อะคาเดมี แฟนเทเชีย…ดังแรง ดังยาว

ผู้สมัครกว่า 14,000 คนทั่วประเทศ เพื่อลุ้นเป็น 1 ใน 13 คนสุดท้าย SMS 11 ล้านครั้งในระยะเวลากว่า 3 เดือน รถติดที่เมืองทองธานีติดต่อกันทุกช่วงเย็นวันเสาร์เป็นเวลาหลายสัปดาห์ คลื่นสปอนเซอร์หลักและทัพเสริมอีกนับสิบ ร่วมเทเม็ดเงินสนับสนุน ผลผลิตจากการปั้นดาว ถูกหมายปองจากสินค้านานาชนิด ผู้มีส่วนร่วมทุกฝ่ายสร้างชื่อเสียง สร้างจุดเด่นให้กับธุรกิจของตนเองได้ เป็นรายการมีอิทธิพลต่อการปั้นนักร้องหน้าใหม่ ชนิดให้สามารถดังเพียงชั่วข้าวคืน

ที่กล่าวมาเป็นเพียงส่วนหนึ่งของอิทธิพลจากรายการเรียลลิตี้โชว์ ที่กำลังจะสร้างปรากฏการณ์ดังกล่าวอีกครั้งเป็นปีที่ 3 ติดต่อกัน… “อะคาเดมี แฟนเทเชีย” รายการเรียลลิตี้ โชว์ 24 ชม. รายการแรกของเมืองไทย และเป็นรายเดียวที่ประสบความสำเร็จต่อเนื่องตลอด 3 ปีเต็ม โดยที่ยังไม่มีรายการเรียลลิตี้อื่นๆ ทำได้มาก่อน

POSITIONING ได้ติดตามกระแส Talk of the town มานำเสนออย่างต่อเนื่องตั้งแต่ซีซั่นแรก นับตั้งแต่เรื่องจากปกหรือคอลัมน์ Exclusive ฉบับเดือนกันยายน 2547 จนถึงปัจจุบัน

นับจากวันแรกเมื่อ 21 มิถุนายน 2547 ที่ยูบีซีได้ออกอากาศรายการเรียลลิตี้ โชว์รายการแรกของตนเองซึ่งซื้อลิขสิทธิ์จาก La Academia เม็กซิโก จนถึงวันนี้ ผลที่เกิดขึ้นอาจเกินคาดคิดของใครหลายๆ คน

ด้วยเป็นปรากฏการณ์ของรายการโทรทัศน์ที่โด่งดังเอาเสียเหลือเกินในห้วงเวลา 2 ปีที่ผ่านมานี้ ยากยิ่งนักหากจะมีใครปฏิเสธว่า “อะคาเดมี แฟนเทเชีย” หรือ AF ไม่ได้เป็นสุดยอดรายการเรียลลิตี้โชว์ของเมืองไทย เป็นความสำเร็จที่พลิกโฉมความล้มเลวของรายการประเภทนี้ในเมืองไทย

ถ้าจะยกความดีความชอบ เบื้องแรกต้องยกให้กับทีมงานผู้สรรหารายการนี้จากเมืองนอก นำโดยอรรถพล ณ บางช้าง Executive Producer กับการมองการณ์ไกล ด้วยสายตาอันเฉียบคม และแม้จะลงทุนเฉลี่ยปีละ 100 ล้านบาท แต่ที่ผ่านมาเพียงจบซีซั่น 2 ก็ถึงจุดคุ้มทุนแล้ว

ส่วนผสมที่ลงตัวทำให้ AF ดังแรงและดังยาว ทั้งรูปแบบรายการแบบ Talent Contest ที่น่าติดตาม ความรู้ที่ได้จากเทรนเนอร์ทั้งหลาย การเฝ้าดูพัฒนาการของผู้เข้าแข่งขันตลอด 24 ชม. ความบันเทิงจากไลฟ์ คอนเสิร์ต ช่องทางการสื่อสารทั้ง SMS เว็บไซต์ และบรอดแบนด์ รวมถึงการต่อยอดธุรกิจจากศิลปิน สร้างผลงานอย่างต่อเนื่อง

