แม้จะเป็นที่ถกเถียงกันว่า “MBA” สามารถตอบโจทย์ในโลกการทำงานที่แท้จริงอย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ เพราะถูกมองว่าเป็นปริญญาทางการบริหารจัดการทั่วไป มุ่งไปยังความรู้ความเข้าใจพื้นฐานของธุรกิจ จึงไม่ตอบสนองต่อตลาดที่นับวันจะซับซ้อนและมีความเฉพาะตัวมากขึ้น ทำให้มหาวิทยาลัยธุรกิจหลายแห่งพยายามเปลี่ยน MBA มาเน้นความรู้เฉพาะด้านมากขึ้นในปัจจุบัน
อย่างไรก็ดี การศึกษาต่อระดับปริญญาโทด้านการบริหารธุรกิจนี้ยังคงเป็นที่นิยมอย่างกว้างขวาง ซึ่งผลการสำรวจพบว่าเป้าหมายส่วนใหญ่ของคนเรียน MBA คืออนาคตการงานที่ดีขึ้น (69.4%) เรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ (53.3%) และสร้างเครือข่ายด้านวิชาชีพ (41.1%)
เหตุผลที่คนทั่วโลกเลือกเรียน MBA (%)
ศึกษาต่อ 22.0
ค่าตอบแทนเพิ่มขึ้น 26.9
สร้างเครือข่ายวิชาชีพ 41.1
เปลี่ยนอาชีพ 33.8
ปรับปรุงอนาคตด้านการงาน 69.4
เรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ 53.3
ก่อตั้งธุรกิจของตัวเอง 23.9
อื่น ๆ 2.6
แหล่งที่มา – ผลสำรวจผู้สมัครเรียนต่อ MBA โดย TopMBA.com ปี 2007
สถาบัน MBA คุณภาพดีมีอยู่ทั่วโลก
ในปัจจุบันความนิยมศึกษาต่อด้านธุรกิจไม่ได้จำกัดอยู่ที่ อเมริกา แคนาดา สหราชอาณาจักร และออสเตรเลียอีกต่อไปแล้ว แต่เปิดกว้างไปทั่วโลก แม้แต่หลักสูตรการศึกษาภาคปกติ (Full-time) ยังต้องแข่งขันกับโปรแกรมการเรียนสุดสัปดาห์ หรือการศึกษาทางไกลผ่านระบบอินเทอร์เน็ต ดังนั้นมหาวิทยาลัยทั่วโลกย่อมแข่งขันขับเคี่ยวกันด้านเนื้อหาและหลักสูตรการเรียนการสอนอย่างเข้มข้นเพื่อดึงดูดใจผู้สนใจศึกษาต่อจากทั่วสารทิศ
นอกจากนี้ ข้อจำกัดด้านภาษาก็หมดไป เพราะมหาวิทยาลัยชั้นนำอื่นๆ ของประเทศในแถบยุโรปและเอเชียที่ไม่ได้ใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษาแม่ ต่างนำเสนอหลักสูตรระดับปริญญาโทภาคภาษาอังกฤษ อีกทั้งมีคอร์สให้เรียนเฉพาะด้านมากขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดทั่วไปในปัจจุบัน
ผู้สมัครหลักสูตร MBA (Master of Business Administration) สนใจเลือกสถาบันจากประเทศนอกตลาดดั้งเดิมมากขึ้นเพื่อสร้างคุณค่าและความแตกต่างให้กับตัวเอง เพราะตระหนักแล้วว่าคุณภาพหลักสูตรไม่แตกต่างกัน ตอบสนองความต้องการของผู้เรียนมากกว่า อีกทั้งยังช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายได้อีกด้วย
