เศรษฐกิจขาลงแบบนี้ วันนี้ผมเลยอยากเสนอแนวคิดที่จะช่วยเสริมประสิทธิภาพในการทำการตลาดด้วยการสร้าง Social Network แบบง่ายๆ ด้วยตัวคุณเอง ผ่านสื่อที่กำลังมาแรง และรู้จักกันอย่างกว้างขวาง เช่น Facebook, Hi5 หรืออย่าง Friendster มาเป็นหนึ่งในส่วนผสมทางการตลาด ซึ่ง สามารถวัดผลได้ชัดเจน เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้เฉพาะเจาะจงในราคาที่สมเหตุสมผล ยังทำให้นักการตลาดสามารถสร้างและรักษาฐานลูกค้าเดิมไว้ได้ โดยไม่จำเป็นต้องมีความรู้เรื่องการเขียนโค้ดมากมาย
ที่จริงเมื่อปีที่แล้วทางนิตยสาร POSITIONING เคยนำเสนอสกู๊ปเกี่ยวกับเรื่อง Social Network แบบเต็มๆ ไปแล้วทีนึง (ย้อนอ่านใน positioningmag.com ได้นะครับ) ทางกอง บก. POSITIONING เคยเสนอไปว่าคุณไม่จำเป็นต้องสร้างเว็บไซต์ใหม่ขึ้นมาให้เปลืองงบ แต่ให้กระจาย Advertising Message ผ่านทางเว็บ Social Network, Blog site ต่างๆ
วันนี้ผมก็ยังยืนยันเหมือนทางกอง บก. นะครับ แต่สิ่งที่ผมอยากแนะนำเพิ่มคือ ณ วันนี้เทคโนโลยีทางอินเทอร์เน็ตมันพัฒนาไปเร็วมาก จนกระทั่งมันมีกลุ่มบริษัทสร้างผลิตภัณฑ์ออนไลน์ที่เรียกกันว่า “White Label Social Network” ที่ให้บริการโฮสติ้งและแพลตฟอร์มที่พร้อมให้เราสร้าง Social Network ของเราได้เองแบบง่ายๆ ซึ่งมีอยู่หลายเจ้ามาก แต่ก็ยังรู้สึกว่ามันใช้งานได้ยาก ผมเองศึกษาอยู่พักใหญ่จนวันนึงได้เจอฮันท์ แห่ง diaryIs.com แนะนำให้ผมรู้จัก ning.com และผมก็ได้ทดลองสร้าง Social Network ของผมเองจนประสบความสำเร็จในระดับหนึ่งที่คิดว่านำมาแชร์กับคุณผู้อ่านได้
อันนี้เป็นประสบการณ์ของผมเอง ผมจึงจะเล่าแบบสรุปเอาที่สำคัญๆ มาดังนี้นะครับ
1. ตั้งเป้าหมายก่อนว่าจะสร้าง Social Network ของอะไร กลุ่มเป้าหมายคือใคร มีจุดประสงค์อะไร
2. เปิดเข้าไปที่ ning.com สร้าง Social Network แบบฟรีๆ ก่อน เช่น คุณต้องการสร้าง Social Network ของ Mac User คุณอาจจะตั้ง thaimacuser.org ขึ้นมา (ถ้าจดโดเมนไว้ก่อนกันคนอื่นแย่งไปก็ดีนะครับ) คุณก็สร้าง thaimacuser.ning.com ขึ้นมา เพราะคนที่สร้างเว็บฟรีก็จะต้องใช้ Subdomain ที่มีชื่อ Ning ผสมอยู่ด้วย
3. Ning จะระบุว่าคุณคือ “Network Creator” พร้อมกับแนะนำให้คุณใส่รายละเอียดเกี่ยวกับ Social Network ของคุณว่าคุณตั้งใจจะทำอะไร ใส่โลโก้ ใส่สโลแกน ใส่ Meta Tag ให้ Search Engine มองเห็นคุณ
4. คุณคลิกเข้าไปที่แถบเมนูที่เขียนว่า “Manage” แล้ว เลือก “Feature” คุณจะเจอหน้าเว็บที่เป็นระบบหลังบ้าน ทางซ้ายจะโชว์ว่ามี Feature อะไรให้คุณบ้าง คุณก็แค่จับกล่องที่อยู่ทางซ้ายมือนั้นลากเข้ามาทางขวามือ แล้วกด Save แค่นี้คุณก็จะสร้าง Social Network ได้ง่ายๆ แล้ว ในแถบ Manage ยังทำอะไรได้อีกเพียบครับ
5. พอเว็บใช้งานได้แล้วก็อย่าลืมวาง Community Guidelines ด้วยล่ะครับ บ้านเมืองยังมีกฎหมายเลยจริงไหม?
