ผู้เล่นยิ่งมาก ยิ่งต้องต่าง

กลุ่มผู้เล่นใน ”ทีวีดาวเทียม” มีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ แทบจะเรียกได้ว่ายิงสัญญาณกันเป็นรายวัน เพราะการลงทุนที่ถูกลง และผู้ผลิตคอนเทนต์พร้อมปล่อยของกันเต็มที่ ทีวีดาวเทียมในวันนี้จึงไม่ต่างจากสินค้าที่มีอยู่ในตลาด ที่ต้องพยายามหา Positioning ที่ชัดเจน และสร้าง ”ความต่าง” ของสินค้าเพื่อดึงผู้ชมและสปอนเซอร์ให้ได้ เพราะแม้ว่าน่านน้ำสีฟ้านี้ยังคงพื้นที่กว้างให้ผู้เล่นลงมาได้อีกมาก แต่สำหรับธุรกิจบันเทิงแล้วหากทำได้ไม่ ”โดน” โอกาสเจ็บตัวก็มีอยู่สูงเช่นกัน

ขณะนี้หากมองตามเป้าหมายของการเดินเข้าสู่ธุรกิจนี้สามารถแบ่งผู้เล่นได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ คือ

1. เพื่อธุรกิจหวังรายได้เต็มที่กับการต่อยอดธุรกิจคอนเทนต์ ”ปล่อยของ” ผ่านช่องทีวีดาวเทียมของตัวเอง เช่น เนชั่น แชนแนล / เอเอสทีวี (ช่องข่าวในช่วงวิกฤตการเมืองกลายเป็นสื่อที่ปลุกกระแสเสื้อเหลืองอย่างได้ผล) / ไอเอ็นเอ็น / แกรมมี่ / อาร์เอส / มงคลแชนแนล / ไลฟ์ทีวี / โรสมีเดีย / กันตนา

2. เพื่อการเมือง ช่องที่เด่นชัดที่สุดคือ พีเพิล แชนแนล ของเสื้อแดง การเตรียมเปิดช่องโดยกลุ่มของเนวิน ชิดชอบ และกลุ่มการเมืองอื่นๆ

3. เพื่อองค์กรทั้งรัฐ เอกชน และสถาบันการศึกษา เช่น กรณีเครือสหพัฒน์ฯ โดยไอ.ซี.ซี. กับ S Channel ธนาคารกสิกรไทย กับ KBank TV และช่องเครือข่ายขายตรงแบบหลายชั้นตั้งแต่ระดับท้องถิ่นจนถึงบริษัทขนาดใหญ่ และการขายตรงสินค้าแบบโฮมช้อปปิ้งอีกหลายแบรนด์ ส่วนภาครัฐ เช่น ช่องกระทรวงมหาดไทย กทม. และกระทรวงไอซีที สถาบันการศึกษาที่ไม่ใช่มีเพียงการเรียนการสอน เช่น กรณีเอแบค ที่เพิ่งเปิด ABAC Channel มีกลุ่มเป้าหมายหลักเป็นนักศึกษา อาจารย์ บุคลากร โดยมีเนื้อหาทั้งสาระและบันเทิง โดยมีบิลลี่ โอแกน เป็นผู้อำนวยการสถานี

ใน 3 กลุ่มดังกล่าว กลุ่มที่ใหญ่ที่สุดคือกลุ่มธุรกิจที่หวังรายได้ ที่แปรสภาพจากผู้ผลิตคอนเทนต์รายใหญ่ลงมาเล่นเต็มตัว

คอนเทนต์โดน ลงทุนน้อย กำไรเร็ว

“อดิศักดิ์ ลิมปรุ่งพัฒนกิจ” กรรมการผู้อำนวยการ เนชั่นแชนแนล บอกว่า ทีวีดาวเทียมลงทุนไม่มาก เพียงมีทุน 30 ล้านบาท เพื่อสร้างสตูดิโอ ห้องส่ง อุปกรณ์ทีวี กับค่าใช้จ่ายรายเดือนประมาณ 3 ล้านบาทต่อเดือน สำหรับค่าเช่าช่องสัญญาณดาวเทียม และบุคลากร คุณก็สามารถเป็นเจ้าของช่องที่มีคุณภาพดีได้แล้ว ต่างจากอดีตที่การลงทุนต้องใช้เงินมหาศาล เพราะการสร้างเครือข่ายส่งสัญญาณ

