จากรายงาน Sovereign Debt Index ประจำปีครั้งที่ 2 โดย Janus Henderson บริษัทบริหารจัดการสินทรัพย์ในอังกฤษคาดการณ์ว่า ระดับหนี้ของรัฐบาลต่างๆ จะเพิ่มขึ้น 9.5% จากการกู้ยืมของประเทศเศรษฐกิจใหญ่ อย่างสหรัฐฯ ญี่ปุ่นเเละจีนเป็นหลัก เเละประเทศอื่นๆ ก็จะมีการกู้ยืมเพิ่มขึ้นเช่นกัน

ในปี 2021 รัฐบาลทั่วโลกมีหนี้สาธารณะเพิ่มขึ้น 7.8% หรือราว 65.4 ล้านล้านดอลลาร์ ขณะที่ต้นทุนภาระหนี้ลดลงสู่ระดับต่ำสุดเป็นประวัติการณ์ที่ 1.01 ล้านล้านดอลลาร์ ซึ่งเป็นอัตราดอกเบี้ยที่แท้จริงเพียง 1.6%

อย่างไรก็ตาม ต้นทุนภาระหนี้มีความเป็นไปได้ที่จะเพิ่มขึ้นอย่างมากในปีนี้ ราว 14.5% คิดจากอัตราแลกเปลี่ยนคงที่ที่ 1.16 ล้านล้านดอลลาร์

“การระบาดของโควิดส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อการกู้ยืมของรัฐบาล และผลกระทบจะยังคงดำเนินต่อเนื่องไปอีกระยะหนึ่ง ขณะที่โศกนาฏกรรมในยูเครนยังมีแนวโน้มที่จะกดดันรัฐบาลตะวันตกให้กู้ยืมเงินมากขึ้น เพื่อใช้เป็นทุนในการใช้จ่ายด้านการป้องกันประเทศที่เพิ่มขึ้น” Bethany Payne ผู้จัดการพอร์ตการลงทุนพันธบัตรโลกของ Janus Henderson กล่าว

รัฐบาลเยอรมนี ให้คำมั่นแล้วว่าจะเพิ่มการใช้จ่ายด้านการป้องกันประเทศให้มากกว่า 2% ของ GDP นับตั้งแต่รัสเซียบุกยูเครน

ด้านรายงานการกู้ยืมทั่วโลกล่าสุดจาก S & P Global Ratings ที่เผยแพร่เมื่อวันอังคารที่ผ่านมา ประเมินว่า การกู้หนี้สาธารณะชุดใหม่ในปีนี้อาจจะทะลุ 10.4 ล้านล้านดอลลาร์ สูงกว่าค่าเฉลี่ยก่อนเกิดการระบาดใหญ่เกือบหนึ่งในสาม

Karen Vartapetov นักวิเคราะห์สินเชื่อจาก S & P Global Ratings ระบุว่า “เราคาดว่าการกู้ยืมจะยังคงอยู่ในระดับสูง เนื่องจากความต้องการหมุนเวียนของหนี้ที่สูง เช่นเดียวกับความท้าทายของการดำเนินนโยบายการคลังหลังการระบาดใหญ่ อัตราเงินเฟ้อที่สูง ภูมิทัศน์ทางสังคมและการเมืองที่มีการแบ่งขั้ว”

โดยผลกระทบทางเศรษฐกิจมหภาคทั่วโลก คาดว่าจะเพิ่มแรงกดดันต่อความต้องการเงินทุนของรัฐบาลมากขึ้น ในขณะที่เงื่อนไขทางการเงินที่เข้มงวดขึ้นก็จะทำให้ต้นทุนเงินทุนของรัฐบาลสูงขึ้นไปอีก

• อังกฤษ ‘ลดภาษีน้ำมัน’ สู้วิกฤต ‘ค่าครองชีพ’ หลังเงินเฟ้อพุ่งสูงสุดในรอบ 30 ปี
• หากสงครามรัสเซีย-ยูเครน ยืดเยื้อ ‘เงินเฟ้อไทย’ ปีนี้อาจพุ่งเกิน 4% สูงสุดในรอบ 14 ปี

ที่มา : CNBC

Kristalina Georgieva กรรมการผู้จัดการใหญ่กองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) กล่าวในงานสัมมนาของมหาวิทยาลัย Bocconi ในอิตาลี ว่า “การเติบโตทางเศรษฐกิจทั่วโลกในปี 2020 จะลดลงต่ำกว่าที่เคยประเมินไว้ที่ 6% เมื่อเดือนก.ค.ที่ผ่านมา” 

หลักๆ มาจากปัญหาความเสี่ยงเกี่ยวกับหนี้สาธารณะ อัตราเงินเฟ้อ การกระจายวัคซีน และแนวโน้มการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจในเเต่ละประเทศที่แตกต่างกัน จากการระบาดของโควิด-19

Georgieva บอกว่า เศรษฐกิจโลกกำลังฟื้นตัว แต่การระบาดใหญ่ทำให้การฟื้นตัวยังอยู่ในวงจำกัด โดยมีอุปสรรคสำคัญที่เกิดจาก ‘Great Vaccination Divide’ ความแตกต่างด้านการกระจายวัคซีน ที่ทำให้หลายประเทศเข้าถึงวัคซีนโควิด ‘น้อยเกินไป’

