สถานการณ์ “ขาดคน” ในอุตสาหกรรม “โรงแรม” และ “บริการ” ฝั่งยุโรปถือว่าสาหัสมาก ทำให้หลายบริษัท/ร้านค้ายอมจ้างพนักงานไร้ประสบการณ์ หรือกระทั่งไม่ต้องมี CV สมัครงาน และเริ่มทำงานได้เลยภายใน 24 ชั่วโมง พร้อมขึ้นเงินเดือนเพื่อแย่งตัวบุคลากรกลับมาจากอุตสาหกรรมอื่น
เชนโรงแรมดังในยุโรปเริ่มว่าจ้างพนักงานที่ไม่มีประสบการณ์หรือกระทั่งไม่มีประวัติสมัครงาน (CV) เพื่อหาทางเติมคนให้ทันต่อความต้องการ ถือเป็นอีกปัญหาใหญ่ที่ภาคธุรกิจโรงแรมและบริการต้องเผชิญต่อจากวิกฤตโรคระบาด
พนักงานหลายพันคนออกจากอุตสาหกรรมโรงแรมและบริการไปอย่างถาวร นับตั้งแต่มีการล็อกดาวน์ช่วง COVID-19 หลายคนจากไปโดยไม่หันหลังกลับเพราะสามารถหางานในอุตสาหกรรมอื่นได้แล้ว โดยได้รับรายได้ที่ดีกว่าเดิม ทำให้ภาคบริการ “ขาดคน” อย่างรุนแรง
ไม่ต้องดู CV ผู้อพยพก็ยินดีรับ
เพื่อแก้ปัญหานี้ “เซบาสเตียน เบซิน” ซีอีโอของ Accor บริษัทด้านโรงแรมและบริการที่ใหญ่ที่สุดของยุโรป เริ่มทดลองรับคนเข้าทำงานแม้ว่าบุคคลนั้นจะไม่มีประสบการณ์มาก่อน โดยเขาระบุว่า บริษัทมีการบริหารโรงแรมแบรนด์ต่างๆ เช่น Mercure, ibis, Fairmont อยู่ใน 110 ประเทศทั่วโลก และรวมๆ แล้วทั่วโลกขาดแคลนพนักงานอยู่ถึง 35,000 คน
“เราเริ่มทดลองแล้วในลียงและบอร์กโดซ์ (ประเทศฝรั่งเศส) เมื่อ 10 วันก่อน สุดสัปดาห์นี้เราจะมีการสัมภาษณ์งานโดยไม่ต้องยื่นประวัติสมัครงาน ไม่ต้องมีประสบการณ์การทำงาน และผู้ที่ได้งานจะเริ่มงานได้เลยภายใน 24 ชั่วโมง” เบซินกล่าวบนเวที Qatar Economic Forum ซึ่งจัดขึ้นเมื่อเดือนมิถุนายน 2022
ในระยะสั้น Accor ฝรั่งเศสจะเติมคนที่ขาดด้วยกลุ่มหนุ่มสาวและผู้อพยพ ระหว่างที่บริการต่างๆ ก็อาจจะยังมีอย่างจำกัดไปก่อน
“นักเรียนนักศึกษาและผู้อพยพจากทวีปแอฟริกาเหนือ (ที่บริษัทจะจ้างงาน)” เบซินกล่าว “และจะต้องปิดบริการร้านอาหารในช่วงกลางวัน หรือเปิดบริการได้แค่ 5 วันต่อสัปดาห์”
ผู้ที่ได้งานใหม่จะมีเวลาเทรนนิ่งเพียง 6 ชั่วโมงและต้องเรียนรู้จากการทำงานจริงเลย
ขึ้นค่าแรง มีที่พักฟรี เพื่อดึงดูดบุคลากร
ในสเปนและโปรตุเกสก็เช่นกัน ช่วงก่อนเกิดโรคระบาดทั้งสองประเทศนี้พึ่งพิงภาคการท่องเที่ยวคิดเป็นสัดส่วน 13% และ 15% ของจีดีพีตามลำดับ ปัจจุบันภาคบริการกำลังหาทางดึงดูดพนักงานด้วยการให้ค่าแรงเพิ่ม มีที่พักฟรี มีโบนัส และประกันสุขภาพ
“พนักงานหลายคนตัดสินใจย้ายไปทำงานในธุรกิจอื่นแล้ว ดังนั้นเราต้องเริ่มสร้างอุตสาหกรรมของเราขึ้นมาใหม่จากศูนย์ เราต้องสู้เพื่อดึงทาเลนต์มาให้ได้” เกเบรียล เอสคาร์เรอร์ ซีอีโอของเชนโรงแรม Melia กล่าว บริษัทของเขามีการให้ที่พักฟรี บางครั้งให้พักในโรงแรมเลย เพราะบ้านเช่าใกล้โรงแรมก็เต็มหมดแล้ว
โรงแรมขนาดเล็กกว่าก็ประสบปัญหาเดียวกัน ยกตัวอย่างเช่น Hotel Mundial ในลิสบอน ประเทศโปรตุเกส ยังขาดพนักงานอีก 59 ตำแหน่ง และเกรงว่าโรงแรมจะรับแขกได้ไม่เต็มอัตรา หรือต้องตัดสิ่งอำนวยความสะดวกบางอย่างในโรงแรมออก