หรือในความจริงแล้ว การลงทุนในระดับขนาดย่อมลงมาก็สามารถทำได้ เพียง 1-2 ล้านบาท กับการมีรายการดีๆ อยู่แล้ว เพื่อเดินไปติดต่อออกอากาศกับเครือข่ายจานดาวเทียมสักแห่งหนึ่งก็ทำได้

เขาเชื่อเช่นเดียวกับอีกหลายคนในวงการทีวีดาวเทียมว่าโอกาสเห็นพันช่องเกิดขึ้นได้ในอีกไม่นานอย่างแน่นอน

จากสิ่งที่เกิดขึ้นในช่วงครึ่งปี และคึกคักที่สุดในเดือนมกราคมที่ผ่านมา คือผู้เล่นรายใหญ่ได้เปิดช่องรายการทีวีดาวเทียมรวมกว่า 20 ช่อง และจะเปิดต่อเนื่องนับจากนี้ จนเห็นภาพของสินค้าในตลาดยิ่งมีความหลากหลาย และแข่งขันสูง โดยเฉพาะในช่องบันเทิง เพลง ที่ลงลึกถึง Niche ว่าเป็นช่องเพลงป๊อป ช่องเพลงสำหรับผู้ใหญ่ วัยรุ่น เพลงลูกทุ่ง ในโลกของทีวีดาวเทียมจึงมีช่องนับร้อย ตั้งแต่บันเทิงจ๋า ไปจนถึงประเภทลึกลับ และเพื่อสังคม

สิ่งสำคัญสำหรับผู้เล่นรายใหม่ คือต้องหากลุ่มเป้าหมายที่แท้จริงให้เจอ ซึ่งเป็นจุดที่เอเยนซี่และแบรนด์สนใจ เพราะรู้ลูกค้าของตัวเองว่าเป็นใครจากคอนเทนต์ที่นำเสนอออกไป

สปริงบอร์ดจากเคเบิลท้องถิ่น

ช่องทีวีดาวเทียมส่วนส่วนใหญ่ที่ติดอันดับอยู่ในเรตติ้งดีๆ ได้นำร่องธุรกิจก่อนเข้าสู่ทีวีดาวเทียมเต็มตัว โดยการเข้าหาเคเบิลทีวีท้องถิ่น เพื่อเจรจาให้ผู้ประกอบการนำช่องของตัวเองไปออกอากาศ โดยเฉพาะในต่างจังหวัดที่ผู้ชมจะคุ้นเคยกับเคเบลทีวีท้องถิ่นอยู่แล้ว ซึ่งเป็นสื่อที่อยู่ในชีวิตประจำวันของผู้ชม และผู้ประกอบการก็รวมตัวกันเหนียวแน่น ถึงขั้นจัดเรียงช่องให้เหมือนกัน และให้เอซี เนลเส่น จัดเรตติ้งให้ตั้งแต่กลางปี 2552 ที่ผ่านมา

ช่องที่คุ้นเคยในเคเบิลทีวีที่ได้เรตติ้งดี เมื่อเข้าสู่ระบบทีวีดาวเทียม ที่ผู้ชมติดจานและรับชมได้เลยนั้น จึงไปต่อได้ง่าย (ดูรายละเอียดตารางอันดับเรตติ้งช่องรายการ)

กรณีศึกษาที่ดี คือ 4 ช่องของแกรมมี่ และอีก 2 ช่องของอาร์เอส ที่พ่วงอยู่กับเคเบิลทีวีนานกว่าครึ่งปี และ ณ ช่วงเวลาที่สมาชิกเคเบิลทีวียังมากอยู่ ทั้งสองค่ายจึงยังคงไปทั้งสองทาง ขณะที่บางรายอย่างไลฟ์ทีวี ยังเลือกบางช่องที่ออกไปกับเคเบิลทีวีเท่านั้น เพราะมีรายได้สองทางจากทั้งการขายให้เคเบิลท้องถิ่นและโฆษณา

ความหอมหวานและทางเลือกมากขึ้นของธุรกิจทีวีดาวเทียมจึงทำให้มีนักลงทุนมากหน้าหลายตากระโดดลงมาอย่างเต็มที่ โดยเฉพาะกลุ่มทุนกระเป๋าหนัก ทั้งหน้าเก่าและหน้าใหม่

