ใครจะเชื่อว่าประเทศเกาะเล็กๆ อย่างสิงคโปร์จะกลายเป็น “สิงห์ทางเศรษฐกิจแห่งอาเซียน” ที่ทรงพลัง ปัจจัยทางประวัติศาสตร์ สภาพภูมิประเทศ ขนาดของประชากร ที่เปรียบเหมือน “จุดอ่อน” แต่พลิกผันกลายเป็น “จุดเด่น” ล้วนมีอานุภาพ น่าศึกษายิ่งในมุมมองสิงคโปร์ศึกษา
รศ.ดร.ประภัสสร์ เทพชาตรี ประธานโครงการอาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์อธิบายว่า สิงคโปร์ได้กำหนดนโยบายทางการค้าการลงทุนในต่างประเทศไว้ชัดเจนว่า ในทศวรรษ 21 สิงคโปร์จะเป็นศูนย์กลางทางด้านเศรษฐกิจแห่งอาเซียน ทั้งด้านการค้า การลงทุน และภาคธุรกิจบริการ เหตุผลนี้เองที่สิงคโปร์ เดินแผนขยายการลงทุนสู่ธุรกิจในต่างประเทศอย่างรวดเร็ว
โดยเฉพาะ การเคลื่อนย้ายเข้ามาลงทุนในประเทศไทย นับว่าโดดเด่นอย่างยิ่ง ในช่วงวิกฤตเศรษฐกิจปี 2540 สิงคโปร์ถือเป็นต่างชาติที่แฝงเข้ามาลงทุนมากที่สุดประเทศหนึ่ง ทั้งในรูปแบบของการเทกโอเวอร์ การถือหุ้น ไม่ว่าจะเป็นกิจการด้านธุรกิจการเงินภาคบริการ
สิงคโปร์นับว่าเป็น “สิงห์ซุ่ม” ที่ค่อยๆ เข้ามากลืนธุรกิจในไทยอย่างเงียบๆ โดยเฉพาะการรุก
ด้วยธุรกรรมการเงินของสิงคโปร์ถือว่าแข็งแรงมาก การวาง Position เป็นศูนย์กลางทางการเงินแห่งอาเซียน สิงคโปร์ขับเคลื่อนได้รวดเร็วมาก
ประเด็นความแข็งแรงด้านการเงินนี้เอง ในช่วง 4-5 ปีมานี้ ทำให้รัฐบาลทักษิณได้พยายามแสดงความจำนงอยากเป็น “หุ้นส่วน” หรือคู่หูกับสิงคโปร์ เพื่อผลประโยชน์ทางธุรกิจร่วมกัน
“ฐานการเงิน ธุรกิจการเงินแข็งแรงกว่าไทยมาก และแข็งแรงที่สุดในอาเซียน ทำให้ไทยต้องพยายามเข้าไปผูกมิตรมากกว่าที่จะแข่งขัน”
ประธานอาเซียนศึกษาวิเคราะห์อีกว่า ถ้ามองในแง่บทบาทของอาเซียนช่วงปี 2000 เป็นต้นมาบทบาทของสิงคโปร์โดดเด่นในเรื่องการเสนอแนวคิดใหม่ ในเรื่องของความร่วมมือกับอาเซียน เช่น การเสนอแผนความร่วมมือ ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ซึ่งเป็นข้อตกลงที่จะเริ่มใช้ในปี 2020 และยังมีอีกหลายประเด็นที่สิงคโปร์เสนอแนวคิดในเรื่องการตกลงด้านการค้าระหว่างอาเซียน
อาจกล่าวได้ว่า ช่วง 5-6 ปีมานี้ สิงคโปร์กลายเป็นผู้นำทางความคิด มีอำนาจต่อรอง โน้มน้าวทางความคิดของกลุ่มภูมิภาคอาเซียนสูงมาก
ปัจจัยที่ทำให้สิงคโปร์มีความโดดเด่นด้านการค้า การลงทุนอย่างมาก ต้องวิเคราะห์จาก พื้นฐานทางประวัติศาสตร์ของสิงคโปร์ ประเทศอาณานิคมของอังกฤษ ทำให้โครงสร้างพื้นฐานทั้งการเมือง การปกครอง และระบบการศึกษา ได้รับการพัฒนาพื้นฐานเป็นอย่างดี
ศักยภาพด้านการค้า โดยเฉพาะการพัฒนาทางด้านเมืองท่าแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จุดนี้นับว่ามีศักยภาพอย่างยิ่งต่อระบบการค้าของสิงคโปร์ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน และมีความชำนิชำนาญในเรื่องของระบบการค้าเสรีเป็นอย่างดี
“ความที่เมืองเล็กล้อมรอบด้วยทะเล ไม่มีทรัพยากรมากนัก หรือมีเท่าไหร่ก็ใช้หมด จุดเปราะบางนี้เองที่ทำให้สิงคโปร์พยายามขยายการลงทุนเข้าไปต่างประเทศ เพื่อจะดึงทรัพยากรหรือใช้ทรัพยากรของประเทศอื่นๆ มาเป็นทุน”
จุดแข็งของสิงคโปร์ที่วิเคราะห์ถึงรากฐานด้านคน ความที่เป็นประเทศขนาดเล็ก มีประชากรเพียง 4-5 ล้านคน ทำให้ศักยภาพของ “คน” กลายเป็นจุดเด่นของสิงคโปร์ เนื่องจากรัฐบาลสามารถทุ่มงบประมาณในการพัฒนาเรื่องระบบการศึกษาของคนสิงคโปร์ได้อย่างเต็มที่และมีประสิทธิภาพ
ประชากรของสิงคโปร์จึงมีศักยภาพสูง มีหัวกะทิในสาขาต่างๆ จำนวนมาก นั่นเพราะระบบการศึกษาที่รัฐบาลสิงคโปร์มีการส่งเสริมอย่างเต็มที่และทั่วถึง
ความโดดเด่นนี้เอง ที่เป็นพลังสำคัญในการขับเคลื่อนสู่ความเป็นสิงห์แห่งภูมิภาคอาเซียนที่ทรงพลังที่สุดในขณะนี้