กรณีศึกษา aussietip.com
คราวนี้คงจะเห็นแล้วนะครับว่าแพลตฟอร์มของ Ning ทำอะไรได้หลากหลายดี ผมเองพอศึกษาเจออย่างนี้แล้วก็เลยขอทดลองกับเว็บไซต์ของตัวเองก่อน ผมมีเว็บไซต์เล็กๆ ของผมอยู่เว็บนึงครับชื่อว่า aussietip.com ซึ่งเดิมเป็นเว็บชุมชนคนไทยในประเทศออสเตรเลีย ผมสร้างเว็บนี้ไว้ตั้งแต่ปี 2544 มาสมัยไปเรียนหนังสืออยู่ที่นั่น ตอนที่สร้างเว็บไว้ก็ทำสนุกๆ ด้วยใจรัก ตอนนี้ก็ร่วม 8 ปีแล้วครับ เมื่อปีที่แล้วตอนเจอกับ Ning เข้าผมก็เลยเอา Ning เข้ามาทดสอบกับ aussietip.com นี่คือผลที่ได้รับครับ
– ผมสามารถสร้างพื้นที่สำหรับคนไทยในประเทศออสเตรเลีย ทั้งซิดนีย์ เมลเบิร์น บริสเบน เพิร์ท ดาร์วิน อะดิเลด ฯลฯ เข้ามาเชื่อมโยงกันได้ด้วยความสามารถของอินเทอร์เน็ตอย่างเต็มประสิทธิภาพ โดยการสร้างจุดร่วมในความสนใจ นั่นก็คือ คนไทยที่อยู่ต่างแดน แต่เหงาๆ มารวมตัวกัน ซึ่งคนไทยที่อยู่ออสเตรเลียก็จะมีความต้องการสินค้าและบริการที่แตกต่างไปจากเมืองไทย และคล้ายๆ เมืองไทย ผมก็สามารถรับโฆษณาจากเอเย่นต์นักเรียน, ธุรกิจคนไทยในออสเตรเลีย, คนไทยมองหางานร้านอาหารไทย ก็มีเจ้าของร้านอาหารมาโพสต์ โดยเน้นว่า นี่คือ Social Network ของคนไทยในออสเตรเลีย เราสามารถสร้างให้ทุกอย่าง ‘Niche’ หรือเป็นตลาดเฉพาะได้ ปัจจุบัน aussietip.com มียอดสมาชิกกลุ่มเฉพาะนี้กว่า 3,000 คนทั่วออสเตรเลีย
– ผมสามารถลดรายจ่ายในการจ่ายค่าโฮสติ้ง จากเดิมปีละเป็นหลักหมื่นบาท ด้วยการทดลองติดโฆษณาเดือนหนึ่งทำรายได้หลายร้อยเหรียญสหรัฐ อันนี้คือผมมีฐานสมาชิกอยู่แล้วส่วนหนึ่งนะครับ โดยที่โฆษณาก็ Feed เข้ามาแบบเว็บทั่วไป
– ผมสามารถช่วยสปอนเซอร์ของผมทำการตลาดใน Social Network ของผม อย่างง่ายๆ อย่างตอนนี้ผมมีสมาชิกคนหนึ่งชื่อคุณปุ้ย เธอเป็นสมาชิกที่อยู่ออสเตรเลียมานาน เป็นสมาชิก aussietip.com อยู่แล้วด้วย วันนึงเกิดเปิดกิจการของตัวเองเป็นบริการส่งของไปเมืองไทยชื่อ iThailandExpress
