แม้ว่า การก่อกำเนิดของการเผยแผ่คริสต์ศาสนาให้ผู้คนมาเข้าร่วมนิกายผ่านหน้าจอโทรทัศน์ของอเมริกาจะเริ่มมีมานานกว่า 50 ปีแล้ว โดยพัฒนามาจากการกระจายเสียงผ่านสถานีวิทยุซึ่งมีมาตั้งแต่ช่วงก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 แต่กระนั้นก็ยังคงเป็นเรื่องที่ไม่ธรรมดานักในวงการโทรทัศน์ของอเมริกา…
การเริ่มออกอากาศของรายการคริสต์ศาสนาในอเมริกา เริ่มจากการที่กลุ่ม Conservative Protestants ที่ถูกเรียกว่า “Fundamentalist” หรือ “Pentecostal” ทั้งระดับชาติและระดับท้องถิ่น ประกอบด้วย The National Council of Church, The United States Catholic Conference, The New York Board of Rabbis, และ The Southern Baptist Convention ได้รับอนุมัติให้ air time ฟรีๆ หรือที่เรียกว่า “sustaining time” ให้ผลิตรายการสอนคริสต์ศาสนาเผยแผ่แก่ชาวอเมริกันได้รับชมที่บ้าน
นอกเหนือจากการร่วมกิจกรรมกับทางโบสถ์ ซึ่งรายการส่วนใหญ่เป็นประเภทสนทนาคริสต์ธรรม เสนอข้อเท็จจริงเกี่ยวกับศาสนา และละครชีวิต แบบซีเรียส แห้งๆ ไม่มีสีสัน เหมือนนั่งอยู่ในโบสถ์ ซึ่งคริสเตียนกลุ่มนี้ได้ผูกขาดการออกอากาศปราศจากผู้แข่งขันรายอื่น เนื่องจากค่า air time ของโทรทัศน์ มีราคาแพงกว่าวิทยุหลายเท่า เป็นเวลานานนับสิบๆ ปี
จนกระทั่งในยุค 70’s หลังจากที่รัฐบาลประกาศอนุญาตให้ใช้ domestic satellite transmission เริ่มมีกลุ่มคริสเตียนหัวใหม่ที่มีเงินทุนเพียงพอที่จะซื้อค่า air time ผลิตรายการสอนคริสต์ธรรมที่อิงกับความเป็นอยู่ในชีวิตจริงของชาวอเมริกัน เป็นรายการที่เหมือนรายการบันเทิงอื่นที่ออกอากาศตามสถานีปกติ แต่ทุกอย่างเชื่อมโยงสู่พระเจ้า ซึ่งคริสเตียนแนวใหม่นี้ถูกให้ชื่ออย่างเป็นทางการว่า Televangelism มาจากคำว่า Television รวมกับ Evangelism ซึ่งหมายถึง การสอนเผยแผ่คริสต์ศาสนาผ่านกระบวนการโทรทัศน์ไปสู่ผู้ชมทั่วๆไป โดยมี Televangelist หรือนักบวช ผู้สอนศาสนา ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นชาวคริสเตียน เป็นผู้ดำเนินรายการนั้นๆ จุดมุ่งหมายหลักคือ ต้องการสมาชิกเพิ่มขึ้นในนิกายของตนเอง
รายการโทรทัศน์ของกลุ่ม Televangelism ที่มีชื่อเสียงในยุคแรกๆ ได้แก่ รายการ Cathedral of Tomorrow ของ Rex Humbard ผู้ต้องการพิสูจน์ว่า เขาสามารถถ่ายทอดการเทศน์ของเขาสู่สายตาประชาชนผ่านโทรทัศน์ ได้เริ่มผลิตรายการโทรทัศน์ของตนเองตั้งแต่ปี ค.ศ. 1952 จากโบสถ์ในเมือง Akron รัฐ Ohio รายการ Oral Roberts and You ของ Oral Roberts ผู้มีชื่อในเรื่องการสัมผัสพิเศษที่สามารถรักษาโรคหรือทำให้รู้ดีขึ้นโดยใช้มือของเขาแตะที่ศีรษะของผู้ป่วย รายการทอล์กโชว์ “ The 700 Club” ของ Pat Robertson เจ้าพ่อแห่ง Religious Broadcasting ผู้ก่อตั้ง Christian Broadcasting Network (CBN) เมื่อกว่า 40 ปีที่แล้ว และรายการ PTL Club ของ Jim & Tammy Bakker ผู้ร่วมก่อตั้ง PTL (Praise The Lord) Network ในยุค 80’s ซึ่งต่อมาถูกดำเนินคดีและจำคุกในข้อหาเกี่ยวกับทางเพศและการหลีกเลี่ยงภาษี
