เมื่อวิถี ‘New Normal’ กำลังยิ่งสร้าง ‘ความเหลื่อมล้ำ’ ให้คนที่เข้าถึงอินเทอร์เน็ตไม่ได้

ตั้งแต่โลกเผชิญกับการระบาดของ COVID-19 สิ่งต่าง ๆ ก็ไม่มีอะไรเหมือนเดิมอีกต่อไปแม้กระทั่งการใช้งาน ‘อินเทอร์เน็ต’ ซึ่งไม่ใช่แค่ผู้ใช้เดิมจะใช้เวลากับมันมากขึ้น แต่กับผู้ที่ไม่เคยหรือเพิ่งเคยใช้อินเทอร์เน็ต (New Internet User) กลับเป็นกลุ่มที่ได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมจากการแพร่ระบาดของ COVID-19 มากกว่ากลุ่มอื่น ๆ

การศึกษาล่าสุดของทีม Next Billion Users ของ Google พบว่ากลุ่มผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่ได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมจากการแพร่ระบาดของ COVID-19 มากกว่ากลุ่มอื่น ๆ เนื่องจากบริการที่จำเป็นต่าง ๆ เช่น การพาณิชย์ การศึกษา บริการด้านสุขภาพ และบริการอื่น ๆ ของภาครัฐ ถูกนำไปไว้บนโลกออนไลน์เพื่อรับมือกับรูปแบบวิถีชีวิตใหม่ ทำให้คุณภาพชีวิตของผู้ที่ไม่สามารถเข้าถึงโลกออนไลน์ได้ตลอดเวลานั้นยิ่งลดลง ส่งผลให้ปัญหาไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการขาดความรู้และทักษะด้านดิจิทัล และการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตหรืออุปกรณ์ที่ใช้ที่มีอยู่อย่างจำกัดได้กลายเป็นปัญหาที่หนักหนาขึ้น และอาจทำให้ผู้ที่มีอุปสรรคในการเข้าถึงอินเทอร์เน็ตไม่สามารถไล่ตามคนอื่น ๆ ได้ทัน และเข้าสู่โลกออนไลน์ได้ช้ากว่าคนอื่น

ทั้งนี้ ทีม Next Billion Users ของ Google เผยผลการศึกษาในหัวข้อ “New Internet Users in a COVID-19 World” (ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่ในยุคโควิด-19) ซึ่งระบุถึงความจำเป็น 8 ประการของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่ ทั้งความจำเป็นที่มีอยู่ก่อนหน้าและความจำเป็นใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นในช่วงที่มีการแพร่ระบาดของ COVID-19 ได้แก่

1.เพิ่มรายได้ ลดรายจ่าย : เพราะ COVID-19 ทำให้หลายคนต้องตกงานหรือต้องเผชิญกับปัญหารายได้ที่ลดลง แถมยังเจออุปสรรคในการเข้าถึงความช่วยเหลือทางการเงินจากรัฐบาล ไม่ว่าจะเป็นการกรอกแบบฟอร์มในรูปแบบออนไลน์เท่านั้น กฎระเบียบที่ไม่ชัดเจน ทำให้ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่ต้องเผชิญความท้าทายทั้งในด้านการรับรู้และความรู้ด้านดิจิทัลในการเข้าถึงแหล่งความช่วยเหลือ

2.ใช้อินเทอร์เน็ตให้คุ้มค่ามากขึ้น : ด้วยรายได้ที่น้อยลง ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่ต้องให้ความสำคัญกับสิ่งที่จำเป็นก่อน แม้อินเทอร์เน็ตจะเป็นความต้องการพื้นฐานอย่างหนึ่งในปัจจุบัน แต่ก็ยังจำเป็นน้อยกว่า บางคนถึงขั้นยอมประหยัดค่าอาหารเพื่อที่จะได้มีเงินจ่ายค่าอินเทอร์เน็ต

3.สนับสนุนการศึกษาของเด็ก : ค่าอินเทอร์เน็ตก็เปรียบเสมือนค่าเทอม เพราะอินเทอร์เน็ตที่จำกัดสำหรับการเรียนออนไลน์ ขณะที่ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่กังวลว่าลูก ๆ ของตนกำลังได้รับการศึกษาที่มีคุณภาพแย่ลงกว่าแต่ก่อน และหลาย ๆ คนไม่มีความรู้ด้านดิจิทัลหรือความรู้ในบางวิชาที่จะช่วยเหลือเรื่องการบ้านของเด็ก ๆ ได้

