ขณะที่ ”ไอโฟน” รุ่นแรกเปิดวางจำหน่ายที่อเมริกาเมื่อกลางปี 2550 กลุ่มไฮเอนด์ของตลาดสมาร์ทโฟนในไทยอย่าง “ดอน” หนุ่ม Geek และ ”ดร.โจ” ผู้บริหารบริษัทไอทีแห่งหนึ่ง ที่เพิ่งกลับจากอเมริกา รีบออร์เดอร์ให้เพื่อนหิ้ว ”ไอโฟน” มาให้ทันที ช่วง 3 ปี ทั้ง ”ดอนและดร.โจ” เปลี่ยนไอโฟนมาแล้ว 3 เครื่อง ไล่ตามทุกรุ่นที่ไอโฟนเปิดตัว นอกจากนี้ ”ไอโฟน” ยังกลายเป็นของฝากที่กลุ่มไฮเอนด์หิ้วมาให้เพื่อนและครอบครัวเมื่อไปอเมริกา จนวัฒนธรรมไอโฟนที่แสดงออกด้วยอาการทัชหน้าจอระบาดไปทั่วในหมู่ Trendsetter ของเมืองไทย ที่มี 3 กลุ่มหลักๆ คือ ผู้ที่ชื่นชอบเทคโนโลยี กลุ่ม Openion Leader กลุ่ม Stylish
ทั้งเครื่องหิ้วและเกรย์มาร์เก็ตที่มาบุญครองในช่วง2 ปีแรก ทำให้ไอโฟนระบาดในไทยไม่ต่ำกว่า 50,000 เครื่อง เมื่อเมืองไทยมีตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการคือกลุ่มทรู คอร์ปอเรชั่น ที่เปิดตัวเมื่อต้นปี 2552 ภายใน 1 ปีทรูสามารถทำยอดขายได้ 1 แสนเครื่องตามสัญญากับแอปเปิล ยิ่งไอโฟนถูกโปรโมตอย่างเป็นทางการ ก็ยิ่งทำให้เกรย์มาร์เก็ตเติบโตไปด้วย โดยมีเครื่องที่หลั่งไหลเข้าใช้เครือข่ายเอไอเอสในหลักแสนเครื่อง และดีแทคอีกกว่า 8 หมื่นเครื่อง แม้ว่าตลาดไฮเอนด์จะมีแบล็คเบอร์รี่ หรือบีบีกำลังรุกหนักอยู่ โดยการทำตลาดของเอไอเอสในกลยุทธ์เซเลบริตี้ มาร์เก็ตติ้ง และการออกรุ่นราคาต่ำกว่าหมื่นบาทของบีบีที่ทำให้ชื่อของ ”ไอโฟน” เงียบไปชั่วขณะ แต่ก็ใช่ว่าจะถูกลืม
iPhone-Me vs BB-We
ในเวลาไม่ถึงครึ่งปี ภาพของตลาดสมาร์ทโฟนในไทยเริ่มชัด ทุกแบรนด์ต้องวาง Positioning เพื่อหาตลาดที่เหมาะสมที่สุดของตัวเอง สำหรับตลาดไฮเอนด์ถูกแบ่งเป็น 2 กลุ่มอย่างชัดเจน คือ
1. We Phone คือกลุ่มบีบี ที่โดนใจเซเลบฯ วัยรุ่น และคนที่ชอบแชต โซเชี่ยลเน็ตเวิร์ค เป็นหลัก ด้วยฟีเจอร์ ”บีบีเอ็ม” จากฟีเจอร์ที่เอื้อต่อการใช้งานสำหรับการสื่อสารในกลุ่ม ทำให้หลายคนจึงเรียกบีบีกันว่า We Phone
2. Me Phone คือกลุ่มไอโฟน ที่ต้องการความสุขกับการเล่นเกม ดูหนัง ฟังเพลง ท่องเน็ต โซเชี่ยลเน็ตเวิร์คบ้าง เป็นกลุ่มที่มีโลกส่วนตัวกับหน้าจอมากกว่า ซึ่ง ”ไอโฟน” สามารถตอบโจทย์ได้ดีกว่าบีบี เพราะ ”ทัชสกรีน” ที่ให้ความรู้สึกสัมผัสดีกว่า หน้าจอกว้าง ดีไซน์เจ๋ง และแอพพลิเคชั่น ที่ทำให้เครื่องมีชีวิตชีวา แม้จะมีหลายคนที่ถือทั้งบีบีและไอโฟน โดยให้บีบีช่วยทำงานในวันธรรมดา เช็กอีเมล และส่งข้อความ แต่เสาร์ อาทิตย์ คือเวลาบันเทิง กับไอโฟน แต่หากให้เลือกอย่างจริงจัง คำตอบส่วนใหญ่คือไอโฟน โดยมี 10 เหตุผลที่สาวกไทยบอกว่า ”ไอโฟน” ใช่ แต่ ”บีบี” ไม่ใช่ ดังนี้