นักเรียนไทยที่ไปเรียนที่ออสเตรเลียอยากส่งของกลับไปเมืองไทยก็มาเป็นลูกค้าได้ โดยที่ผมเปิดให้ทาง iThailandExpress สามารถ Interact กับสมาชิกของผมได้ตามสมควร โดยที่แตกต่างกับเว็บทั่วไปตรงที่สามารถติดตามได้ว่าลูกค้าต้องการอะไรได้จากเว็บบอร์ด และส่งอีเมลหาสมาชิกของผมหลังไมค์โดยผมกับทาง iThailandExpress ตกลงกันว่าจะไม่มีการ SPAM สมาชิกเด็ดขาด ตอนนี้บริษัทคุณปุ้ยกำลังไปได้สวยเลยครับ เพราะเราสามารถสร้างกลุ่มแฟนเฉพาะของเราได้
– แพลตฟอร์มของ Ning เปิดให้ผมสามารถพัฒนาเว็บไซต์ให้มี Feature หรือลูกเล่นใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง เช่น ล่าสุดก็มี Advanced Member Search ที่เปิดให้สมาชิกค้นหาเพื่อนสมาชิกคนอื่นโดยเลือกจากเมืองที่อยู่ ช่วงอายุ มหาวิทยาลัย ฯลฯ
– ผมสามารถขยายฐานสมาชิกต่อไป โดยการดึงเอาโมเดลที่ทำกับกลุ่มคนไทยในออสเตรเลียมาทำกับเพื่อนๆ คนไทยที่ประเทศสิงคโปร์ในชื่อ singtip.com ขณะนี้เปิด Social Network ตัวนี้มาได้ 9 เดือนมีสมาชิกกว่า 800 คน และกำลังเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ
บทสรุป
พลังของ Social Network ก็คือการสร้าง “Participation Architecture” คือการกำหนดแบบโครงสร้างสถาปัตยกรรมให้สมาชิกมีส่วนร่วมได้ง่าย ด้วยการเปิดให้เจ้าของ Social Network สามารถสร้างกลุ่ม “แฟนพันธุ์แท้” เฉพาะกลุ่มได้ ในแบบที่เว็บ Facebook, Hi5, MySpace, Friendster ไม่ทำแบบนี้ เพราะเว็บเหล่านั้นเขามี Brand เป็นของเขาเอง แต่ White Label Social Network อย่าง Ning เปิดโอกาสให้คุณสร้าง “Blue Ocean” ของคุณได้เองในต้นทุนที่ไม่หนักสาหัสอะไรนัก
สำหรับธุรกิจใหม่ที่มีฐานลูกค้าน้อยผมแนะนำว่าคุณสามารถ ‘Lead’ และสร้าง Movement อะไรของคุณได้เองเลยครับ เช่น ถ้าหากว่าคุณเปิดคลินิกรักษาสัตว์ คุณก็สามารถสร้าง Social Network ของคนรักสัตว์เลี้ยงเข้าไปได้ โดยที่คุณไม่จำเป็นต้องโฆษณาคลินิกรักษาสัตว์ของคุณออกไปตรงๆ แต่ให้คุณใช้โอกาสนี้รวมกลุ่มของคนที่เป็นกลุ่มเป้าหมายของคุณเข้ามาหาคุณ แถมเผลอๆ คุณจะมีกลุ่มลูกค้าเป็นสินค้าและบริการที่เกี่ยวกับสัตว์เลี้ยงเข้ามาสนับสนุน และมีความเกี่ยวข้องกับกลุ่มเป้าหมายค่อนข้างมาก