มาปีนี้ AF ยังคงสร้างความกล้าแกร่งอย่างต่อเนื่องจากปีแรกที่ไม่มีการถ่ายทอดทางฟรีทีวีเลย มาจนถึงปีที่ 2 มีการนำไฮไลต์มาออกอากาศทาง ITV และซีซั่นล่าสุดร่วมมือกับ Modern 9 ถ่ายทอดสดคอนเสิร์ตทุกวันเสาร์ รวมถึงไฮไลต์ในวันอื่นๆ เป็นการขยายฐานจับกลุ่มลูกค้าในวงกว้างมากขึ้น…การรับรู้ยิ่งมากเท่าไหร่ ความแรงและความดังยิ่งมากขึ้นเท่านั้น

AF เป็นรายการระดับ 5 ดาวที่ยูบีซีทุ่มทุนก่อร่างและฟูมฟักจนกล้าแกร่ง มีส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงหลายประการในแง่ของยูบีซีเอง โดยได้ออกอีโคโนมี่ แพ็กเกจ คือ True Knowledge ในราคาเพียง 340 บาท/เดือน อาศัยความเป็นExclusive Program เฉพาะของยูบีซี เร่งเร้ายอดสมาชิกให้เติบโตขึ้น และสร้างจุดต่างจากเคเบิลท้องถิ่นและเคเบิลเถื่อนที่มีนับร้อยๆ รายทั่วประเทศ นอกจากนี้ยังทำให้ Brand Awareness ของการเป็นสถานี 24 ชม. ชัดเจนยิ่งขึ้น

องอาจ ประภากมล ผู้อำนวยการฝ่ายการตลาดและการขาย บริษัท ยูไนเต็ด บรอดคาสติ้ง คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) บอกว่า จากการถ่ายทอดสดคอนเสิร์ตผ่าน Modern 9 กอปรกับแพ็กเกจประหยัดดังกล่าว จะทำให้ยอดสมาชิกเติบโตมากกว่า 10-15% และเชื่อว่าจะมีคนดูเพิ่มขึ้น 50-100% เลยทีเดียว

ว่ากันถึงในแง่ของรายได้ AF2 นำเม็ดเงินมาสู่ยูบีซีมากกว่า AF1 อย่างแน่นอน โดยเฉพาะการตัดสินใจเปิดบริษัท ยูบีซี แฟนเทเชีย เพื่อดูแลและจัดการศิลปินด้วยตนเอง ไม่ปล่อยให้แกรมมี่ดำเนินการเช่นเดิม คราวนั้นทำให้การต่อยอด AF1 ส่งเสียงแผ่วเบายิ่งนัก จะดังโดดเด่นก็คงจะมีเพียงอ๊อฟ-ปองศักดิ์เท่านั้น ที่มีผลงานอย่างต่อเนื่อง

การตัดสินใจสร้างเอง ปั้นเอง ยังผลตัวเลขยอดรายได้กว่า 100 ล้านบาท กับการดูแลศิลปินเพียง 12 คน ดูจะสร้างความปรีเปรมให้กับ กิติตกร เพ็ญโรจน์ กรรมการผู้จัดการ ยูบีซี แฟนเทเชีย ที่ย้อนรอยกลับมายูบีซีอีกครั้งหลังจากเป็นผู้บริหารบีอีซี เทโรได้ไม่นาน

นักล่าฝันจาก AF2 ปรากฏกายตามงานแถลงข่าวต่างๆ เพื่อสร้างสีสันอยู่บ่อยครั้ง รวมถึงมากกว่าครึ่งกลายเป็นพรีเซ็นเตอร์ของแบรนด์ดัง พัดชาและเปรี้ยว เป็นพรีเซ็นเตอร์ของแพนทีนและโอเลย์ของพีแอนด์จี ตามลำดับ อ๊อฟ-ศุภณัฐ เป็นพรีเซ็นเตอร์ของใกล้ชิด บอย ว่าน กุ๊กไก่ โจ มิว เป็นพรีเซ็นเตอร์ของฮอนด้า คลิ๊ก โดยเฉพาะบอยรับบทพระเอกในละครทาง ITV อีกด้วย

หากว่ากันถึงรายได้จากผู้สนับสนุน ลำพังรายได้จากสปอนเซอร์หลัก 8 รายในปีนี้ ได้แก่ ทรู เป๊ปซี่ ยำยำจัมโบ้ แพนทีน ลอริเอะ บี๊กซี เดอะ พิซซ่า คอมปะนี 1122 และฟอร์ด รายละ 10 ล้านบาท ก็ได้กว่า 80 ล้านบาทเข้าไปแล้ว ยังไม่รวมสปอนเซอร์อื่นๆ อีก ที่จะทยอยตามมา เฉพาะเครือไมเนอร์ฯ เอง ที่ร่วมสนับสนุนรายการนี้เป็นครั้งแรก นอกจากสปอนเซอร์หลักคือ เดอะ พิซซ่า คอมปะนี ที่มุ่งหวังสร้างการรับรู้และจดจำเบอร์โทร 1112 แล้ว ยังขนแบรนด์จากไมเนอร์ ฟู้ดส์