1.ไอโฟน คืออุปกรณ์มัลติมีเดีย แต่บีบี ดีสำหรับการส่งข้อความ และอีเมล
2.บีบี ไม่มีจอสัมผัส (ปัจจุบันมีแค่รุ่นสตอร์ม)
3.”ฉันคือสาวกของแอปเปิล”
4.”ฉันชอบไอโฟน…ก็แค่นั้น”
5.”ฉันซื้อเพราะว่า นี่คือไอโฟน และมันก็เจ๋ง”
6.บีบีดูแล้วรู้สึกใช้สำหรับทำงาน เพื่อธุรกิจ ไม่รู้สึกสมาร์ท และบันเทิงเท่าไอโฟน
7.ดีไซน์ของไอโฟนโดดเด่น ดูเทรนดี้ และ wow กว่าเมื่อเทียบกับบีบี
8.บีบีใช้งานยากกว่าไอโฟน
9.ไอโฟนจอกว้างใหญ่กว่าบีบี
10.ไอโฟนมีฟรีแอพพลิเคชั่นมากว่าบีบี
โลกใบเดียวกันของสาวกไอโฟน
ตัวจริงเสียงจริงของสาวกไอโฟนที่จับต้องได้ในไทย เป็นเทรนด์เดียวกับตลาดโลก นี่คือคำตอบที่ว่าแม้ 3 ปีไอโฟนจะทำยอดขายได้เพียง 42 ล้านเครื่อง ซึ่งมองเฉพาะจำนวนแล้ว เทียบไม่ได้กับแบรนด์ยักษ์ใหญ่อย่างโนเกียที่มีลูกค้าอยู่นับพันล้านเครื่อง แต่ 42 ล้านเครื่องนี้ก็ทำให้พลังของแบรนด์แอปเปิลแรงและมีมูลค่าสูงถึง 3 เท่าในรอบ 10 ปี เป็นอุปกรณ์ที่สามารถทำให้คนทั่วโลกชอบในสิ่งเดียวกันได้ด้วยสินค้าเพียงตัวเดียว และที่สำคัญยังสามารถเขย่าตลาดสมาร์ทโฟนไฮเอนด์จนแบรนด์ใหญ่สะเทือน
สัญญาณนี้เริ่มเห็นในต่างประเทศ โดยจากผลสำรวจของ Crowd Science บริษัทวิจัยด้านการตตลาดในสหรัฐอเมริกา ที่พบว่าผู้ที่ถือบีบีปัจจุบันจำนวน 2 ใน 5 คน หรือประมาณ 40% มีแผนจะเปลี่ยนไปใช้ไอโฟน หากถึงเวลาจะซื้อสมาร์ทโฟนเครื่องใหม่ และตั้งแต่กูเกิลเปิดตัวสมาร์ทโฟนเน็กซัส วัน ที่ใช้แพลตฟอร์ม หรือระบบปฏิบัติการ ”แอนดรอยด์” พบว่าผู้ถือบีบี 35% บอกว่าอาจเปลี่ยนไปถือเน็กซัส วันแทนในอนาคต
ขณะที่ความภักดีต่อไอโฟนและแอนดรอยด์สูงมาก โดย 90% ของผู้ที่ถือไอโฟนและแอนดรอยด์ บอกว่าถ้าจะเปลี่ยนสมาร์ทโฟนครั้งหน้า ก็ยังคงเป็นไอโฟนและแอนดรอยด์เหมือนเดิม
สำหรับคนใช้ไอโฟนในอเมริกา เขาใช้เพื่ออะไรบ้าง? จากผลสำรวจของ Crowd Science สำรวจพบพฤติกรรมว่าบีบีใช้ทำงาน เล่น บันเทิงส่วนตัวเลือกใช้ไอโฟน ซึ่งไม่ต่างกับสาวกไอโฟนทั่วโลก ดังนี้
วัตถุประสงค์ ไอโฟน บีบี
ใช้เพื่อส่วนตัว 1 ใน 3 คน 1 ใน 6-7 คน
ใช้ทำงาน 1 ใน 100 คน 7 ใน 100 คน
ใช้ทั้งทำงานและส่วนตัว 2 ใน 3 คน 3 ใน 4 คน
ไอโฟนทำให้คนมุมต่างๆ ของโลกพูดภาษาเดียวกัน และทำให้เกิดธุรกิจต่อเนื่องไม่รู้จบ มาถูกที่ถูกเวลา เมื่อโทรศัพท์มือถือเริ่มอิ่มตัว จากโทรศัพท์ได้ ถ่ายรูป ฟังเพลงได้ แล้วอะไรที่จะเป็นสิ่งใหม่ ไอโฟน จึงเป็นคำตอบ จนทำให้อุตสาหกรรมไฮเทคตื่นเต้น ลุกขึ้นมาแข่งขันกันอีกรอบอย่างที่เห็น
