ห่างจากชายฝั่งประมาณ 3 กิโลเมตร ภาพคาราวานเรือประมงลำย่อมโลดแล่นตามเรือขนส่ง ขนาดใหญ่ที่บรรทุกตู้คอนเทนเนอร์เป็นริ้วขบวนในทะเลอันดามันในเขตอำเภอขนอม จังหวัดนครศรีธรรมราช อาจจะดูแปลกตาสำหรับผู้พบเห็น แต่สำหรับชาวบ้านในเขตพื้นที่ขนอมนั้นรู้ดีว่า ณ ตอนนี้วิถีชีวิตใต้ท้องทะเลกำลังจะเปลี่ยนไป…เรือบรรทุกลำนี้มีภารกิจสำคัญในการสร้างโลกใบใหม่ให้ชายฝั่งขนอม ด้วยการนำตู้คอนเทนเนอร์ขนาดใหญ่จำนวน 9 ตู้นี้ไปวางใต้ท้องทะเลเพื่อเป็นปะการังเทียม…บ้านใหม่สำหรับสิ่งมีชีวิตใต้ท้องทะเล ซึ่งภารกิจนี้เป็นความร่วมมือระหว่างโรงไฟฟ้าขนอม ในเครือเอ็กโก และหน่วยงานภาครัฐและเอกชนอำเภอขนอม ภายใต้โครงการ ”สร้างบ้านใหม่ใต้ทะเล” โดยได้รับการสนับสนุนอย่างดียิ่งทั้งจากผู้บริหารจังหวัด ผู้นำท้องถิ่น กลุ่มอนุรักษ์พิทักษ์ทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งขนอม ชุมชน และสถานศึกษา
ตู้คอนเทนเนอร์ แนวปะการังเทียม
บ้านใหม่ ชีวิตใหม่…สำหรับทุกชีวิตใต้ท้องทะเล
ปฎิบัติการภารกิจสำคัญในการสร้างโลกใบใหม่ให้ชายฝั่งขนอม เริ่มต้นที่การนำตู้คอนเทนเนอร์ซึ่งมีความเเข็งแรงสามารถต้านทานกระแสน้ำได้เป็นอย่างดี หย่อนลงใต้ทะเลสีครามลึกลงไปกว่า 15 เมตร และวางรวมกลุ่มเลียนแบบกองหินธรรมชาติอย่างเป็นระบบห่างกันตู้ละ 5 เมตร เพื่อเป็นเกราะกำบังที่ดีและปลอดภัยสำหรับสัตว์น้ำ ทั้งยังเป็นห้องครัวใหญ่สำหรับฝูงปลานานาพันธุ์ และเมื่อเวลาผ่านไป…บริเวณนั้นก็จะมีสิ่งมีชีวิตน้อยใหญ่เข้ามาอยู่อาศัยเป็นจำนวนมาก จนขยายตัวเป็นชุมชนใหญ่ใต้ท้องทะเล เติมเต็มความสมบูรณ์ให้กับระบบนิเวศน์ชายฝั่งทะเลได้ในที่สุด
นอกจากสิ่งมีชีวิตใต้ท้องทะเลจะได้ประโยชน์จากปะการังเทียมแล้ว ชาวบ้านในพื้นที่อำเภอขนอมที่อาศัยบริเวณนั้นก็จะได้รับประโยชน์อย่างมหาศาลจากปะการังเทียมนี้ด้วยเช่นกัน จากเดิมที่การทำประมงขนาดเล็กของชาวบ้านอาจพบอุปสรรคต่างๆ ทั้งจากความสามารถที่ด้อยกว่าเรือประมงขนาดใหญ่ สภาพดินฟ้าอากาศ และสภาพธรรมชาติใต้ท้องทะเลที่เปลี่ยนแปลงไป แต่โครงการสร้างบ้านใหม่ใต้ทะเลด้วยแนวปะการังเทียมฯ นี้ จะช่วยส่งเสริมอาชีพประมงชายฝั่งในระยะยาวให้กับชาวบ้าน โดยจะช่วยปรับสภาพภูมิศาสตร์ทางท้องทะเล ก่อให้เกิดการขยายตัวของชุมชนสัตว์น้ำ และเป็นเกราะป้องกันเรือใหญ่รบกวนประมงชายฝั่ง ตลอดจนพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ใต้ทะเลแห่งใหม่สำหรับนักเดินทางในอนาคตอีกด้วย
ตามรอยแนวพระราชดำริของแม่หลวง
พัฒนาชุมชนพึ่งตนเอง…พอเพียงและยั่งยืน