ส่วนธุรกิจที่มีฐานลูกค้าอยู่แล้วคุณก็สามารถสร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้าได้ เช่น สร้าง Social Network ของคนใช้คอมพิวเตอร์ยี่ห้อหนึ่ง โดยที่คุณเปิดให้สมาชิกเข้ามาช่วยเหลือกันแก้ไขปัญหาการใช้งาน และคุณเองในฐานะเจ้าของผลิตภัณฑ์ก็เข้ามาสนับสนุนให้สมาชิกมีส่วนช่วยเหลือแก้ไขปัญหาซึ่งกันและกันได้ แถมยังมีพื้นที่ที่คุณจะได้ติดตามว่าลูกค้าคุณกำลังคิดอะไรอยู่ จะ Engage เขาให้ติดอยู่กับ Brand ของคุณได้อย่างไร อันนี้ก็จะทำให้คุณสามารถรักษาฐานลูกค้าของคุณไว้ได้ในช่วงเศรษฐกิจขาลงอย่างนี้ไว้ได้โดยที่ประหยัดงบประมาณได้มากครับ
มารู้จัก Ning กันหน่อย
ning.com เป็นเว็บไซต์แนว White Label Social Network ที่ก่อตั้งโดย Marc Andreessen ผู้สร้าง Browser Netscape ที่เคยโด่งดังเมื่อกว่าสิบปีก่อน คราวนี้เขากลับมาร่วมกับ Gina Bianchini CEO สาวสวย ด้วยโจทย์ง่ายๆ ว่าใครๆ ก็สร้าง MySpace, Facebook, Hi5 ของตัวเองได้ โดยตัว Ning เองมีโครงสร้างที่ “เปิด” ให้เชื่อมต่อกับ Online Tools ตัวอื่นๆ ในโลกออนไลน์ได้ง่าย เช่น เปิดรับ Application ในโครงการ OpenSocial API ของ Google เปิดรับภาพจากเว็บไซต์ Photo Sharing ชื่อดังอย่าง Flickr ของ Yahoo!
Business Model
Ning เปิดให้คนเข้ามาสร้าง Social Network ได้ฟรี แต่จะแลกเปลี่ยนกับการที่ทาง Ning จะควบคุมโฆษณาที่ตัวเองมีรายได้กับทางโฆษณา Google AdSense แต่ถ้าหากว่าลูกค้าของ Ning รายไหนอยากทำให้ Social Network ของตัวเองดูเป็นมืออาชีพมากขึ้น เช่น ใช้โดเมนเนมของตัวเอง, เพิ่มพื้นที่โฮสติ้ง, ลบลิงค์และโลโก้ของ Ning ออก, รวมถึงมีสิทธิ์ควบคุมโฆษณาได้ด้วยตัวเอง ก็จะต้องจ่ายค่าบริการรายเดือนในแบบ Premium Service ปัจจุบันมีผู้สร้าง Social Network ด้วยบริการของ Ning แล้วกว่า 500,000 Networks
จุดเด่นของ Ning
1. มี Brand & Visual Design ของคุณเอง
คุณสามารถสร้าง Brand ใน Social Network ของคุณเอง ด้วยโลโก้และดีไซน์ของคุณเอง โดยทาง Ning มีเทมเพลตหรือหน้าเว็บสำเร็จรูปให้คุณเลือกกว่า 50 แบบ แถมยัง Customize ในแบบที่คุณชอบได้ด้วยการแก้ไข CSS เพิ่มและลดแถบเมนูต่างๆ ในหน้าเว็บ เพิ่ม Widget และสร้างลิงค์ต่างๆ ได้อย่างอิสระ
2. มีกลุ่มแฟนๆ ของคุณเอง
