“เรามีความรู้สึกว่ามันมีศักยภาพมาก”
เท่าที่เราทราบตอนนี้ถือว่าเธอเป็นนักละครบำบัด (Dramatherapist) หากไม่นับองค์ความรู้แบบศิลปะบำบัด การใช้ศิลปะการละครเพื่อพัฒนาหรือให้ความรู้ในเด็ก เธอเป็นนักจิตวิทยาการละครเพื่อการบำบัดที่เรามีอยู่คนเดียวในตอนนี้
“เรารู้สึกว่ามันมีความดึงดูดใจ โน้มน้าวใจอะไรได้ ในขณะเดียวกันมันทำให้เราเกิดการคิดตาม มีศักยภาพเหมือนศิลปะที่มันดลใจพาเราจากจุดหนึ่งไปยังจุดหนึ่งได้ ถ้ามันทำให้เราเกิดจินตนาการอะไรทั้งหลายได้ มันก็ต้องเอาอะไรเข้าไประหว่างทางได้ เพียงแต่ว่าตอนนั้นยังไม่รู้ว่าจะเอาไปใช้อะไรกับใคร” นี่เป็นเสียงในใจเมื่อตอนนั้น ที่เธอได้รับจากการทำงานร่วมกับกลุ่มละครของภัทราวดีเธียเตอร์ด้วยเหตุบังเอิญ
“จับพลัดจับผลูมากๆ วันนั้นเราไปทำงาน ไปเจอเขาโดยไม่มีสคริปต์ เขาก็เลยถูกชะตาว่ายัยคนนี้ดำน้ำเก่งเหลือเกิน (หัวเราะ) จากนั้นเขามีอะไรก็ชวนมาทำด้วยกันหมดเลย”
คำว่าละครบำบัด อาจจะยังไม่เป็นที่คุ้นเคยกับคนไทยมากมายในตอนนี้ แต่องค์ความรู้เรื่องการใช้ความสัมพันธ์ทางกายและจิต เพื่อใช้ในการดูแลสุขภาพก็ค่อนข้างที่จะเห็นผลในหลายงานในบ้านเรา
“เมื่อตอนที่เจียทำรายการของไอทีวี (รายการคลินิกรัก) เรามีรายการแบบสุขภาพ สัมภาษณ์หมอ คุยกับผู้ใหญ่เป็นรายการทุกวัน พอนานๆ เข้า เราก็ไปผูกขาดกับงานที่เป็นจิตวิทยา แต่เพราะเราสนใจด้วย พอมากๆ เข้า ก็เลยหาความรู้ทางด้านนี้ เอาหนังสือมาอ่าน จนรู้ว่าคนที่เขียนหนังสือคนนี้เป็นใครอยู่ที่ไหนแล้วเราก็ไปเลย ตอนนั้นตัดสินใจ คิดว่าอันนี้ใช่เลย”
ละครบำบัดเป็นหนึ่งองค์ความรู้ที่สฤณรัตน์ (เจีย) ได้ผ่านการอบรมจากในประเทศ ในตอนที่ยังไม่มีใครแม้แต่จะเคยได้ยินคำคำนี้
“หลังจากนั้นกลายเป็นว่าช่วงนั้นละครเป็นอะไรที่แวดล้อมเราหมดเลย พอทำงานงานทีวีเสร็จก็มาทำละคร จนมันกลายเป็นบาลานซ์กันทั้งสองอย่างระหว่างทำงานและละคร”
เธอลาออกจากงานในช่วงขาขึ้นของอาชีพในฐานะผู้ประกาศและพิธีกรรายการของไอทีวี เพื่อไปหาองค์ความรู้ สำหรับอาชีพใหม่ที่ยังเป็นเรื่องใหม่มาก ไม่เคยมีใครพูดถึงในสังคมตอนนั้น นับเป็นความท้าทายและเป็นการเปลี่ยนผ่านครั้งใหญ่ในชีวิตเธอ
“ชีวิตตอนนั้นดีทีเดียว ออกตอนที่งานกำลังสนุกเลย พอหลังจากเรียนไปได้สักพัก รายการก็ได้รางวัล คิดว่าตอนนั้นถ้ากลับมาก็ไม่เหมือนเดิมแล้ว แต่ความรู้สึกมันแน่วแน่มาก เพราะถ้ากลับมาก็ต้องมาเริ่มใหม่ ถ้าเผื่อเราอยากทำทีวีอีก”
…ตอนนั้นในความคิดของเจีย ไม่ได้คิดว่าอยากจะกลับมา ก็เลยตัดสินใจว่าล่มก็ล่มไป
“พอได้ไปเรียนก็ไม่เคยคิดว่าจะต้องกลับมาถาวร เพราะมีงานที่นั่น แต่ว่าเมื่อกลับบ้านเพราะมีเรื่อง แล้วได้มานั่งคิด…”