นายวิศิษฏ์ อัครวิเนค กรรมการผู้จัดการใหญ่ เอ็กโก กรุ๊ป กล่าวว่า ‘โครงการสร้างบ้านใหม่ใต้ทะเล’ ได้แนวคิดมาจาก ‘โครงการฟื้นฟูทรัพยากรชายฝั่งทะเลอันเนื่องมาจากพระราชดำริ’ ครอบคลุมพื้นที่ชายฝั่งทะเลจังหวัดปัตตานีและนราธิวาส ของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถที่ได้ทรงดำริให้จัดทำปะการังเทียมเพื่อเป็นแหล่งชุมนุมและอยู่อาศัยของปลา ซึ่งทางเอ็กโก กรุ๊ป เห็นว่า หากนำมาประยุกต์ใช้กับชุมชนบริเวณโรงไฟฟ้าขนอม ในเครือเอ็กโก ที่ต่างมีอาชีพประมงหาเลี้ยงชีพอยู่แล้วน่าจะเป็นเรื่องดี เพราะนอกจากจะช่วยในการดำรงอยู่ของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ยังเป็นการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในกระบวนการพัฒนาและการพึ่งพาตนเองทางทรัพยากรอย่างพอเพียงและยั่งยืนอีกด้วย
“สำหรับโครงการสร้างบ้านใหม่ใต้ทะเล นี้ เป็น 1 ใน 15 กิจกรรมเพื่อสังคมของเอ็กโก กรุ๊ป ภายใต้แคมเปญ ‘เอ็กโก กรุ๊ป 15 ปี 15 โครงการ…เทิดพระเกียรติ 80 พรรษาองค์ราชัน’ ซึ่งจะวางปะการังเทียมที่ดัดแปลงจากตู้คอนเทนเนอร์จำนวนทั้งสิ้น 99 ตู้ ในระยะเวลา 6 ปี เริ่มตั้งแต่ปี 2550 ถึง 2555 โดยทางเอ็กโก กรุ๊ป หวังเป็นอย่างยิ่งว่า โครงการนี้จะประสบผลสำเร็จตามวัตถุประสงค์ที่วางไว้ สามารถรักษาไว้ซึ่งทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ขณะเดียวกันก็ช่วยยกระดับ พัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนที่อยู่บริเวณรอบโรงไฟฟ้าขนอมให้ดียิ่งขึ้น ตามนโยบายการดำเนินธุรกิจที่จะต้องควบคู่ไปกับความรับผิดชอบต่อสังคมของเอ็กโก กรุ๊ป ที่ได้ปฎิบัติอย่างจริงจังและต่อเนื่องตลอด 15 ปีที่ผ่านมา”
บ้านใหม่ใต้ทะเล…
อีกหนึ่งความหวังเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของชาวอำเภอขนอม
นายพัฒนา อยู่จุน ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 6 ตำบลขนอมสะท้อนให้เห็นถึงความรู้สึกของชาวขนอมที่มีส่วนร่วมในการดำเนินโครงการมาโดยตลอดว่า “ชาวบ้านต่างตื่นเต้นและยินดีที่มีโครงการ ‘สร้างบ้านใหม่ใต้ทะเล’ เพราะเราต่างเห็นว่ามันจะเป็นประโยชน์กับพวกเราอย่างมาก เพราะปะการังเทียมที่ทำขึ้นมานี้จะช่วยเป็นเกราะป้องกันการทำการประมงผิดกฎหมาย จากเครื่องมือของประมงพาณิชย์ ซึ่งจะช่วยให้ชาวบ้านสามารถหาปลาได้มากขึ้น และอาชีพเสริมอย่างประมงชายฝั่งก็จะช่วยให้เรามีรายได้มาจุนเจือครอบครัวเพิ่มมากขึ้นด้วย”
“พวกเรายังฝันกันไกลกว่านั้น เราหวังว่าแนวปะการังเทียมที่สร้างขึ้นมานี้จะกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ด้วย ซึ่งหากในอนาคตสามารถจัดการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ได้จริง ก็จะช่วยพัฒนาเศรษฐกิจอำเภอขนอมให้เจริญขึ้น ทั้งโรงแรม ร้านค้า ร้านอาหาร และชาวบ้านในขนอมก็จะได้มีอาชีพและรายได้เพิ่มมากขึ้นอีกทางหนึ่ง”
ปะการังเทียมที่ถูกหย่อนลงใต้ท้องทะเลในวันนี้ ไม่เพียงแต่สร้างชุมชนให้กับสิ่งมีชีวิตใต้ท้องทะเลเท่านั้น แต่ยังก่อความหวังและสานต่อชีวิตใหม่ให้กับชาวขนอม ที่จะมีความเป็นอยู่และสภาพแวดล้อมที่ดีขึ้นต่อไปในอนาคต หลังจากนี้การติดตามผลและฟูมฟักดูแลของชาวขนอม โรงไฟฟ้าขนอม ในเครือเอ็กโก และหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องจะเป็นเครื่องยืนยันความยั่งยืนของบ้านใหม่ใต้ท้องทะเลขนอมแห่งนี้