คุณสามารถออกแบบหน้าโปรไฟล์ของสมาชิกแต่ละคนได้ด้วยการตั้งคำถามอะไรก็ได้ก่อนที่คนที่อยากจะเข้าร่วม Social Network ของคุณ เช่น ชื่อ เพศ อายุ อยู่ที่ไหน ทำอะไร ชอบอะไร ฯลฯ เลือกที่จะ Approve สมาชิกก่อนที่จะรับเข้ามาก็ได้ นอกจากนี้ยังเปิดให้สมาชิกปรับหน้าโปรไฟล์ของตัวเองได้อย่างอิสระในลักษณะคล้ายๆ กับการต่อเลโก้ในแบบ Drag & Drop
3. มีระบบแสดง Real-time Activity
ถ้ามีใครกำลังแอดใครเป็นเพื่อน ใครแชตกับใคร ใครเข้าร่วมกลุ่มก๊วนไหน คุณจะสามารถเห็นได้หมดในแบบ Real-time ทำให้ Social Network ของคุณดูแอคทีฟ และควบคุมได้ง่าย รวมทั้งเชื่อมโยงเข้ากับอีเมลของคุณตลอด ทำให้คุณไม่ต้องคอยนั่งมอนิเตอร์เว็บตลอดเวลา
4. จะใส่ Text หรือ Widgets อะไรก็ได้
ทาง Ning จะเปิดให้คุณใส่ Text Box เข้าไปในหน้าเว็บโดยคุณเป็นคนเลือกตำแหน่งว่าจะให้มันอยู่ไหน แล้วเจ้า Text Box ตัวนี้จะรองรับ HTML พวกโค้ดต่างๆ ทำให้คุณสามารถสร้างเว็บได้ง่ายและอิสระ เหมือนกับคุณก๊อบโค้ด Glitter ไป ‘เมนต์’ เพื่อนใน Hi5 ยังไงยังงั้น คุณก็ทำได้ใน Ning และแน่นอนว่าแพลตฟอร์มของ Ning ค่อนข้างเปิดรับภาษาต่างชาติรวมถึงภาษาไทยด้วย ปัญหาเรื่องภาษาไทยจึงมีน้อย คุณจะเขียน Blog หรือบทความ ตั้งกระทู้อะไรก็ได้ ใส่ภาพ ใส่วิดีโอ ได้ครบครัน
5. เปิดรับ RSS Feeds เข้าและออก
คุณสามารถเลือกเปิดรับ RSS Feeds จาก Blog ของคุณหรือจากเว็บไหนก็ได้เอามาใส่ในแพลตฟอร์มของ Ning ในขณะเดียวกัน คุณสามารถสร้าง RSS ของคุณให้คนอื่นเอาไปแปะต่อได้เช่นกัน เช่น ใครอยากคอยอ่านอัพเดตความเคลื่อนไหวใน Social Network ของคุณก็เพียงแค่เอาโค้ด RSS ของคุณไปขยายต่อ ทำให้เว็บของคุณมีคนเข้ามาเยี่ยมชมบ่อยขึ้น
6. มีระบบ Photos Feature และ Photo Slideshows ใน Brand ของคุณเอง
คุณสามารถเพิ่มรูปภาพที่มี Brand ของคุณเข้าไป แถมยังสามารถเลือกดูแบบ Slideshows ก็ได้ แน่นอนคุณในฐานะผู้สร้าง Social Network คุณควบคุมทุกอย่างได้
7. มีเว็บบอร์ดของคุณเอง
เมืองไทยเราคุ้นเคยกับการเล่นเว็บบอร์ด และมีเว็บที่เสนอบริการฟรีเว็บบอร์ดมากมาย ในเมืองไทยก็จะมี Pantown ในเครือ pantip.com ที่เปิดให้คุณใส่ Feature ต่างๆ เข้าไปได้ แต่ที่นี่คุณจะทำอะไรได้หลากหลายกว่านั้น เช่น สร้าง Category เพิ่มรูปภาพ วิดีโอ ไฟล์ชนิดต่างๆ โดยที่คุณเป็นผู้กำหนดได้ว่าจะจัดเรียงกระทู้อย่างไร ตามลำดับเวลา หรือตามกิจกรรมต่างๆ ในเว็บ คนไปตอบในกระทู้เก่ากระทู้เก่าก็เลื่อนขึ้นมาก่อน เป็นต้น
