สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ หรือ มิวเซียมสยาม เดินหน้าต่อยอดยกระดับพิพิธภัณฑ์ไทยอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 5 ด้วยการจัดงาน Museum Thailand Awards 2021 ในรูปแบบออนไลน์ผ่านเพจ Museum Thailand ประกาศผลการคัดเลือกและมอบรางวัลให้กับพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ของไทย ภายใต้แนวคิด “Reimage Relearn Reinvent: เปลี่ยนร่าง เปลี่ยนรู้ เปลี่ยนชีวิต ในสถานการณ์แพร่ระบาดของโควิด-19” โดยจะเป็นการคัดเลือกพิพิธภัณฑ์เพื่อรับมอบรางวัลในประเภทต่างๆ โดยแบ่งรางวัลออกเป็น 4 ประเภท คือ รางวัล Museum Thailand Awards สำหรับพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ที่ได้รับคัดเลือกจากคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ, รางวัล Museum Thailand Popular Vote สำหรับพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ที่ได้รับคะแนนโหวตสูงสุดจากประชาชนผู้เข้าใช้บริการ, รางวัล Muse Idol บุคคลต้นแบบในการส่งเสริมการเรียนรู้ และรางวัลเกียรติยศให้กับพิพิธภัณฑ์ด้านการช่วยเหลือสังคม ชุมชน ในสถานการณ์การระบาดโควิด-19
ภายในงานได้มีการเสวนาในหัวข้อ “ทำนายอนาคตพิพิธภัณฑ์ Predict the future of the Museum” โดยมี คุณโตมร ศุขปรีชา, ผศ.ดร ปริยกร ปุสวิโร, คุณพัชรินทร์ กรูเนิร์ต และ คอนเทนต์ ครีเอเตอร์ ชื่อดังอย่าง “บอล ยอด หนังพาไป” พูดคุยร่วมแชร์วิสัยทัศน์ เพื่อการปรับตัว และพัฒนางานพิพิธภัณฑ์ให้เกิดความยั่งยืน
ด้าน นายโตมร ศุขปรีชา ผู้อำนวยการสำนักยุทธศาสตร์และนวัตกรรมการเรียนรู้ OKMD กล่าวว่า “โดยส่วนตัวผมคิดว่าที่ผ่านมาความรู้ได้แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ทักษะ และ การคิดวิเคราะห์ แต่ในอนาคตมีแนวโน้มอย่างสูงที่ความรู้ทั้ง 2 แบบจะวิ่งเข้าหากันมากขึ้น ซึ่งเป็นสิ่งที่ทุกคนควรจะมีในยุคปัจจุบัน อีกทั้งเมื่อก่อนเราจะเห็นได้ว่า ความรู้ เป็นสิ่งที่เราต้องวิ่งเข้าหาฝ่ายเดียว แต่ปัจจุบันวิธีคิดของผู้คนได้เปลี่ยนไป ทำให้ความรู้เป็นสิ่งที่สามารถเรียนรู้ได้ทุกทีและทุกเวลา รวมถึงยังสามารถเข้าถึงได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว ความเจริญงอกงามของเทคโนโยลีจึงกลายมาเป็นสิ่งสามารถทำลายกำแพงความรู้ชุดเดียวได้ ดังนั้นนี่จึงเป็นหน้าที่ของพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ที่จะต้องทำให้คนเห็นว่า ความรู้มีได้หลายแบบ เราสามารถเรียนรู้ความเหล่านี้ได้ด้วยวิธีที่สนุก และเลือกที่จะรับข้อมูลได้อย่างหลายหลาก ซึ่งทำให้เราได้ต่อยอดทั้งวิธีการคิดวิเคราะห์ ตลอดจนเพิ่มพูนทักษะความสามารถต่างๆ เพื่อให้เราเป็นคนที่มีคุณภาพอย่างสมบูรณ์”
สำหรับการคัดเลือกรางวัลของ Museum Thailand Awards 2021 แบ่งเป็น 4 ประเภท ประกอบด้วย 1) พิพิธภัณฑ์ด้านชุมชนและท้องถิ่น 2) พิพิธภัณฑ์ด้านสังคม ศิลปะ และวัฒนธรรม 3) พิพิธภัณฑ์ด้านเศรษฐกิจสร้างสรรค์ และ 4) พิพิธภัณฑ์ด้านวิทยาศาสตร์และสิ่งแวดล้อม โดยหลักเกณฑ์ที่ใช้ในการคัดเลือกพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ในประเทศไทยเพื่อเข้ารับรางวัล อ้างอิงจากหลักการของสภาการพิพิธภัณฑ์ระหว่างชาติ (International Council of Museums :ICOM) มาเป็นแนวทางในความคิดพื้นฐานและกำหนดแนวทางการคัดเลือกตามบริบทของการพัฒนาพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทยในทุกปี พร้อมทั้งจัดตั้งผู้ทรงคุณวุฒิซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญจากหลากหลายสาขามาเป็นที่ปรึกษาและเป็นคณะกรรมการคัดเลือกรางวัลฯ เพื่อให้ครอบคลุมการพิจารณาเนื้อหาทั้งหมดภายใต้แนวความคิดความสัมพันธ์ระหว่างพิพิธภัณฑ์กับชุมชน โดยมีหลักเกณฑ์การพิจารณาดีเด่นใน 5 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านกิจกรรมและกระบวนการเรียนรู้ 2) ด้านการสื่อความหมายและสร้างประสบการณ์ 3) ด้านความสัมพันธ์กับชุมชน 4) ด้านการอนุรักษ์และสืบสาน และ 5) ด้านการดูแลสุขอนามัยและความปลอดภัย สำหรับบรรยากาศในการเข้าประกวดของพิพิธภัณฑ์ในปีนี้ ถือว่าได้รับความร่วมมืออย่างดีจากเครือข่ายพิพิธภัณฑ์ในระดับชุมชน ซึ่งสร้างสีสันในช่วงสัปดาห์วันพิพิธภัณฑ์ไทย ซึ่งตรงกับวันที่ 19 กันยายนนี้ ได้อย่างดี
นอกจากรางวัล Museum Thailand Awards แล้วยังมีรางวัล Museum Thailand Popular Vote ซึ่งเป็นกิจกรรมสร้างการมีส่วนร่วมกับผู้ใช้งานในเว็บไซต์มิวเซียมไทยแลนด์ในการร่วมโหวตพิพิธภัณฑ์ที่ชื่นชอบ, รางวัล Muse Idol บุคลากรต้นแบบที่มีความสนใจในการเรียนรู้และท่องเที่ยวพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ และรางวัลเชิดชูเกียรติที่มอบให้กับหน่วยงานที่ทำประโยชน์ให้กับชุมชน ตามรายชื่อดังนี้
– รางวัล Muse Idol Awards บุคคลต้นแบบด้านการส่งเสริมแหล่งเรียนรู้ชุมชนและวัฒนธรรม ได้แก่
อาเล็ก – ธีรเดช เมธาวรายุทธ ผู้สร้างสรรค์รายการอาหารของอาเล็ก
– รางวัล The best Museum for Community Award หรือรางวัลพิพิธภัณฑ์เพื่อชุมชนและสังคม ได้แก่
องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ และ พัฒน์พงศ์มิวเซียม
– รางวัล Museum Thailand Popular Vote 2021 ได้แก่
พิพิธภัณฑ์ไม้กลายเป็นหิน ช้างดึกดำบรรพ์และไดโนเสาร์
ด้าน อาเล็ก – ธีรเดช เมธาวรายุทธ ผู้สร้างสรรค์
ผศ.ดร.ณัฏฐินี ทองดี ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยไม้กลายเป็นหิน และทรัพยากรธรณีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เฉลิมพระเกียรติ มหาวิทยาลัยราชภัฎนครราชสีมา และได้รับรางวัล Museum Thailand Popular Vote 2021 กล่าวว่า “ในฐานะตัวแทนหน่วยงานต้องขอขอบคุณคะแนนโหวตจากประชาชนชาวไทย และทุกกำลังใจที่โหวตให้กับพิพิธภัณฑ์ของเรา ซึ่งที่แห่งนี้เป็นความภาคภูมิใจไม่ใช่เพียงบุคลากร แต่เป็นความภาคภูมิใจของคนในจังหวัดนครราชสีมา เนื่องจากฟอลซิลทุกชิ้นที่เราค้นพบ และได้นำมาจัดแสดงให้กับนักท่องเที่ยวทุกคนได้ชม เป็นทรัพยากรที่ถือได้ว่าล้ำค่าสำหรับชาวนครราชสีมาอย่างยิ่ง รางวัลนี้จะเป็นกำลังใจในการที่ขับเคลื่อนและพัฒนาแหล่งเรียนรู้นี้ให้เป็นสถานที่สามารถสร้างองค์ความรู้และความเจ้าใจในซากฟอสซิลรวมถึงทรัพยากรของชาวนครราชสีมา สุดท้ายนี้ขอเชิญชวนทุกท่าน หากสถานการณ์โควิด-19 ดีขึ้น สถาบันวิจัยไม้กลายเป็นหินพร้อมที่จะเปิดต้อนรับด้วยกิจกรรมดีๆ ให้ทุกคนได้ร่วมสนุกต่อไป”
ทั้งนี้การจัดงานมอบรางวัล Museum Thailand Awards ถือเป็นเครื่องหมายแห่งความภาคภูมิใจให้กับพิพิธภัณฑ์และแหล่งเรียนรู้ไทยที่ประสบความสำเร็จเสริมสร้างความมุ่งมั่น ช่วยยกระดับศักยภาพในการบริหารจัดการให้เจริญงอกงามอย่างยั่งยืน อันเป็นรากฐานสำคัญที่เป็นส่วนช่วยขับเคลื่อนพัฒนาเศรษฐกิจไทย จากรากสู่โลกต่อไปได้ในอนาคต
ผู้ที่สนใจสามารถรับชมไลฟ์สตรีมงาน Museum Thailand Awards 2021 ย้อนหลังได้ที่เพจเฟซบุ๊ก Museum Thailand หรือคลิก https://web.facebook.com/museumthailand