ทั้งนี้ พบว่ายุโรปมักเป็นทางเลือกแรกของผู้สมัครที่ใฝ่หาประสบการณ์และสัมผัสมุมมองธุรกิจระดับนานาชาติอย่างแท้จริง โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากการรวมตัวกันเป็นสหภาพยุโรป (อียู) เพื่อปกป้องผลประโยชน์ของประเทศต่างๆ ในภูมิภาค ทำให้มีผู้คนทั่วโลกหันมาสนใจหาข้อมูลและประสบการณ์ด้านนี้เพิ่มขึ้น ทำให้สถาบัน MBA ในยุโรปใช้กลยุทธ์ดึงดูดใจนักศึกษาต่างชาติด้วยการประกาศว่าประเทศของตัวเองเป็น “หัวใจของยุโรป” หรือไม่ก็เป็น “ประตูสู่ยุโรป” เช่น เนเธอร์แลนด์ หรือเบลเยียม เป็นต้น
ใบเบิกทางสู่ประสบการณ์ระดับโลก เปิดมุมมองระดับสากล
ขณะเดียวกัน บริษัททั้งหลายเปิดกว้างจ้างแรงงานจากทุกแห่งหนทั่วโลกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งผลสำรวจปี 2007 จากบริษัทจำนวนทั้งสิ้น 489 แห่ง ของ TopMBA.com พบว่าบริษัท 58 รายสนใจว่าจ้างเฉพาะคนที่จบ MBA จากมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงระดับต้นๆ ขณะที่คะแนน GMAT ระดับสูงสุดจำนวนมากเป็นของนักศึกษาชาวเอเชีย ทำให้พวกเขาเหล่านั้นมีที่นั่งในสถาบันชั้นนำมากยิ่งขึ้น
ท่ามกลางตลาดโลกไร้พรมแดน การเรียน MBA ช่วยเปิดโลกทัศน์และวิธีคิดของผู้เรียนให้กว้างไกล อีกทั้งยังมอบโอกาสการทำงานต่างแดน “การเรียนจบด้าน MBA จากมหาวิทยาลัยชั้นนำช่วยเบิกทางให้คนรุ่นใหม่ในเอเชียก้าวไปสู่อาชีพในระดับสากล เมื่อก่อนผมทำงานด้านโฆษณาในเกาหลี กรอบวิสัยทัศน์จำกัดอยู่ในระดับประเทศเท่านั้น พอจบ MBA ผมก็ได้รับข้อเสนอให้ทำงานกับ Saatchi & Saatchi ณ กรุงลอนดอน ต่อมากลายเป็น COO (Chief Operating Officer) ให้กับ Yahoo Asia ดังนั้น วิสัยทัศน์ระดับโลกมีความสำคัญอย่างยิ่ง ซึ่งบริษัทใหญ่ในเกาหลีเช่น Sumsung หรือ LG ก็ยังต้องการคนเรียนจบ MBA” Sei-Woong Yoon ซีอีโอของ Overture Korea กล่าว
ความต้องการของตลาดแรงงานในเอเชียดูจะเน้นทักษะเฉพาะด้านเพิ่มขึ้น ดังเช่นที่ T. Takenouchi จากบริษัท Copernicus Associates ประเทศญี่ปุ่น เปิดเผยว่า “เราสนใจคนเรียนจบ MBA ที่มีทักษะระหว่างบุคคลโดยต้องมีความเข้าใจการตลาด การเงิน และการวางแผนกลยุทธ์เป็นอย่างดี” ทำให้ผู้เรียน MBA มุ่งไปยังหลักสูตรที่เน้นพัฒนาการสื่อสาร ทักษะระหว่างบุคคล (Interpersonal Skills) และคุณลักษณะของความเป็นผู้นำ (Leadership Traits) เป็นหลัก
ณ วินาทีนี้ ตลาดจีนนับว่ามีความร้อนแรงมากที่สุด จากเสียงยืนยันของ Michael Yang ผู้จัดการทั่วไปด้านการตลาดแห่ง Motorola (China) ที่ว่า “คนที่จบ MBA หลั่งไหลเข้ามาทำงานในจีนมากขึ้น พวกเขาไม่ได้สนใจว่าค่าตอบแทนขั้นต่ำจะเริ่มต้นเท่าไร เพราะรู้ว่ามีโอกาสต่อยอดในอนาคต เนื่องจากค่าตอบแทนของคนที่มีดีกรีด้านนี้มีอัตราเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ15 ต่อปี” นอกจากนี้ ผลสำรวจยังพบว่าเมืองจีนจะประสบกับภาวะขาดแคลนทรัพยากรบุคคลที่จบ MBA ในอนาคตอีกด้วย “เพราะมีเด็กจบใหม่ในประเทศเพียง 10% เท่านั้นที่มีศักยภาพเพียงพอต่อการทำงานในบริษัทต่างชาติที่เข้ามาลงทุนในจีน”