8. Video Feature & Branded Video Players ของคุณเอง
คุณสามารถเพิ่มไฟล์วิดีโอที่มีชื่อเว็บของคุณเป็นลายน้ำอยู่บนวิดีโอได้ เมื่อสมาชิกของคุณเอาไปฟอร์เวิร์ดให้เพื่อนดูก็จะเห็นชื่อเว็บของคุณไปเรื่อยๆ แถมยังสร้างโค้ดให้คุณโดยอัตโนมัติ ให้สมาชิกเอาวิดีโอของคุณไปแชร์ที่ไหนกับใครก็ได้ แน่นอนว่าคุณสามารถเลือได้เช่นกันว่าจะขอดูวิดีโอก่อนไหมว่ามันโอเคหรือเปล่า ไม่ใช่จู่ๆ ใครก็มาโพสต์กันได้หมด
9. สร้างห้อง Chat ของคุณเองได้
การสร้างห้อง Chat ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะเดียวนี้คุณเล่น MSN, Yahoo! Messenger ก็ Chat กันได้ แต่มันก็เป็น Feature ที่เปิดให้คุณสร้างห้อง Chat ใน Social Network ของคุณได้อย่างง่ายๆ
10. Facebook Integration
Feature รูปภาพ วิดีโอ MP3 Player แทบทุกตัวในแพลตฟอร์มนี้พร้อมจะเปิดให้เชื่อมต่อกับเครือข่ายของ Facebook ซึ่งเป็นข้อดีที่ทำให้คุณสามารถโปรโมต Social Network ของคุณได้กว้างยิ่งๆ ขึ้น
11. สร้าง Groups ของคุณเอง
เชื่อว่าคุณผู้อ่านคงเคยรู้จัก Yahoo! Groups แน่ๆ ที่ Yahoo! Groups คุณสามารถสร้างกลุ่มก๊วนของคุณเองได้ และที่ Ning ก็เช่นกัน คุณมีระบบสร้างกลุ่มของคุณเอง ที่เปิดให้คุณฝัง หรือ Embed Code ภาพต่างๆ เข้าไปในกลุ่มได้ด้วย ทั้งหมดนี้เปิดให้สมาชิกของคุณสร้างกลุ่มย่อยขึ้นมาได้เอง และให้อำนาจกับสมาชิกในการเป็นผู้นำในกลุ่มย่อยๆ ของเขาเองได้
12. Blog สำหรับสมาชิกทุกคน
สมาชิกใน Social Network ทุกคนของคุณไม่ได้แค่เข้ามาคุยๆ แล้วออกไปเฉยๆ แต่จะเข้ามาแสดงความคิดเห็นในรูปแบบของ Blog ได้ด้วยนะครับ โดยคุณเป็นคนกำหนดได้ว่าจะสร้างแถบเมนู Blog ขึ้นมาให้คนมาคลิกอ่านดูกันเยอะๆ หรือแค่ปรากฏอยู่ในหน้าโปรไฟล์ของสมาชิกก็ได้ แถมเอาไปโปรโมตต่อใน Facebook ได้ด้วย
13. มี Events Calendar ของคุณเอง
คุณสามารถนัดมีตติ้งกับสมาชิกใน Social Network ของคุณเองได้ เช่น จัดแข่งขันกีฬาขึ้นมา ก็จัดทำลิสต์ขึ้นมาได้ว่าใครจะมามั่ง มีระบบออกบัตรเชิญ ใคร Confirm ว่าจะมาบ้าง เปิดให้สมาชิกทุกคนได้เห็นหมด