จากกระแสแรงตั้งแต่ต้นปี ส่งสัญญาณให้เห็นชัดว่า นับจากนี้ทีวีดาวเทียมช่องใหม่ๆ คงพาเหรดเปิดตามกันมาอีกมาก เพื่อรองรับกับพฤติกรรมผู้ชมทีวีที่กำลังเปลี่ยนไปที่ใครไม่มีจานดาวเทียม คงคุยกับเพื่อนไม่รู้เรื่องอีกต่อไป

อันดับเรตติ้งช่องรายการ

อันดับเรตติ้ง 1
ช่อง/ค่าย ASTV1 NEWS 1/เอเอสทีวีผู้จัดกา
ประเภทรายการ ข่าว

อันดับเรตติ้ง 2
ช่อง/ค่าย Miracle/กันตนาร่วมกับ Live
ประเภทรายการ Edutainment Variety (สารคดีไทย/เทศ)

อันดับเรตติ้ง 3
ช่อง/ค่าย Media Channel /มีเดีย สตูดิโอ
ประเภทรายการ หนัง/สาระ/ละคร/ซีรี่ส์

อันดับเรตติ้ง 4
ช่อง/ค่าย FAN TV/แกรมมี่
ประเภทรายการ เพลง (ลูกทุ่ง)

อันดับเรตติ้ง 5
ช่อง/ค่าย Gang Cartoon/โรสฯ
ประเภทรายการ เด็ก การ์ตูน เกม

อันดับเรตติ้ง 6
ช่อง/ค่าย POP/ไลฟ์ทีวี
ประเภทรายการ เพลง

อันดับเรตติ้ง 7
ช่อง/ค่าย THAI CHAIYO/ไลฟ์ทีวี
ประเภทรายการ เพลงลูกทุ่ง

อันดับเรตติ้ง 8
ช่อง/ค่าย Acts Channel/แกรมมี่
ประเภทรายการ หนัง/สาระ/ละคร/ซีรี่ส์

อันดับเรตติ้ง 9
ช่อง/ค่าย MOVIE HITS/กานต์มณีเน็ตเวิร์ค
ประเภทรายการ หนัง/สาระ/ละคร/ซีรี่ส์

อันดับเรตติ้ง 10
ช่อง/ค่าย Nation/เนชั่นกรุ๊ป
ประเภทรายการ ข่าว

อันดับเรตติ้ง 11
ช่อง/ค่าย BANG/แกรมมี่
ประเภทรายการ เพลง วัยรุ่น

อันดับเรตติ้ง 12
ช่อง/ค่าย GREEN/แกรมมี่
ประเภทรายการ เพลง

อันดับเรตติ้ง 13
ช่อง/ค่าย MONGKOL CHANNEL/มงคล
ประเภทรายการ หนัง/สาระ/ละคร/ซีรี่ส์

อันดับเรตติ้ง 14
ช่อง/ค่าย VARIETY CHANNEL/เอ็มวีเทเลวิชั่น
ประเภทรายการ วาไรตี้ บันเทิง กีฬา

อันดับเรตติ้ง 15
ช่อง/ค่าย ONE VARIETY /ไลฟ์ทีวี
ประเภทรายการ วาไรตี้ บันเทิง กีฬา

อันดับเรตติ้ง 16
ช่อง/ค่าย 2 Tango/ไลฟ์ทีวีร่วมกับกันตนา
ประเภทรายการ วาไรตี้ บันเทิงกีฬา

อันดับเรตติ้ง 17
ช่อง/ค่าย MIX/เอ็มวีเทเลวิชั่น
ประเภทรายการ หนัง/สาระ/ละคร/ซีรี่ส์

อันดับเรตติ้ง 18
ช่อง/ค่าย 5 MVTV/เอ็มวีเทเลวิชั่น
ประเภทรายการ วาไรตี้ บันเทิงกีฬา

อันดับเรตติ้ง 19
ช่อง/ค่าย ASTV3 SUPER บันเทิง/เอเอสทีวีผู้จัดการ
ประเภทรายการ วาไรตี้ บันเทิงกีฬา

อันดับเรตติ้ง 20
ช่อง/ค่าย TV Pool/ทีวีพูล
ประเภทรายการ วาไรตี้ บันเทิงกีฬา

อันดับเรตติ้ง 21
ช่อง/ค่าย MONEY CH/แกรมมี่
ประเภทรายการ ข่าว

รายงานผลการสำรวจจำนวนผู้ชม 5 ลำดับ ตามประเภทผู้ชม เดือนมกราคม 2553
(เฉพาะเคเบิลทีวีไทย 21 ช่อง ที่เข้าร่วมการสำรวจจำนวนผู้ชม กับ AGB Nielsen)