แม้จะมีข่าวทางไม่ดีไม่งามของกลุ่ม Televangelist นี้ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเรื่องของความงมงาย หลอกให้เชื่อในไสยศาสตร์ การไม่ปลอดจากกลุ่มการเมือง ใช้เป็นเครื่องมือหาเสียงให้แก่ Televangelist บางคนที่อยากเล่นการเมืองอย่าง Pat Robertson ที่ใช้เวที The 700 Club ในการไต่เต้าไปสู่การสมัครลงเลือกตั้งประธานาธิบดีของอเมริกาในสมัย ค.ศ. 1988 หลังยุค Ronald Reagan อีกทั้งการประพฤติตนทางเพศที่ไม่เหมาะสมของบรรดา Televangelist และเรื่องการไม่โปร่งใสของการเงินของโบสถ์และองค์กร ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องธรรมดา (ที่ไม่ควรจะเกิดขึ้น) มากในปัจจุบันที่เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา แต่ผู้คนก็ยังคงตกไปสู่วังวนเหล่านี้…
หมดยุคของฟรี
เมื่อหมดยุคของ Sustaining time หรือฟรีค่า air time ประกอบกับการแข่งขันที่สูงขึ้น บรรดา Televangelist ที่ไม่มีทุนมากนัก หรือพอมีแต่ไม่อยากจ่ายค่า air time ก็รวมตัวกันก่อตั้ง Cable Network เป็นของตนเองขึ้นในปี ค.ศ. 1988 โดยใช้ชื่อว่า The Faith and Values Channel ซึ่งปัจจุบันออกอากาศในช่อง Hallmark และมีบริการผ่านเว็บไซต์ www.faithandvalues.com ซึ่งต่อมาประมาณปี ค.ศ. 1995 ก็ไม่เหลือรายการที่ได้ค่า air time ฟรีอีก แต่ช่องรายการคริสต์ศาสนากลับมีเพิ่มมากขึ้น ประกอบกับการรวมตัวกันของกลุ่ม Televangelist ลงทุนผลิตรายการ พร้อมทั้งจำหน่ายจานดาวเทียมเองด้วยคือ Direct-to-home ชื่อว่า Sky Angel ซึ่งเป็นหนึ่งใน 9 รายที่ได้รับใบอนุญาตดำเนินการจำหน่าย DBS หรือ Direct Broadcast Satellite เมื่อ 20 กว่าปีก่อน ถือเป็นความได้เปรียบที่มีทั้งบริษัท Satellite และบริษัทผลิตรายการโทรทัศน์อยู่ในมือ ซึ่งผู้ผลิตรายการส่วนใหญ่จะมี Network ของตนเอง เมื่อผลิตรายการก็ไปซื้อ air time จากผู้ให้บริการ Satellite TV และ Cable TV ซึ่งปัจจุบันมี Direct TV และ DISH Network เป็นผู้ให้บริการ Satellite Dish รายใหญ่ ส่วน Cable TV ซึ่งมี Comcast, Time Warner และ Charter เป็นผู้ให้บริการหลัก
ปัจจุบัน Televangelism ในอเมริกา มีผู้ดำเนินการรายใหญ่คือ TBN (Trinity Broadcasting Network) เป็นช่องศาสนาเก่าแก่กว่า 30 ปีที่มีผู้ชมมากที่สุดกว่า 90 ล้านคน และ ช่อง EWTN (Eternal World TV Network) หรือ Global Catholic Network ซึ่งดำเนินการมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1981 ปัจจุบันมีผู้ชมรายการกว่า 80 ล้านคน ทั้งสองช่องสามารถรับชมได้ทาง