ชงหวาน ชงขม หรือชงอินเทรนด์ หนุ่มคนนี้ “สุพจน์ ลี้สุวัฒนกุล” สามารถชงได้อย่างสนุกและมีเรื่องราวที่น่าค้นหา ทำไมหรือ? เพราะเขาคือ “บาริสต้า” หรือผู้เชี่ยวชาญกาแฟดีกรีแชมป์ประเทศไทยสองสมัยติดต่อกัน อาชีพที่หลายคนอาจยังไม่เคยสัมผัส
สำหรับ สุพจน์ เรื่องราวของกาแฟ เป็นเหมือนตำราเล่มใหญ่ที่เขาค้นพบว่า เป็นวิชาที่เรียนรู้ไม่รู้จบ ขึ้นอยู่กับความใฝ่รู้ ใฝ่หา แต่เขาโชคดีที่ถึงเวลาสอบแล้ว เขาทำข้อสอบได้ที่หนึ่ง
สุพจน์ เป็นหนุ่มวัยเบญจเพส ที่ทำงานในตำแหน่ง ซูเปอร์ไวเซอร์ ประจำร้านแบล็คแคนยอน คอฟฟี่ สาขาบิ๊กซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์ ลาดพร้าว แต่หน้าที่การงานไม่ได้สำคัญเท่ากับชื่อเสียงของตำแหน่งแชมป์บาริสต้าแห่งประเทศไทย สองปีซ้อนในปี 2548 และ 2549 และเป็นตัวแทนบาริสต้าไทยเข้าร่วมการแข่งขัน World Barista Championship 2005 เมืองซีแอตเทิล ประเทศสหรัฐอเมริกา
“บาริสต้า” หรือแปลเป็นภาษาไทยว่า ผู้เชี่ยวชาญกาแฟ เป็นตำแหน่งที่สุพจน์ยิ้มรับและบอกกล่าวเรื่องราวที่เขาบอกว่า เป็นเรื่องน่าอัศจรรย์ในชีวิตของเขา
ใช่, สำหรับเขา หนุ่มที่เคยฝันใฝ่อยากเป็นสถาปนิกหนุ่ม ซึ่งพยายามร่ำเรียน เพื่อปูทางสู่ความเป็นนักออกแบบอาคาร ตึก แต่วันหนึ่งเมื่อโชคชะตางานด้านบริการแวะเวียนเข้ามา เส้นชีวิตที่เคยขีดไว้ก็เปลี่ยนไปอย่างที่เขาเองก็คาดไม่ถึง
“ช่วงเรียนจบสถาปัตยกรรม ปวส. ที่โคราช ผมมีโอกาสเดินทางมากรุงเทพฯ และมีเพื่อนแนะนำให้ลองไปทำงานที่แบล็คแคนยอน ตำแหน่งพ่อครัว เพื่อหารายได้ ก่อนจะไปเรียนต่อปริญญาตรี นี่เองที่ทำให้เป็นจุดเปลี่ยนที่ทำให้ผมได้รู้จักกาแฟมากขึ้นๆ”
เขาทำหน้าที่พ่อครัวที่ร้านแบล็คแคนยอนได้ไม่นาน สุพจน์ก็มีโอกาสที่ลองไปทำในตำแหน่งแคชเชียร์ และบาร์น้ำ ซึ่งที่บาร์น้ำที่เองที่เขามีโอกาสสัมผัส และเรียนรู้เรื่องกาแฟ
กระทั่งวันหนึ่ง สุพจน์มีโอกาสไปดูงานที่สิงคโปร์ และช่วงนั้น กำลังมีการแข่งขันชงกาแฟที่เมืองลอดช่อง ทำให้เขาเริ่มมีแรงบันดาลใจ อยากเป็นนักบาริสต้ามืออาชีพมากขึ้นตามลำดับ
สุพจน์ เริ่มเรียนรู้ และบ่มเพาะความรู้เรื่องกาแฟจากระบบเทรนนิ่งของแบล็คแคนยอน ซึ่งมีการเชิญวิทยากรจากต่างประเทศเข้ามาอย่างต่อเนื่อง แต่เหนืออื่นใด เขาบอกว่า ได้นำประสบการณ์จากการแอบเห็น และแอบศึกษาจากผู้ชนะเลิศในการประกวดกาแฟ ที่เมืองลอดช่อง มาเป็นโจทย์ในการเพิ่มทักษะการเรียนรู้ด้านการชงกาแฟ
เขาค้นพบว่า การเป็นนักบาริสต้าที่ดีนั้น ต้องเริ่มจากความใฝ่รู้ การควบคุมอารมณ์ และการสร้างจินตนาการ ซึ่งเขาบอกว่า โชคดีอย่างหนึ่งที่วิชาเรียนสถาปัตยกรรม สอนให้เขาคิดและออกแบบ สามารถนำมาปรับใช้กับวิธีการทำกาแฟได้