จากหน้าที่การงานทางด้านนักละครจิตบำบัดที่กำลังไปได้สวย และเป็นสิ่งที่ได้รับการยอมรับในต่างประเทศ เมื่อเทียบกับในประเทศที่ใครๆ ก็ไม่รู้จัก ก่อนที่จะเริ่มหันมาทำให้สิ่งๆ นี้เกิดขึ้นในบ้านเราอย่างจริงจังมากขึ้น เป็นมุมมองการเปลี่ยนแปลงครั้งที่สองในฐานะการทำงานในสายอาชีพ
“ตอนนั้นตอนที่เราไปเรียน เรามีทัศนคติกับสิ่งที่เรามีระดับหนึ่ง เราจับจุดได้กับสิ่งที่ตรงกับความเป็นตัวของเราได้มากที่สุด พอเรากลับมาเรามาปรับความเชื่อในใจของเราและตอบโจทย์ของเราตอนนั้นไม่ได้ …แต่เมื่อตัดสินใจได้แล้วก็เริ่มเลย” เธอยอมรับว่าช่วงที่กลับมาเมืองไทยทีแรก ยังมีช่องว่างของความสับสนเรื่องอนาคตและการทำงาน
ละครบำบัดเป็นการสร้างองค์ความรู้ที่ผสมผสานกันทั้งศาสตร์ของมานุษยวิทยา จิตวิทยา จิตบำบัด สังคมวิทยา และศิลปะการละคร เพื่อพัฒนาหรือเรียนรู้การเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวข้องกับตัวตน และจิตใจของมนุษย์ ตลอดจนถึงการใช้การบำบัดรักษาผู้มีความบกพร่องทางความสัมพันธ์ระหว่างกายภาพและภายในจิตใจ โดยใช้ศิลปะการละครเป็นเครื่องมือในการเข้าถึงภายใน
“เจียคิดว่าจะต้องพยายามทำตรงนี้ไม่ให้หายไป… อยากให้คนรู้สึกใกล้ชิดกับคำนี้หน่อย รวมถึงได้รับความไว้วางใจว่ามันมีองค์ความรู้และมันช่วยพัฒนาได้จริงๆ”
สฤณรัตน์แต่งงานกับหนุ่มวิศวกรชาวอังกฤษ กำลังมีลูกคนแรก และเป็นหนึ่งในคณาจารย์ที่อาศรมศิลป์ ในสาขาศิลปะเพื่อการบำบัดและการพัฒนา คาดว่าเร็วๆ นี้เธอน่าจะมีหนังสือที่กำลังเขียนเกี่ยวกับความรู้ด้านนี้ เพื่อถ่ายทอดสู่สังคมได้มากขึ้น
Profile
Name สฤณรัตน์ ชนะชัยชน
Education 2542 จบการศึกษาด้าน Dramatherapist และได้รับใบรับรองคุณสมบัติประกอบวิชาชีพนี้ จากมหาวิทยาลัย Hertfordshire ประเทศอังกฤษ, ปริญญาตรี ด้านวารศาสตร์และสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
Career Highlights
ด้านสื่อสารมวลชน สื่อโทรทัศน์กับ ITV และ Panorama Documentary
ปัจจุบัน นักละครบำบัด (Dramatherapist) 2546 ตั้งศูนย์ละครบำบัด CHANCE : Dramatherapy Centre เป็นวิทยากรบรรยายและอบรมเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับ Dramatherapy และการละครในหลักสูตร EQ กับการพัฒนาตนและการพัฒนาประสิทธิภาพในการทำงาน
2542-2544 ทำงานด้าน Dramatherapy ที่ Hemel Hamstead, Hertfordshire ประเทศอังกฤษ และกัมพูชา กับหลากหลายประเด็นปัญหาและกับกลุ่มประชากรที่แตกต่าง ทั้งที่เป็นการบำบัด งานพัฒนา และศิลปะการละคร เช่น กลุ่มที่มีปัญหาในการเรียนรู้ กลุ่มที่มีปัญหายาเสพติดและติดสุรา ฯลฯ