Satellite Dish Networks (รวมทั้ง 18-20 นิ้ว Direct-to-home Satellite ด้วย) และ Cable Networks ซึ่งหากซื้อจานดาวเทียมผ่าน DISH Network หรือ Direct TV ราคาอุปกรณ์และค่าติดตั้งส่วนใหญ่จะฟรี และเสียแค่ค่าบริการรายเดือนเท่านั้น ซึ่งแล้วแต่แพ็กเกจ ส่วนใหญ่อยู่ที่ประมาณ 40-100 เหรียญสหรัฐฯ ต่อเดือน ส่วนถ้าจะซื้อจานจากบริษัท DBS ก็ต้องเสียค่าอุปกรณ์และค่าติดตั้งเอง ส่วนค่ารายการขึ้นอยู่กับแต่ละผู้ให้บริการ Religious Network เช่น Sky Angel ประมาณ 12 เหรียญฯ ต่อเดือน หากคำนวณค่าใช้จ่ายต่อเดือนต่อปีเหล่านี้กับจำนวนของสมาชิก Subscribers ของแต่ละสถานี รวมกันหลายร้อยล้านคน…ธุรกิจนี้ไม่ใช่เรื่องเล่นทีเดียวที่สามารถซื้อใจคนได้
ตราบใดที่ 50% ชาวอเมริกันยังคงใส่ใจศาสนา ตราบนั้น Televangelism ยังคงอยู่รอด
จากผลสำรวจล่าสุดในช่วงเดือนมิถุนายนที่ผ่านมาของ Gallup Poll ถึงประเด็นการนับถือศาสนาคริสต์แตกต่างนิกายของชาวอเมริกัน พบว่า 48% เป็นโปรเตสแตนต์ 25% เป็นคาทอลิก อีก 11% บอกว่าแต่ว่าตัวเองเป็นคริสเตียน แต่ไม่ระบุนิกาย 3% เป็น Jewish และ 7% บอกไม่สังกัดศาสนาและนิกายใดๆ (ดูกราฟ 1. ประกอบ) นอกจากนั้น Gallup ยังสำรวจความสำคัญของศาสนาของชาวอเมริกัน พบว่า 59% ของชาวอเมริกันบอกว่า ศาสนามีความสำคัญอย่างมากต่อชีวิต 26% บอกค่อนข้างมีความสำคัญ และ 15% บอกว่าไม่มีความสำคัญมากนักต่อชีวิตของพวกเขา (ดูกราฟ 2. ประกอบ) และ 64% ของชาวอเมริกันยังคงเป็นสมาชิกของโบสถ์ ซึ่งลดลงจาก 70% เมื่อ 5 ปีที่แล้ว หากพิจารณาจากตัวเลขเหล่านี้แล้ว สามารถกล่าวได้ว่า ชาวอเมริกันเกินกว่า 50% ให้ความสำคัญกับคริสต์ศาสนา และส่วนใหญ่นับถือนิกายโปรเตสแตนต์ ซึ่งเป็นกลุ่มหลักที่มีบทบาทในวงการ Televangelism
นอกจากนั้น Televangelism แสดงบทบาทสำคัญในสังคมอเมริกัน ในช่วง 20-30 ปีที่ผ่านมา มี Televangelist หลายคนที่ลงทุนเปิดมหาวิทยาลัยเป็นของตนเอง เช่น มหาวิทยาลัย Liberty ในรัฐ Virginia ของ Jerry Falwell เจ้าของสถานี Liberty มหาวิทยาลัย Oral Roberts ของ Oral Roberts เจ้าของรายการ Something Good Tonight: The Hour of Healing และ มหาวิทยาลัย CBN หรือ มหาวิทยาลัย Regent ในปัจจุบัน ของ Pat Robertson เป็นต้น ซึ่งสถาบันการศึกษาเหล่านี้ ถือเป็นช่องทางการสร้างรายได้และสมาชิกร่วมทางแหล่งใหญ่ นอกเหนือจากรายได้ที่ได้จากการบริจาคสู่องค์กร การสมัครสมาชิก Satellite หรือ Cable Networks
การเผยแผ่ศาสนาบนหน้าจอทีวี จะเป็นเรื่องไม่ธรรมดาที่ธรรมดาของชาวอเมริกันหรือ ไม่อย่างไรนั้น เป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลาเป็นเครื่องพิสูจน์…แต่สำหรับประเทศไทยเราไม่น้อยหน้า วิ่งตามก้นอเมริกัน มี Televangelism กลุ่มแรกเกิดขึ้นแล้วคือ กลุ่มดาวธรรม นั่นเอง!
ต้องจับตา!