ค่าตอบแทนในตลาดเอเชียของคนที่เรียนจบ MBA (หน่วยเป็นยูเอสดอลลาร์)
สิงคโปร์ 84, 983
ฮ่องกง 62, 500
ไต้หวัน 45, 000
จีน 36, 307
อินเดีย ไทย
แหล่งที่มา – ผลสำรวจโดย TopMBA.com ปี 2007
“ที่ปรึกษาด้านไอที” – อาชีพมาแรงแห่งอนาคต
แนวโน้มที่เกิดขึ้นในตลาดงานและการศึกษาทั่วโลกพบว่า การให้คำปรึกษาด้านการบริหาร (Management Consultancy) กลายเป็นอาชีพใฝ่ฝันสำหรับคนจบหลักสูตร MBA และบริษัททั่วไปมีความต้องการว่าจ้างบุคลากรในด้านนี้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
ที่ปรึกษาที่ตลาดแย่งตัวกันนั้นต้องสามารถวางแผนกลยุทธ์ควบคู่ไปกับให้คำแนะนำการบริหารธุรกิจ โดยพวกเขาจะมีโอกาสในการทำงานครอบคลุมอุตสาหกรรมหลากหลายประเภท เช่น บริษัทด้านกลยุทธ์ (เช่น McKinsey & Company) กลุ่มบริการธุรกิจขนาดใหญ่ (เช่น IBM) รวมไปถึงแผนกที่ปรึกษาในบริษัท รวมไปถึงตลาดใหม่อย่างในประเทศจีนและอินเดีย ซึ่งตัวแทนฝ่ายสรรหาบุคลากรจาก Boston Consulting Group ยอมรับว่า “งานที่ปรึกษาเป็นงานระดับโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปัจจุบันมีการค้าและการลงทุนขยายพื้นที่ไปยังตะวันออกมากขึ้น”
เป็นที่น่าจับตามองอย่างยิ่งที่การให้คำปรึกษาด้านสารสนเทศ (IT Consultancy) กำลังเป็นที่ต้องการของตลาดอย่างไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน จากผลสำรวจของ Economist Intelligence Unit ในปี 2006 พบว่า 69% ของผู้บริหารจากองค์กรระดับโลกเห็นว่าบทบาทของไอทีเปลี่ยนแปลงไปแล้ว ไม่เพียงแต่ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายตามความเชื่อเดิม แต่จะตัวช่วยสร้างยอดรายรับให้กับองค์กรในอนาคต จึงไม่เป็นที่น่าแปลกใจที่สถาบันธุรกิจชั้นนำพยายามผนวกกลุ่มวิชาศึกษาไอทีเชิงกลยุทธ์ลงในหลักสูตร MBA ในขณะนี้
MBA ออนไลน์ และวัย 40 ก็เรียนได้
ปัจจุบันมีหลักสูตรทางเลือกสอดคล้องความต้องการและข้อจำกัดปลีกย่อยของนักศึกษามากมาย พบว่า การเรียน MBA ออนไลน์กำลังเป็นที่นิยมมากขึ้น เหมาะสำหรับคนที่ไม่ยอมทิ้งงานเพราะ “เวลาเป็นเงินเป็นทอง” และต้องเดินทางตลอดเวลา ทั้งนี้ หลักสูตรการเรียนออนไลน์ได้รับการรับรองคุณภาพแล้วว่าเทียบเท่ากับการเข้าชั้นเรียน ยกตัวอย่างเช่น Kelley Direct Online ของ Indiana University
การเรียนทางไกลผ่านระบบอินเทอร์เน็ตมักควบคู่ไปกับหลักสูตร EMBA (Executive MBA) สำหรับคนที่ประสบการณ์ในตำแหน่งบริหารอยู่แล้ว หรือไม่ก็คนที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป โดยเอื้ออำนวยให้ผู้บริหารสามารถทำงานไปเรียนไปอย่างต่อเนื่องได้ทุกที่ทั่วโลก
