไม่ใช่โรงกลั่นตั้งเอง หรือประเทศใดเป็นคนตั้ง แต่เป็น World Market เพราะฉะนั้นราคาน้ำมันดิบเป็นตัวสะท้อนตลาดโลก
POSITIONING – เพราะเหตุใดจึงต้องอ้างอิงกับตลาดสิงคโปร์
ประเสริฐ – ราคาตลาดโลกในแถบภูมิภาคนี้ เราใช้สะท้อนราคาที่ค้าขายในภูมิภาคเอเชีย ซึ่งมีบริษัทขายอยู่ที่สิงคโปร์หลายร้อยราย ราคาตัวนี้คือราคาในตลาดโลกในแถบเอเชีย ขึ้นและลงสอดคล้องไปกับยุโรป และสหรัฐอเมริกา เพราะถ้าราคาตัวนี้เบี่ยงเบนไปมาก จะมีน้ำมันไหลเข้าออก ถ้าน้ำมันในแถบภูมิภาคนี้แพง น้ำมันที่อื่นก็จะไหลเข้ามา ราคาน้ำมันแถบนี้ก็ถูกลง แต่ถ้าน้ำมันในแถบนี้ถูก ก็จะไหลไปที่อื่น จะทำให้น้ำมันในแถบนี้ราคาสูงขึ้น มันจะปรับเหมือนน้ำ ขึ้นลง ไปตามราคาตลาดโลก ไม่มีใครกำหนด
ผมก็คิดว่าราคานี้ถูกต้อง โรงกลั่น เขาไม่ได้แข่งในประเทศ เขาไปแข่งโรงกลั่นกับทั้งโลก ถ้าโลกอยู่ได้ เขาก็อยู่ได้ ค่าการกลั่นตกต่ำทั้งโลกก็เจ๊งเหมือนที่ผ่านมา สูตรราคาเขาลิงค์อย่างนี้มา 10 กว่าปี แต่พอมาช่วงที่โรงกลั่นพอจะมีกำไร ก็ต้องไปดูว่าเขาไปลงทุนเท่าไหร่ และเป็นกำไรก่อนหักค่าใช้จ่าย เพราะฉะนั้นผมก็ยังคิดว่าราคาเป็นกลไกตลาดที่ผมคิดว่าดี
ส่วนบริษัทน้ำมันรับจากโรงกลั่น และเอามาจำหน่ายที่ปั๊ม ตั้งแต่ต้นปี ราคาหน้าปั๊มกับราคาหน้าโรงกลั่นเกือบเท่ากัน โดยค่าเฉลี่ยของ 3 ผลิตภัณฑ์ คือ เบนซินพิเศษ ธรรมดา และดีเซล เฉลี่ยแล้วไม่มีมาร์จิ้น เพราะขึ้นราคาไม่ได้ นั่นหมายความว่า ปกติเขาต้องการขายราคาหน้าปั๊มโดยเฉลี่ยสูงกว่าราคาหน้าโรงกลั่นอยู่บาทกว่า วันนี้เขาหายไปบาทกว่า
POSITIONING – ทำไมจึงยังอยู่กันได้
ประเสริฐ – ก็ขาดทุนนะครับ เขาอยู่ไม่ได้หรอกครับ อีกหน่อยต้องมีบางบริษัทเลิกกิจการค้าปลีก ซึ่งวันนี้หลายบริษัทถอนออกจากประเทศไทยไปแล้ว เหลือแต่ ปตท. ซึ่งอยากให้เขาอยู่ แต่กลไกที่ทำงานวันนี้มันเป็นปัญหาอย่างนี้ คือราคาน้ำมันแพง เราขึ้นราคาไม่ค่อยได้ ทุกสิ่งทุกอย่างที่มันเกิดขึ้น มาจากสิ่งที่ว่าเรามี ปตท. ที่เข้มแข็ง เรามี ปตท. ที่เป็นเจ้าของโรงกลั่น 1 ใน 3 ในส่วนของสัดส่วน เรามี ปตท. ที่เข้มแข็งทางด้านการเงิน เพราะฉะนั้นเมื่อเราต้องรับภาระบางเรื่องบางประการ เราก็สามารถทำได้
ถ้าวันนี้ ปตท. เป็นบริษัทเล็กนิดเดียว เราก็จะไม่สามารถรับภาระตรงนั้นได้ เราไม่สามารถรับภาระเรื่อง NGV ไม่สามารถรับภาระเรื่อง LPG ไม่สามารถไปตั้งราคาน้ำมันอย่างนี้ได้ วันนี้ทุกคนเดือดร้อน ประชาชนเดือดร้อน เดือดร้อนกันทั้งโลก ไม่ใช่เดือดร้อนเฉพาะประเทศไทย ประเทศเพื่อนบ้านเราก็ใช้น้ำมันแพงกว่าเรา ใช้ก๊าซหุงต้ม แพงกว่าเรา