4.ป้องกันการเผยแพร่ข้อมูลผิด ๆ : ข้อความจากรัฐบาล องค์กรท้องถิ่น เพื่อน โซเชียลมีเดีย กลุ่มศาสนา มักไม่ตรงกัน ทำให้ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่รู้สึกสับสนและไม่มั่นใจ การคัดกรองข่าวปลอมนั้นทำได้ยาก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อข่าวที่ได้รับมาจากแหล่งที่น่าไว้ใจเช่นครอบครัว ผู้ไม่หวังดีต้องการเอาเปรียบผู้ด้อยโอกาส

5.หาตัวเลือกบริการด้านสุขภาพที่เชื่อถือได้ : การเข้าถึงที่จำกัดและความไม่เข้าใจเกี่ยวกับการแพทย์ทางไกลเนื่องจากข้อจำกัดด้านอินเทอร์เน็ต ขณะที่ผู้ที่มีความรู้ด้านดิจิทัลในระดับสูงสามารถใช้ประโยชน์จากอินเทอร์เน็ตในการป้องกัน COVID-19 การรักษาความสะอาด ซึ่งทำให้เห็นถึงประโยชน์ของอินเทอร์เน็ตในการชะลอการระบาดของ COVID-19

6.รักษาสุขภาพจิต : COVID-19 ทำให้หลาย ๆ คนต้องเปลี่ยนแผนในชีวิตหรือชะลอแผนการบางอย่าง เช่น การซ่อมหรือตกแต่งบ้าน ความเครียดจาก COVID-19 ทำให้ผู้คนไม่มีกะจิตกะใจทำเรื่องเหล่านี้ ซึ่งอินเทอร์เน็ตก็เป็นแหล่งใช้ระบายความเครียดได้อย่างดี

7.หาทางเชื่อมสู่บริการออนไลน์ที่จำเป็น : บางรัฐบาลได้ย้ายบริการที่จำเป็นบางอย่างไปให้บริการบนออนไลน์เท่านั้น ซึ่งนี่ทำให้เกิดการจำกัดสิทธิเสรีภาพจากข้อจำกัดทางอินเทอร์เน็ต ความยากในการเข้าถึงสิทธิ์เนื่องจากผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่หลายคนไม่ได้ลงทะเบียนไว้บนฐานข้อมูลออนไลน์ บางคนไม่สามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้เป็นประจำ ทำให้พวกเขาพลาดสิทธิ์ในการรับความช่วยเหลือ

8.New Normal ในยุคหลัง COVID-19 : ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่มักมีทรัพยากรน้อยกว่าในการปรับตัวเข้ากับความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นกับอาชีพการงาน การสื่อสาร และวิถีชีวิต เพราะ COVID-19 ทำให้แต่ละวันต้องคิดแต่จะแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่หลายคนจึงไม่มีเวลาจะมาคิดและวางแผนอนาคต ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่ที่ตระหนักถึงผลกระทบระยะยาว (เช่น การตกงานเป็นเวลานาน) ไม่รู้จักทรัพยากรดิจิทัลต่าง ๆ ที่จะช่วยให้พวกเขารับมือกับความเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ได้

 “COVID-19 ถือเป็นความท้าทายสำหรับทุกคน แต่ผู้ที่ได้รับผลกระทบหนักเป็นพิเศษคือกลุ่มผู้ใช้อินเทอร์เน็ตหน้าใหม่ แต่ในความท้าทายนี้ก็ยังมีโอกาสอยู่ หากภาครัฐ ภาคธุรกิจ และองค์กรภาคประชาสังคมร่วมมือกัน เมื่อเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในชีวิตของเรามากขึ้น และเศรษฐกิจดิจิทัลเติบโตขึ้น เราสามารถทำให้อินเทอร์เน็ตดีขึ้นและเข้าถึงได้ง่ายขึ้นในยุคหลัง COVID-19 เพื่อให้เกิดประโยชน์สำหรับผู้ใช้นับพันล้านคนในปัจจุบัน รวมทั้งผู้ใช้รายใหม่อีกนับพันล้านคนที่กำลังจะตามมา และผู้ใช้กลุ่มใหม่ ๆ ในอนาคต” ซีซาร์ เซงกุปตา รองประธานฝ่าย Payments และ Next Billion Users Initiative ของ Google กล่าว