การแข่งขันชิงแชมป์บาริสต้า นอกจากจะแข่งขันกันที่รสชาติการชงกาแฟแล้ว ความท้าทายสำคัญคือ การออกแบบลวดลายกาแฟ
ลวดลายที่ว่านี้ ผู้เข้าแข่งขันจะต้องรินฟองกาแฟให้เป็นรูปทรงต่างๆ และกรรมการตัดสินจะพิจารณาใครสามารถทำลวดลายได้วิจิตบรรจง งดงาม และมีหัวในการออกแบบ เชิงสร้างสรรค์ได้ดีที่สุด
สุพจน์ เล่าว่า เขาทำรูปใบไม้ ซึ่งเป็นรูปที่ยากที่สุด ซึ่งผู้เข้าแข่งขันนิยมทำกัน และเขายอมรับว่า เขาสามารถโชว์การรินได้อย่างน่าพอใจ เพราะสามารถควบคุมอารมณ์ได้ดี ไม่ตื่นเต้น ซึ่งผลงานของเขาสามารถชนะใจกรรมการได้ถึงสองปีซ้อน ในเวทีชิงแชมป์ประเทศไทย ทำให้ทำมีโอกาสเป็นตัวแทนประเทศไทยไปชิงแชมป์โลก ในปี 2005 ที่เมืองซีแอตเทิล ประเทศสหรัฐอเมริกา
“การฝึกรินกาแฟ ที่ออกมาเป็นรูป จุดสำคัญ คือ ต้องฝึกและเรียนรู้เทคนิค โดยอาจจะนำรูปทรงง่ายๆ มาฝึกก่อน และพัฒนาเป็นลวดลายที่เราอยากทำ แต่ละคนจะมีเทคนิคการรินต่างกัน อยู่ที่การควบคุมอารมณ์หากฝึกฝนมาจนเคยชินมือ ย่อมเป็นเรื่องไม่ยากนักที่จะทำได้ ในทุกสถานการณ์”
ถึงวันนี้ สุพจน์ บอกว่า เขาสามารถทำลวดลายได้หลายลาย เช่น ลายใบไม้ใบเดียว สองใบ ลวดลายขนนก ลายหัวใจ แมงมุม ฯลฯ
นอกจากลวดลายที่สุพจน์กำลังฝึกฝนไปอย่างต่อเนื่อง เขาบอกว่า นักบาริสต้าที่ดี ย่อมต้องเข้าใจเรื่องของกาแฟในทุกๆ มิติ ตั้งแต่การปลูก ลักษณะของกาแฟ เทรนนิยมของรสชาติในแต่ละประเทศ แต่ละท้องถิ่น ซึ่งไม่เหมือนกัน
“กาแฟที่ดี ต้องให้รสชาติหวานที่ปลายลิ้น ขมที่คอ เปรียวและเค็มที่ข้างลิ้น เมืองไทยนิยมกาแฟเข้ม หมายถึง ถ้าไม่หวานจัด ก็รสชาติมันจัดไปเลย ส่วนประเทศญี่ปุ่น จะเน้นความนุ่มคอ ใส่นมมากหน่อย ในขณะที่ยุโรป ชอบความขมมากกว่า“
ในอนาคต สุพจน์ ใฝ่ฝันว่า เขาอยากเป็นนักบาริสต้ามืออาชีพ มีโรงเรียนสอนการปรุงกาแฟ เป็นของตัวเอง ซึ่งฝันนั้นจะเป็นจริงหรือไม่ต้องติดตามกันต่อไป
Profile
Name : สุพจน์ ลี้สุวัฒนกุล
Age : 25 ปี
Education :
– ปริญญาตรี คณะการจัดการอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร
– ปวส. คณะสถาปัตยกรรม สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล จ.นครราชสีมา
– ปวช. คณะสถาปัตยกรรม สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล จ.นครราชสีมา
ประวัติการแข่งขัน
– ปี 2549 รางวัลชนะเลิศการแข่งขันแชมป์บาริสต้าประเทศไทย 2549 และชนะเลิศการแข่งขันการชงกาแฟศิลปะบนฟองนมแห่งประเทศไทย ได้รับถ้วยพระราชทานจากทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี
– ปี 2548 รางวัลชนะเลิศการแข่งขันแชมป์บาริสต้าประเทศไทย 2548 และเป็นตัวแทนบาริสต้าไทยเข้าร่วมการแข่งขัน World Barista Championship 2005 เมืองซีแอตเทิล ประเทศสหรัฐอเมริกา
