ทุกวันนี้จักรยานไม่ใช่เพียงแค่ยานพาหนะที่นำเราจากต้นทางไปสู่ปลายทางเท่านั้น หากแต่ยังมีสถานะเป็น Fashion Statement สำหรับใครหลายคนอีกด้วย แต่เหนือไปกว่านั้น การเลือกจักรยานที่เหมาะสมกับตัวเองทั้งด้านกายภาพ ความชื่นชอบและสไตล์ในการปั่น ตลอดจนกำลังทรัพย์ก็เป็นสิ่งสำคัญ
สำหรับคนทั่วไปที่ไม่มีความรู้เรื่องจักรยานมาก่อนเลย ต้องทำความเข้าใจกับประเภทของจักรยานกันก่อน โดยประเภทของจักรยานสามารถแบ่งได้ด้วยเกณฑ์ที่หลากหลาย ดังนั้นจักรยานคันหนึ่งๆ อาจมีคุณสมบัติจัดอยู่ในหลายประเภทก็ได้ และเพื่อทำความเข้าใจกับประเภทของจักรยานโดยง่าย จึงขอนำเสนอในหมวดหมู่ ดังนี้
1. แบ่งตามประเภทการใช้งาน
- Road Bicycle จักรยานที่ออกแบบมาให้ขับขี่บนท้องถนน คุ้นหูกันในชื่อเสือหมอบ บ้างเปรียบเปรยว่าเป็นประหนึ่งรถสปอร์ต แรงและเร็วในทางเรียบ แบ่งออกได้หลายประเภท เช่น
- Touring Bicycle จักรยานสำหรับปั่นท่องเที่ยว ในระยะทางไกลๆ ตามชนบท มีที่เก็บสัมภาระอย่างเป็นระบบ สะดวกสบายและคงทน ท่านั่งไม่ต้องโค้งตัวงอเข่ามากนัก ทำให้สามารถปั่นได้นานๆ ไม่เมื่อย
- Hybrid Bicycle จักรยานลูกผสมระหว่างเสือภูเขาและจักรยานท่องเที่ยว เฟรมเบา ปั่นง่าย สบาย จะขับขี่ในเมืองหรือปั่นเที่ยวก็ได้ หรือจะติดตะกร้าไปจ่ายตลาดก็ได้ไม่ว่ากัน
- Mountain Bicycle จักรยานเสือภูเขา มีเฟรมและล้อคงทน เหมาะกับสภาพเส้นทางที่สมบุกสมบัน เหมือนรถโฟร์วีล ลัดเลาะตามป่าตามเขาได้ดี เหมาะกับการปั่นแบบโลดโผนโจนทะยานในแทบทุกสภาพพื้นผิว รวมถึงการปั่นแบบออฟโรด เพราะยางล้อหน้ากว้างมีดอกใหญ่และลึก โดยมากหรือเกือบทั้งหมดจะมีล้อขนาด26 นิ้ว โดยปกติมีตั้งแต่ 16-28 เกียร์
- Racing Bicycle จักรยานที่ถูกออกแบบมาสำหรับการแข่งขันโดยเฉพาะ เฟรมมีน้ำหนักเบา และมีแอคเซสซอรี่น้อย เพื่อไม่ให้เป็นอุปสรรคต่อการทำเวลา
- BMX จักรยานคันเล็กแต่ประสิทธิภาพเกินตัว สำหรับขี่ผาดโผน โดยล้อมีขนาดเล็กเป็นพิเศษ ส่วนใหญ่ใช้ในการแข่งขันกีฬาประเภทเอ็กซ์ตรีม ไม่เหมาะกับนำมาปั่นทั่วไป เนื่องจากรูปทรงที่เตี้ยอาจทำให้ปวดเมื่อยบริเวณหัวเข่าได้
2. แบ่งตามโครงสร้างหรือการดีไซน์ของเฟรม เช่น
- Folding Bicycle จักรยานพับได้ สะดวกต่อการพกติดตัวขึ้นรถสาธารณะ เครื่องบิน และเหมาะกับการปั่นเพื่อผ่อนคลายและออกกำลังกาย
- Bamboo Bicycle จักรยานไม้ไผ่ นับเป็นจักรยานที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และมีคาร์บอน ฟุตปริ้นท์ในอัตราที่ต่ำ ผลิตออกมาหลายประเภท แต่ราคากลับไม่ธรรมดาเฉพาะเฟรมก็ปาเข้าไปเกือบ 200,000 บาทแล้ว (แบรนด์ Calfee)
- Wood Bicycle จักรยานที่ทำจากไม้เนื้อแข็ง จำพวกเมเปิ้ล มะฮอกกานี วอลนัทดำ ไม่ใช่แค่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมแต่กลับมีประสิทธภาพสูงด้วย
3. แบ่งตามสไตล์ ดีไซน์ที่เด่นเด้งสะดุดตา ไม่ใช่แค่ฟังก์ชันแต่พกพาแฟชั่นและจินตนาการอันก้าวล้ำ เช่น
- Art Bicycle อาจไม่เป็นที่พบเห็นทั่วไป เพราะดีไซน์เหนือจินตนาการ ด้วยรูปทรงและสีสันสุดประหลาด ประหนึ่งจักรยานแฟนซี พร้อมใช้ในงานคาร์นิวัล
- Clown Bicycle จักรยานสำหรับนักแสดงตลก เป็นคันเล็กๆ ไม่สามารถนำมาปั่นบนท้องถนนได้ พบเห็นได้บ่อยในคณะละครสัตว์
- Luxury Bicycle จักรยานหรูหรามีระดับ ส่วนใหญ่มาจากการรังสรรค์ของแบรนด์แฟชั่นหรู รวมถึงจักรยานจากค่ายรถยนต์ใหญ่ ที่พกพาความอลังการมาเต็มพิกัดชนิดที่ว่าเห็นแค่เงาก็รู้แล้ว่าแพงระยับ ขณะที่ฟังก์ชันก็จัดเต็มไม่แพ้ใคร
- Vintage Bicycle เมื่อเรโทรมาแรง ไม่ใช่แค่เทรนด์แต่กลายเป็นหนึ่งในกระแสหลัก จักรยานดีไซน์โบราณกลับมาเปรี้ยวปรี๊ดอีกครั้ง ในราคาที่ไม่ได้ถูกเลย