ทั้งซิซเลอร์ สเวนเซ่นส์ แดรี่ ควีน และเบอร์เกอร์ คิง มาปรนเปรอนักล่าฝัน อีกทั้งได้ประโยชน์จาก Product Placement อีกด้วย นอกจากนี้แม้แต่โรงแรมในเครือ อย่างอนันตรา หัวหิน รีสอร์ท แอนด์ สปา ก็เป็นที่เก็บตัวก่อนเข้าบ้าน AF3

ด้านแบรนด์เสื้อผ้าที่สนับสนุนเปลี่ยนไปทุกปี จากอีเอสพี เป็นเอทูแซด และล่าสุดบอสสินี่ จากไมเนอร์ ได้รับสิทธิ์ให้ปรากฏบนสรีระนักล่าฝันตลอด 24 ชม. ภายในบ้าน AF3 อีกทั้งเตรียมออกคอลเลกชั่นพิเศษสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับแบรนด์สินค้า เพื่อกระตุ้นยอดขายอีกด้วย ก็ได้แต่หวังว่าปัญหาหลักที่นักช้อปชาวไทยมักนิยมหอบหิ้วบอสสินี่มาจากฮ่องกงด้วยราคาที่ถูกกว่าในไทยจะลดลงไปได้บ้าง

สารินซิตี้ กับการเป็นผู้สนับสนุนด้านสถานที่ถ่ายทำ 2 ปีติดต่อกัน สร้าง Brand Awareness พอสมควร แต่เพื่อความหรูและเกมที่สนุกยิ่งขึ้น โฉมหน้าของบ้านใหม่จึงถูกเปลี่ยนไปเป็นที่บ้านแมกโนเลีย แถบบางนา-ตราด ของเจ้าสัวซีพี ด้วยมุมกล้องที่เปลี่ยนแปลงไป ภาพไม่จำเจ ดูแปลกตา

ขณะที่True เป็นสปอนเซอร์มาตั้งแต่ปีแรกจนถึงปีที่ 3 (อยู่ในเครือธุรกิจเดียวกัน) AF เป็นตัวกระตุ้นธุรกิจบรอดแบรนด์ให้เติบโต นับเป็นตัวอย่างของพลังแห่ง Media Convergence ยิ่งได้สารตั้งต้นเนื้อดีอย่าง AF ด้วยแล้ว ก่อให้เกิดปฏิกิริยาเคมีที่แรงจนฉุดไม่อยู่

ด้านผู้มีส่วนร่วมกับรายการฝ่ายต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น จามร จีระแพทย์ ฝ่ายการตลาดก็สร้างชื่อในวงกว้างจากรายการนี้ตั้งแต่ซีซั่นแรก และที่เด่นชัดที่สุดคือ บรรดาครูๆ ทั้งหลาย อาทิ ครูเป็ด-วาเนสซ่า จาก La Danse ที่ร่วมรายการนี้เป็นปีที่ 3 ติดต่อกัน หรือครูจาก Gen-x Academy และล่าสุดกับครูเป๋อ-ภคกุล สนิทวงศ์ ณ อยุธยา จากสถาบันดนตรีมีฟ้า นอกจากนี้คอมเมนเตเตอร์ตัวยง ครูเป็ด-มนต์ชีพ ศิวะสินางกูร ก็โด่งดังขึ้นมาอีกครั้งจากเวทีนี้ เป็นกรณีคล้ายคลึงกับเศรษฐา ศิระฉายา ที่กลายเป็นอาต๋อยใจดี ในใจแฟนๆ AF

อันที่จริงแล้ว AF ไม่ได้เป็นเพียงปฏิบัติการล่าฝันของหนุ่มสาวผู้แข่งขันเท่านั้น หากแต่เป็นการล่าฝันของผู้มีส่วนร่วมทุกๆ ราย ฝันที่จะทำเงิน ฝันที่จะสร้างยอดขาย และฝันที่จะมีชื่อเสียง เฉกเช่นเดียวกัน

เป็นปรากฏการณ์ เป็นอิทธิพลแห่งโลกบันเทิงอันเป็นกรณีศึกษาที่หาได้ยากนักในเมืองไทย