Sky Angel
การก่อตั้ง : สถานีถ่ายทอดรายการคริสต์ธรรม Sky Angel ก่อตั้งขึ้นเมื่อ 24 ปีที่แล้ว โดย Robert W. Johnson นักธุรกิจชาวคริสต์ ภายใต้บริษัท Video Satellite Systems ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นบริษัท Dominion Video Satellite Inc. ซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มบริษัทที่ขอใบอนุญาตเป็นเจ้าของและผู้ดำเนินการ High-power Direct Broadcast Satellite (DBS) และได้มาครอบครอง บริษัทอื่นที่ได้รับใบอนุญาตได้แก่ DISH Network, Direct TV และ Rainbow DBS ล้วนแต่เป็นสถานีรายการทางโลก ไม่ใช่ทางธรรมอย่าง Sky Angel ที่เผยแผ่คำสั่งสอนของพระเยซูคริสต์ไปทั่วทั้งในและนอกประเทศอเมริกา รวมทั้งอเมริกากลาง อเมริกาใต้ แอฟริกา และบางประเทศในยุโรป
รายการที่ออกอากาศ : Sky Angel เป็นศูนย์รวมของกลุ่มผู้ผลิตรายการคริสต์ธรรม มีช่องย่อยทั้งหมดหลายสิบช่อง ซึ่งเป็นรายการประเภท “Family- Safe” ที่หลากหลายและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ได้แก่
• รายการพิเศษตามวันสำคัญต่างๆ ทางคริสต์ศาสนา สามารถชมได้ที่ช่อง Angel One และ Angel Two
• รายการสำหรับเด็กและเยาวชน สามารถชมได้ที่ช่อง KTV-Kids and Teen Television ซึ่งมีทั้งการ์ตูน หุ่นกระบอก ละครเด็กพร้อมเพลงประกอบ และรายการวิทยุสำหรับวัยรุ่นโดยเฉพาะจาก Christian radio network นอกจากนั้นสำหรับขาโจ๋ทั้งหลายยังสามารถฟังเพลง และดูมิวสิกวิดีโอ ร็อกมันส์ๆ ของ Christian Rock อย่าง Superchick, Supertones, Sky Harbor หรือ Day of Fire เป็นต้น นอกจากนั้นยังมีรายการที่เป็นประโยชน์และสาระแก่เด็กและเยาวชนที่กำลังอยู่ในวัยของการเรียนรู้ เช่นในเรื่องเพศศึกษา ความรุนแรง และการดื่มของมึนเมา
• รายการวิชาการ การศึกษา และ Documentaries รวมเรื่องราวของการก่อกำเนิดของวิทยาศาสตร์และธรรมชาติจากมุมมองของพระคัมภีร์ ภาพยนตร์อ้างอิงเกี่ยวกับประวัติของพระเยซูคริสต์ และประวัติศาสตร์อื่นๆ ที่เป็นที่สนใจในหมู่คริสเตียน สามารถชมได้ที่ช่อง Faith TV
• รายการแสดงคริสต์ธรรมเทศนา จากบาทหลวงที่มีชื่อเสียง สามารถชมได้ที่ช่อง Guardian Television Network
• รายการบันเทิงให้ความบันเทิงทั้งครอบครัวที่ไม่เป็นพิษเป็นภัยได้ที่ช่อง Cornerstone Television และช่อง Family Land
• รายการข่าวจากมุมมองของคริสเตียน มีทั้งทอล์กโชว์ 700 Club และรายการข่าวตรงจาก Jerusalem
• รายการ Christian Music และภาพยนตร์ตลอด 24 ชั่วโมง จากช่อง Spirit และ Gospel Music Television Network
• รายการเกี่ยวกับชีวิตและสุขภาพ รวมเรื่องราวของบ้านและสวน พูดคุยกับนักเขียนและศิลปินชาวคริสต์ การทำอาหาร และการออกกำลังกาย ที่ช่อง 3ABN (Three Angels Broadcasting Network)
• รายการเกี่ยวกับการกีฬาและกิจกรรมนอกบ้าน สามารถชมได้ที่ช่อง Safe TV
• รายการคลายกังวล เป็นการปรับทุกข์ รับฟังเรื่องราว ให้คำปรึกษาและกำลังใจ สามารถชมได้ที่ช่อง Daystar Television Network
การรับสัญญาณ Sky Angel : ประกอบด้วยจานดาวเทียมขนาด 18-20 นิ้ว กล่องเครื่องรับสัญญาณ ซึ่งมีขนาดประมาณเครื่องเล่นวิดีโอ และรีโมตคอนโทล ซึ่งอุปกรณ์เหล่านี้สามารถซื้อได้ที่ตัวแทนจำหน่ายจานดาวเทียมท้องถิ่น ซึ่งราคาค่าอุปกรณ์และติดตั้งหลากหลายขึ้นอยู่กับเมืองและรัฐ โดยค่าอุปกรณ์จะอยู่ที่ประมาณ 100-150 เหรียญฯ ค่าติดตั้งอีกประมาณ 50 เหรียญฯ และเสียค่ารายเดือนประมาณเดือนละ 10 เหรียญฯ