ตัวจริงสาวกไอโฟน
หากมองลึกลงไป จากการรวมรวมข้อมูลจากผู้จำหน่ายสมาร์ทโฟน พบเหตุผลในการตัดสินใจเลือกซื้อ”ไอโฟน “ของคนไทย ที่เรียงลำดับมากไปน้อยดังนี้
21% บอกว่าเพราะแอพพลิเคชั่น
19% ดีไซน์สวย และจอกว้าง
13% เพราะแบรนด์แอปเปิล
12% ความเป็นมัลติมีเดีย
9% เข้าเน็ตได้เร็ว
8% ใช้งานง่าย
8% ทัชสกรีน
7% เป็นนวัตกรรมมือภถือ และอยากลอง
2% ราคาสมเหตุสมผล
1% OS ที่เสถียร
การศึกษา เงินเดือน อายุของสาวกไอโฟนคนไทย
1.ส่วนใหญ่ผู้ชายจะซื้อไอโฟน จากเกรย์มาร์เก็ตมากกว่าผู้หญิง เพราะกล้าเสี่ยง แต่ผู้หญิงจะซื้อจากตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการมากกว่า เพื่อความมั่นใจในคุณภาพ และการประกันสินค้า
2.กลุ่มอายุ 30-35 ปีคือกลุ่มที่ซื้อไอโฟนมากที่สุด ทั้งในเกรย์มาร์เก็ต และจากตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการ รองลงมาคือกลุ่มอายุ 26-30 ปี ตามด้วย 36-40 ปี 21-25 ปี และ 41-45 ปี
3.ส่วนใหญ่รายได้มากกว่า 30,000 บาทต่อเดือน
4.กลุ่มที่ซื้อจากเกรย์มาร์เก็ต จะจบปริญญาตรีมากกว่าปริญญาโท แต่กลุ่มปริญญาโทจะซื้อจากตัวแทนจำหน่ายอย่างเป็นทางการมากกว่า
สื่อหรือแหล่งข้อมูลที่มีอิทธิพลการตัดสินใจซื้อไอโฟนของคนไทย
1.เว็บไซต์ต่าง ๆ 46%
2.เว็บไซต์แอปเปิล 6%
3.เพื่อนหรือครอบครัวที่มีไอโฟนอยู่แล้ว 44%
4.พนักงานขาย 4%
Timeline ไอโฟน 3 รุ่น 42 ล้านเครื่อง
9 มกราคม พ.ศ. 2550 สตีฟ จอบส์ เปิดตัว”ไอโฟน” รุ่นแรก สามารถใช้บน GSM และ EDGE
29 มิถุนายน 2550 เริ่มวางจำหน่ายที่สหรัฐอเมริกา
ปีงบการเงิน 2550 (สิ้นสุดกันยายน) ทำยอดขายได้ 1,389,000 เครื่อง
9 มิถุนายน 2551 เปิดตัวรุ่น 2 ”ไอโฟน 3G” UMTS และ HSDPA
ปีงบการเงิน 2551 ยอดขาย 11,625,000 เครื่อง
8 มิถุนายน 2552 เปิดตัวรุ่น 2 แบบ Minor Change “ไอโฟน 3G S”
ปีงบการเงิน 2552 ยอดขาย 20,731,000 เครื่อง
ไตรมาสแรก(กันยายน-ธันวาคม) ปีงบการเงิน 2553 ยอดขาย 8,737,000 เครื่อง
Brand Value ของแอปเปิล
ปี มูลค่า (ล้านเหรียญสหรัฐ) อันดับ
2009 15,400 20
2008 13,724 24
2007 11,037 33
2006 9,130 39
2005 7,985 41
2004 6,871 43
2003 5,554 50
2002 5,316 50
2001 5,464 49
ที่มา : อินเตอร์แบรนด์
เปรียบเทียบ Brand Value ในปี 2009
อันดับ แบรนด์ มูลค่า (ล้านเหรียญสหรัฐ) เพิ่มขึ้น/ลดลง
5 Nokia 34,864 -3%
19 Samsung 17,518 -1%
20 Apple 15,400 +12%
63 Blackberry 5,138 +7%
ที่มา : อินเตอร์แบรนด์