“เรื่องนี้น่าเศร้าใจและตึงเครียดมากสำหรับอุตสาหกรรมที่ไม่มีรายได้เลยมาตลอดสองปี” ผู้อำนวยการฝ่ายปฏิบัติการ Hotel Mundial กล่าว
เปิดได้แค่สุดสัปดาห์ จากการใช้พนักงานพาร์ทไทม์
แรงงานในภาคร้านอาหารและบาร์ก็ขาดหนักเช่นกัน ตัวอย่างเช่นร้าน Tabanco de Jerez บาร์ในเมืองมาดริด ประเทศสเปน เปิดร้านได้แค่วันหยุดสุดสัปดาห์ เพราะแรงงานที่มีมีแค่เด็กนักเรียนที่ต้องการทำงานเสริมในช่วงวันหยุดซึ่งไม่มีเรียน หรืออาจจะต้องเลือกอีกตัวเลือกหนึ่งคือผู้อพยพ เช่นเดียวกันธุรกิจโรงแรม
สมาคมฮอสพิทาลิตี้แห่งชาติระบุว่า อุตสาหกรรมร้านอาหารของสเปนขาดแคลนคนงานถึง 200,000 คน ส่วนภาคโรงแรมของโปรตุเกสขาดคนถึง 15,000 คนเป็นอย่างน้อย
ปัญหาเรื้อรัง โรงแรม-บริการจ่ายน้อยกว่า พนักงานหนีหาย
“ทางออกของเรื่องนี้ แน่นอนว่าเราจะต้องจ้างงานแพงกว่า” โฆเซ่ ลูอิส ซูเอล จากสมาคมภาคบริการเคเทอริ่งในสเปน กล่าวว่า บาร์และร้านอาหารสเปนมีการขึ้นค่าแรงมาเกือบ 60% แล้ว ในช่วงไตรมาสแรกของปี 2022 เทียบกับปีก่อนหน้า แต่ตัวเลขดังกล่าวก็ยังอยู่ที่ประมาณ 1,150 ยูโรต่อเดือนเท่านั้น (ประมาณ 42,500 บาท)
ในโปรตุเกส เงินเดือนของพนักงานภาคบริการก็คาดว่าจะปรับขึ้น 7% ในปีนี้ จากการสำรวจโดยธนาคารกลางและสำนักงานสถิติแห่งชาติ แต่ก็เช่นกัน แม้จะขึ้นมาแล้วแต่ค่าเฉลี่ยเงินเดือนภาคบริการก็อยู่ที่ 881 ยูโรต่อเดือน (ประมาณ 32,600 บาท) สูงกว่าค่าแรงขั้นต่ำซึ่งอยู่ที่ 705 ยูโรต่อเดือน (ประมาณ 26,000 บาท) ไม่เท่าไหร่
เบซินจาก Accor ยังกล่าวด้วยว่า ปัจจุบันอัตราเข้าพักยังอยู่ที่ 60-70% ทำให้พนักงานยังพอจะรับมือไหว แต่ว่าถ้าหากโรงแรมถูกจองเต็ม ซึ่งมักจะเกิดขึ้นในช่วงปลายกรกฎาคมถึงต้นสิงหาคมซึ่งเป็นหน้าท่องเที่ยว เมื่อนั้นจะต้องเกิดปัญหา
- หลายสายการบิน นำเครื่องบิน Airbus A380 กลับมาใช้งานอีกครั้ง หลังผู้โดยสารมีจำนวนมาก
- เยอรมนี ต้องการ ‘แรงงานมีทักษะ’ จากต่างประเทศ ‘4 เเสนคนต่อปี’ เเก้ปัญหาสังคมสูงวัย
เบซินยังยอมรับเหมือนกับทั้งอุตสาหกรรมว่า ที่ผ่านมาธุรกิจนี้ไม่ได้พัฒนาบุคลากรมากพอและไม่ได้จ่ายค่าจ้างอย่างเพียงพอ “ครึ่งหนึ่งของปัญหาคือเราหูตามืดบอดมาตลอด เราไม่ได้ให้ความสนใจคนจำนวนมาก และมักจะจ่ายค่าจ้างต่ำกว่าที่ควรมานาน” เขากล่าว “ดังนั้น สถานการณ์ปัจจุบันคือสัญญาณปลุกให้เราตื่น”
ไทยเราก็มีปัญหาขาดคนในภาคธุรกิจโรงแรมและบริการเช่นกัน “ดวงพร พรหมอ่อน” กรรมการผู้จัดการ บริษัท จัดหางาน จ๊อบส์ ดีบี (ประเทศไทย) จำกัด กล่าวว่า ธุรกิจนี้เกิดปัญหาเดียวกับทั่วโลกคือบุคลากรเลือกที่จะทำอาชีพอื่นอย่างถาวร ทำให้ขาดแรงงานอย่างมาก แต่ในมุมกลับกัน นี่คือโอกาสสำหรับเด็กจบใหม่ที่อาจจะยังต้องแข่งขันสูงในธุรกิจสายอื่น แต่ในธุรกิจโรงแรมเปิดกว้างมากที่จะรับเด็กจบใหม่เข้างาน