ผู้บริหารหญิงจะมีบทบาทในการบริหารมากขึ้น
จากความเชื่อและเหยียดเพศดั้งเดิมว่ามนุษย์เพศแม่มักใช้อารมณ์ในการทำงาน ปัจจุบันโลกได้เปลี่ยนไปแล้วหลังจากผู้หญิงคนแล้วคนเล่าพิสูจน์ความสามารถด้านการบริหาร เทคนิคและการเจรจาต่อรองให้ประจักษ์ต่อสายตาเพื่อนร่วมงาน ดังนั้น ผู้หญิงก้าวเข้ามามีส่วนร่วมกับโลกธุรกิจยุคใหม่เพิ่มขึ้น สอดคล้องกับผลสำรวจจากการ World MBA Tour ของQS ปี 2006 พบว่า 38%ของผู้เข้าชมงานเป็นผู้หญิง จากปีก่อนเพียง 31% ซึ่งพวกเธอเชื่อมั่นว่าการศึกษาต่อ MBA เป็นวิธีการแสดงตนให้องค์กรเห็นถึงความตั้งใจทำงาน และศักยภาพที่จะเติบโตก้าวหน้าเชิงวิชาชีพเทียบเท่ากับเพศชาย
ปัจจัยทั่วไปในการพิจารณาหลักสูตรและมหาวิทยาลัย
– คุณภาพ เวลาและค่าใช้จ่าย – แม้หลักสูตรในโปรแกรมขึ้นกับสถานศึกษาเป็นผู้กำหนด ผู้สมัครควรพิจารณาว่าหลักสูตรนั้นมีคุณภาพตามความต้องการ คุ้มกับเวลา พลังงาน และค่าใช้จ่ายที่จะเสียไปหรือไม่
– อันดับหรือชื่อเสียงของสถาบันศึกษา/คณะนั้นในระดับสากล – จากองค์ประกอบ 3 อย่าง : คณะ เพื่อนร่วมชั้นเรียน และหลักสูตรการเรียนการสอน สามารถวิเคราะห์ได้จากข้อมูลที่แสดงถึงความรู้และประสบการณ์ของคณะ เช่น เน้นทฤษฎี ภาคปฏิบัติ หรืองานวิจัย มี ผลงานตีพิมพ์ในวารสาร หรือได้รับการรับรองจากหน่วยงานเป็นที่ยอมรับกันหรือไม่
– ความหลากหลายและเครือข่ายวิชาชีพในอนาคต และอัตราความสำเร็จในการหางานทำหลังเรียนจบ – พิจารณาได้จาก Requirement ของหลักสูตร เช่น ผู้สมัครต้องมีประสบการณ์ในการทำงานหรือไม่ ด้านไหน
– ตำแหน่งที่ตั้งและการบริการอื่นๆ ของสถาบัน เช่น ที่พัก ทุนการศึกษา ห้องสมุด หน่วยแนะแนวการศึกษา และการดูแลเด็กเล็ก เป็นต้น
สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือ ผู้สมัครเรียน MBA ต้องวางแผน และพิจารณาปัจจัยต่างๆ ตามความเป็นจริงและรอบคอบ เนื่องจากการเรียนเป็นการลงทุนครั้งใหญ่เพื่ออาชีพในอนาคต
QS World MBA Tour
วันศุกร์ที่ 23 พฤศจิกายน 2550 เวลา 17:00 – 21:00
ณ โรงแรมแกรนด์ ไฮแอท เอราวัณ 494 ถ. ราชดำริ กรุงเทพฯ 10330
ขอเชิญพบกับตัวแทนมหาวิทยาลัยด้านธุรกิจชั้นนำจากทั่วโลกในงาน รวมทั้ง :
– ทุนการศึกษามูลค่า US$ 1,100,000+
– เวิร์คช็อปกลยุทธ์สมัครและสอบ GMAT
– คำแนะนำด้านอาชีพจากผู้ว่าจ้างและศิษย์เก่าหลักสูตร MBA
– ตัวอย่างชั้นเรียน MBA จากโปรเฟสเซอร์ของมหาวิทยาลัยชั้นนำ
– ฟรีคู่มือ TopMBA Career Guide สำหรับ 100 ท่านแรกที่เข้าชมงาน
ข้อมูลจาก QS TopMBA.com