ในรายงานของ World Economic Outlook ที่จะมีการอัปเดตในสัปดาห์หน้า จะมีการประเมินว่า บรรดาประเทศเศรษฐกิจใหญ่จะสามารถกลับสู่ระดับปกติก่อนเกิดโรคระบาด ได้ภายในปี 2022 แต่กลุ่มประเทศตลาดเกิดใหม่ และประเทศกำลังพัฒนาส่วนใหญ่จะต้องใช้เวลา ‘อีกหลายปี’ ในการฟื้นตัว

สหรัฐฯ เเละจีน ยังคงเป็นกลไกสำคัญในการเติบโตของเศรษฐกิจโลก ส่วนอิตาลีและยุโรป ก็มีเเนวโน้มที่ดีขึ้นแต่ในพื้นที่ส่วนอื่นๆ ของโลก กลับมีการเติบโตได้ช้าลงมาก

หนี้พุ่ง เงินเฟ้อยืดเยื้อ

หนี้สินที่พุ่งสูง ราคาอาหารที่เเพงขึ้น และการขาดเเคลนวัคซีนเป็นภัยคุกคามที่ใหญ่ที่สุดในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา เเละอาจสร้างความสูญเสียทางเศรษฐกิจกว่า ‘ล้านล้าน’ หากประเทศเหล่านี้ไม่สามารถเข้าถึงวัคซีนได้

ขณะเดียวกันปัญหาภาระหนี้ทั่วโลก ซึ่งปัจจุบันอยู่ที่ 100% ของมูลค่าผลผลิตมวลรวมของโลก ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยเสี่ยงสำคัญ

Georgieva มองว่า เเม้ระดับหนี้สาธารณะของภูมิภาคยุโรป จะอยู่ในระดับสูงจ แต่เศรษฐกิจโดยรวมก็จะสามารถเติบโตได้ อีกทั้งนโยบายต่างๆ ของยุโรปก็ยังพยายามจะหลีกเลี่ยงวิกฤตหนี้สาธารณะที่เคยเกิดขึ้น เมื่อช่วงปี 2007-2008 ด้วย

ส่วนอัตราเงินเฟ้อที่ยืดเยื้อในหลายประเทศ อาจทำให้ธนาคารกลางของเเต่ละประเทศ ต้องปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ย เพื่อควบคุมเงินเฟ้อไว้ ซึ่งจะกระทบต่อเเผนกระตุ้นเศรษฐกิจในช่วงหลังวิกฤตโควิดได้ และเสี่ยงทำให้มูลค่าสินทรัพย์บางอย่างเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว

เร่งส่งมอบวัคซีนให้ประเทศยากจน 

พร้อมกันนี้ IMF ยังเรียกร้องให้ประเทศร่ำรวย เพิ่มการส่งมอบวัคซีน ไปยังประเทศกำลังพัฒนามากขึ้น รวมไปถึงยกเลิกข้อจำกัดทางการค้าที่เกี่ยวข้องกับการรักษาโรคโควิด-19

ปัจจุบันผู้คนเกือบ 46% ทั่วโลกได้รับวัคซีนโควิดเเล้วอย่างน้อยหนึ่งโดส แต่อัตราดังกล่าวคิดเป็นเพียง 2.3% ของผู้ที่อยู่ในประเทศที่มีรายได้ต่ำ ตามรายงานของ Our World in Data มหาวิทยาลัยอ๊อกซ์ฟอร์ด

โดยความเหลื่อมล้ำในฉีดวัคซีนระหว่างกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้วและประเทศที่ยากจน อาจฉุดรั้งการฟื้นตัวของเศรษฐกิจ ส่งผลให้ GDP ทั่วโลกสูญเสียสะสมกว่า 5.3 ล้านล้านดอลลาร์ในช่วง 5 ปีข้างหน้า

สำหรับประเด็นสิ่งเเวดล้อม กรรมการผู้จัดการใหญ่ IMF ขอให้ประเทศต่างๆ ร่วมมือกันแก้ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอย่างจริงจัง โดยควรหันมาสนับสนุนพลังงานสะอาดพลังงานหมุนเวียน สร้างเครือข่ายไฟฟ้ารูปแบบใหม่ เเละมุ่งลดมลพิษจากคาร์บอน

“แนวทางนี้จะช่วยเพิ่ม GDP ของโลกได้ราว 2% ในชาวงทศวรรษนี้ และสร้างงานได้อีกราว 30 ล้านตำแหน่งทั่วโลก”

ส่วนประเด็น ‘สกุลเงินดิจิทัล’ กรรมการผู้จัดการใหญ่ IMF บอกว่า สกุลเงินดิจิทัลที่ได้รับการสนับสนุนจากธนาคารกลางเป็นรูปแบบเงินดิจิทัลที่น่าเชื่อถือที่สุด ส่วนสกุลเงินดิจิทัลอื่นๆ อย่าง Bitcoin นั้น เป็นเรื่องยากที่จะคิดว่าสินทรัพย์ดิจิทัลเหล่านี้จะเป็นเงินได้

• ‘เเบงก์ชาติ’ เตรียมทดลอง ‘บาทดิจิทัล’ Q2 ปีหน้า ในวงจำกัด ก่อนขยายไปยังประชาชน-ร้านค้า-นอนแบงก์
• IMF เเนะประเทศร่ำรวย ปรับ ‘ขึ้นภาษี’ เพื่อลดปัญหา ‘ความเหลื่อมล้ำ’ จากวิกฤต COVID-19
• เปิดมุมมอง ‘คนไทย’ หลังยุคโควิด ชี้ ‘ดิจิทัล-ภาษา’ เป็นทักษะสำคัญแต่เกินครึ่งไม่มั่นใจว่า ‘พร้อม’

ที่มา : CNA , Reuters