ประเภทผู้ชม อายุ 4 ปีขึ้นไป
ลำดับที่
1 NEWS 1
2 Miracle
3 Media CH
4 FAN TV
5 Gang Cartoon

ประเภทผู้ชม อายุ 4-14 ปี
ลำดับที่
1 Gang Cartoon
2 NEWS 1
3 Media CH
4 ACTS CH
5 POP

ประเภทผู้ชม อายุ 15-24 ปี
ลำดับที่
1 Miracle
2 Media CH
3 BANG
4 Gang Cartoon
5 POP

ประเภทผู้ชม อายุ 15 ปีขึ้นไป
ลำดับที่
1 NEWS 1
2 Miracle
3 Media CH
4 FAN TV
5 POP

ประเภทผู้ชม เพศหญิง อายุ 15 ปีขึ้นไป
ลำดับที่
1 Media CH
2 Miracle
3 NEWS 1
4 FAN TV
5 POP

ประเภทผู้ชม เพศชาย อายุ 15 ปีขึ้นไป
ลำดับที่
1 NEWS 1
2 Miracle
3 FAN TV
4 Movie Hits
5 Nation

ประเภทผู้ชม อายุ 20 ปีขึ้นไป
ลำดับที่
1 NEWS 1
2 Miracle
3 Media CH
4 FAN TV
5 POP

ประเภทผู้ชม อายุ 25 ปีขึ้นไป
ลำดับที่
1 NEWS 1
2 Media CH
3 Miracle
4 FAN TV
5 Thai Chaiyo

ประเภทผู้ชม อายุ 35 ปีขึ้นไป
ลำดับที่
1 NEWS 1
2 Media CH
3 Miracle
4 FAN TV
5 Nation

ประเภทผู้ชม อายุ 45 ปีขึ้นไป
ลำดับที่
1 NEWS 1
2 Miracle
3 Media CH
4 FAN TV
5 Nation

*เรตติ้งที่ถูกจัดนี้ดำเนินการโดย AGB Nielsen ที่ผู้ประกอบการเคเบิลทีวี และผู้ผลิตช่องต่างๆ จำนวน 21 ช่องที่ออกอากาศในเคเบิลทีวีร่วมกันดำเนินการ โดยช่องส่วนใหญ่ขณะนี้ได้ออกอากาศทางทีวีดาวเทียมด้วยเช่นกัน

ผู้เล่นระดับบิ๊กทีวีดาวเทียมและตัวอย่างช่องปัจจุบัน
ค่าย ช่อง ประเภทรายการ
——————————————————————————————
โมโนฟิล์ม บริษัท 3BB -2 ช่อง Zaa/ALoire Channel บันเทิงวาไรตี้/หนัง
แกรมมี่ 4ช่อง Bang Channel/Acts Channel/ บันเทิงเพลงวัยรุ่น/ลูกทุ่ง
Fan TV/Green Channel
อาร์เอส 2 ช่องสบายดีทีวี/You Channel บันเทิงเพลงวัยรุ่น/ลูกทุ่ง
สหมงคล 1ช่อง มงคลแชนแนล หนัง
ไลฟ์ทีวี 7 ช่อง สารคดี/กีฬา/บันเทิง
โรสมีเดีย 1ช่อง Gang Cartoon เด็ก การ์ตูน
เอเชียเทเลวิชั่น 1 ช่อง h+Channel สุขภาพ
กันตนา 2 ช่องมิราเคิลแชนแนล (ร่วมกับไลฟ์ทีวี) สารคดีแนวลึกลับ
ฟาร์มแชนแนล เกษตร
เมเจอร์ M Channel (เพิ่งร่วมทุนกับกันตนา) หนัง
เอพลัส CSR TV/OK TV /HIT Station สาระ/บันเทิง
มีเดีย สตูดิโอ มีเดีย แชนแนล ละคร ซีรี่ส์ บันเทิง
เอเอสทีวี ผู้จัดการ 5 ช่อง เช่น News 1 ซูเปอร์บันเทิง ข่าว /สาระ/บันเทิง
เนชั่นกรุ๊ป 2 ช่อง เนชั่น แชแนล /แมงโก้ แชนแนล ช่าว/สาระบันเทิง

ที่มา : POSITIONING รวบรวม