เรา ถือว่าราคาอยู่ในทางต่ำ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า เราต้องผลักภาระทั้งหมดให้กับประชาชน ในฐานะที่เป็นบริษัทคนไทย ถือหุ้น 80% ทั้งรัฐและกองทุนวายุภักษ์ ทั้งรายย่อย และกองทุนต่างๆ และเป็นของรัฐบาลไทย เราก็พยายามผสมผสาน ช่วยอะไรได้กับประชาชนของเรา แต่เราไม่ควรจะไปฝืนกลไกตลาด (เน้นเสียง…) เพราะเรารับภาระไม่ไหว ประเทศก็รับภาระไม่ไหว เราช่วยบาง Sector ช่วยเป็นช่วงเวลา ช่วยบางผลิตภัณฑ์ ทำได้แต่อย่าทำไปตลอด เพราะจีนก็ยังไม่ทำ มาเลเซียก็ไม่ทำ
POSITIONING – การเน้นทำตามกลไกลตลาด กับการเน้นรักษากำไรให้เติบโต 8% ขณะที่ชาวบ้านจ่ายค่าน้ำมันแพง ไม่ฝืนความรู้สึกของคนเหรอ
ประเสริฐ – อยู่ที่ว่าสังคมไทยอยากให้ ปตท. เป็นยังไง และวันนี้ ปตท. ก็อยู่ในตลาดฯ (ตลาดหลักทรัพย์ฯ) ก็อยู่ที่สังคมไทยว่าอยากให้อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ฯ หรือเปล่า ผมเป็นผู้บริหาร เป็นพนักงาน ปตท. ผมก็อยากทำอะไรให้ดีที่สุดกับทุกฝ่าย และสอดคล้องกับแนวทางที่ทั่วโลกทำกัน ถ้าเผื่อว่าเราซึ่งเป็นประเทศ Net Import Country มาบิดเบือนโครงสร้างราคา และเราต้องนำเข้า ประชาชนก็ไม่รู้จักประหยัด เราก็ต้องไปเอาก๊าซหุงต้มเข้ามาแล้ว เราต้องอุดหนุน สุดท้ายจะเอาเงินมาจากไหน ปตท. ก็อุดหนุนไปหลายหมื่นล้านบาทแล้ว ถ้าเอา ปตท. เป็นหน่วยอุดหนุน ปตท. ก็ต้องไปเป็น Non Profit Organization ก็อย่าให้ ปตท. เป็นบริษัทอยู่ในมหาชน ก็เอา ปตท. ออกจากตลาด ปตท. ก็จะเป็นเหมือนรัฐวิสาหกิจที่จะไม่สามารถสนองนโยบายรัฐได้เหมือนในบางรัฐวิสาหกิจ
POSITIONING – ราคาก๊าซขยับอีกเล็กน้อยจะเกิดอะไรขึ้น
ประเสริฐ – ผมก็ว่ามันต่ำกว่าที่ควรจะเป็นมากไป และมันก็แก้ปัญหาไม่ได้ เพราะว่าเราต้องนำเข้าแล้ว รถที่เปลี่ยนมาใช้ก๊าซหุงต้ม ออกมาเดือนละ 1 แสนคันแล้ว จะเอามาจากไหนครับ ผมคิดว่าเป็นปัญหาที่ไม่จบ แม้จะตั้งราคาเท่าที่ซาอุฯ ผมก็ไม่คิดว่าแก้ปัญหาได้ เพราะต้องขึ้นไปอีก เป็น 20 บาทต่อกิโล จาก 18 บาทต่อกิโล คนก็ยังใช้อยู่ดีเพราะยังถูกกว่าน้ำมันครึ่งหนึ่ง เราห้ามคนใช้ไม่ได้
ผมคิดว่าในเรื่องการแก้ปัญหาต้องยอมรับความจริง และค่อยๆ รับรู้ เข้าสู่สิ่งที่มันควรจะเป็น เราทำเท่าที่กำลังเราจะทำได้ ไม่ปฏิเสธ (ย้ำ) ความรับผิดชอบ แต่อะไรที่เกินตัวมันก็อยู่ไม่ได้ ต้องมาปรับบทบาทของ ปตท. ใหม่ แล้วก็เอาใช้ชัดเจนว่า ปตท. จะไปอยู่ตรงไหน ถ้าจะให้อุ้มทุกอย่าง ก็ต้องเอา ปตท. ออกจากตลาดฯไป อย่าให้อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ฯ
POSITIONING – ผู้บริหารมีหุ้น โบนัสกันสูงมาก
ประเสริฐ – หุ้นเหรอ ผมไม่มีแล้วนี่ เรื่องนี้ผมก็ไม่ต้องมองว่าอะไร เป็นเรื่องปกติ
*ที่มา คำสัมภาษณ์ของ “ประเสริฐ บุญสัมพันธ์” ภายหลังงานสัมมนา เรื่อง Fast Forword : Future Sustaining Success ที่โรงละคร อักษรา คิงพาวเวอร์ เมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม 2551
