iPhone 4 เล่นกับความเหมือน เฉือนกันที่ความต่าง

ปรากฏการณ์สุดร้อนแรงของการเปิดตัว “iPhone 4” ด้วยยอดคนสนใจซื้อนับแสนเครื่องในเวลาไม่ถึงสัปดาห์ เฉพาะ 3 วันแรกขายได้หมื่นเครื่อง ไอโฟน 4 เกมใหม่ที่ 3 บิ๊กมือถือ “เอไอเอส ดีแทค และทรูมูฟ” ต้องเล่น ด้วยสินค้าที่เหมือนกัน กฎเหล็กของแอปเปิลเหมือนกัน เกมตลาด “ไอโฟน 4” จะอยู่ในมือใคร ความพร้อม Wi-Fi และ App ที่มากกว่าใคร ไอโฟนจะเป็นเดิมพันครั้งใหม่ของทรู ในการชิงลูกค้ามาจาก 2 ค่ายใหญ่ เอไอเอส และดีแทค ได้จริงหรือ

ไอโฟน 4 เปิดเกมใหม่เอไอเอส

การตลาดสำหรับไอโฟน 4 ถือว่าคึกคักที่สุดเมื่อเทียบกับทุกรุ่นที่ผ่านมาในไทย เมื่อเอไอเอสทุนหนาและฐานลูกค้าใหญ่สุดในตำแหน่งเบอร์ 1 ของตลาดโทรศัพท์มือถือตัดสินใจเป็นเบอร์ 3 ในการรับสิทธิแอปเปิลทำตลาดไอโฟนในประเทศไทย พลิกให้สนามไอโฟนในเมืองไทยมีบิ๊กเพลย์เยอร์ทั้ง 3 รายครบ หลังเพียงทรูมูฟเป็นรายแรกในตลาด เปิดตัวมาในปี 2552 ตามมาด้วยดีแทคในปีถัดมา

ไม่มีใครปฏิเสธไอโฟนได้อีกต่อไป เพราะความนิยมของคนไทยเพิ่มขึ้น จากกลุ่ม Geek มาที่ Early Adopter จนมาถึงคนรุ่นใหม่ และกำลังกลายเป็นคนส่วนใหญ่ในตลาดสมาร์ทโฟน ในเวลาไม่ถึง 3 ปี เป็นกลุ่มที่ขับเคลื่อนรายได้บริการสื่อสารข้อมูล Non-voice ให้กับค่ายมือถือทั้ง 3 ค่ายมากกว่าสมาร์ทโฟนแบรนด์อื่นๆ จึงเป็นสิ่งคุ้มค่าที่ทุกค่ายหันมาทำสัญญากับแอปเปิลแม้ต้องเจอกับเงื่อนไขสุดโหดในเรื่องการทำสัญญาต้องขายเครื่องขั้นต่ำให้ได้อย่างน้อย 3 แสนเครื่องภายใน 3 ปี

“ฐิติพงศ์ เขียวไพศาล”ผู้ช่วยกรรมการผู้อำนวยการ สายงานการตลาด บริษัทแอดวานซ์อินโฟร์ เซอร์วิส จำกัด (มหาชน) หรือ เอไอเอส บอกว่า เอไอเอสเจรจากับแอปเปิลมาโดยตลอดในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา แต่เพิ่งตกลงเพราะนี่คือจังหวะเหมาะสมที่สุด โดยมีจุดการตัดสินใจจาก 2 เหตุผล คือตลาดสมาร์ทโฟนเริ่มเติบโตมากขึ้น และแอปเปิลมีไอโฟนรุ่นใหม่ คือไอโฟน 4 ที่ลูกค้าทั่วโลกและคนไทยสนใจ และ “ครั้งนี้ต้องการทำให้ลูกค้าของเอไอเอส หลังจากรอเรามานาน”

แม้ว่าก่อนหน้านี้จะมีลูกค้าเอไอเอสที่ซื้อไอโฟนจากที่อื่นมาใส่ซิมเอไอเอสจำนวนถึงครึ่งหนึ่งของตลาดที่มีอยู่ประมาณ 3 แสนเครื่องในปัจจุบัน แต่หากเอไอเอสขายเอง ความรู้สึกของลูกค้าย่อมจะดีกว่า โดยเฉพาะขณะนี้ไอโฟนเริ่มเป็นสินค้าที่คนทั่วไป หรือระดับแมสสนใจมากขึ้นเรื่อยๆ หรือในอีกความหมายคือ การรอของลูกค้าอาจสิ้นสุดและหันไปหาคู่แข่งได้ไม่ยาก

การเข้ามาของเอไอเอสยังไม่พร้อมนักสำหรับไอโฟน 4 เพราะยังมีมุมอับ 2 จุด จุดแรก คือไม่มีเครือข่าย Wi-Fi ที่รองรับการใช้งาน Facetime หรือการโทรแบบเห็นหน้า (วิดีโอคอล) จากที่มีกล้องทั้งด้านหน้าและด้านหลังของเครื่อง ทั้งที่เป็นฟีเจอร์เด่นของรุ่นนี้ และอีกจุดหนึ่งคือเอไอเอสยังไม่มีแอพพลิเคชั่น หรือคอนเทนต์เฉพาะลูกค้าคนไทย หากเทียบกับทรูมูฟแล้ว แอพพลิเคชั่นมีอยู่เต็มพอร์ต หลังจากพัฒนามานานกว่า 2 ปี

การตัดสินใจขายไอโฟน 4 ของเอไอเอสจึงไม่ใช่บทสรุปที่หอมหวานเหมือนได้กินแอปเปิล แต่คือการบ้านยากของเอไอเอสอีกหลายข้อ

การแก้จุดอ่อนของเอไอเอสคือ ประกาศขยายเครือข่าย EDGE เพื่อตลาดไอโฟน และสมาร์ทโฟนอื่นๆ อีก 2,400 ล้านบาท เพื่อที่ว่าลูกค้าที่ถือไอโฟน 4 ในเครือข่ายเอไอเอสวันนี้สามารถบราวซ์อินเทอร์เน็ตบน EDGE ได้เร็วขึ้น สำหรับแอพพลิเคชั่น ที่จะนำลูกค้าไปสู่การใช้คอนเทนต์ เพื่อดันยอดใช้บริการเครือข่ายสื่อสารข้อมูลหรือ Non-voice ให้มากขึ้นนั้นยังต้องใช้เวลา

โจทย์นี้ทำให้ ”สรรค์ชัย เตียวประเสริฐกุล” หัวหน้าคณะผู้บริหารด้านการตลาด เอไอเอส กำลังเร่งทีมงานเพื่อพัฒนาแอพพลิเคชั่น ที่แม้จะเพิ่งเริ่มต้นและไม่ทันกับการเปิดตัวไอโฟน 4 แต่ ”สรรค์ชัย” ก็มองว่ายังไม่กระทบนัก เพราะลูกค้าไอโฟน 4 มีทางเลือกคือแอพพลิเคชั่นจาก App Store ของแอปเปิล ส่วนจุดอ่อนของเอไอเอสในเรื่อง Wi-Fi เขาไม่คิดว่าลูกค้าจะใช้ Facetime ระหว่างการเดินหรือเคลื่อนที่ แต่จะใช้ในบ้าน หรือที่ทำงานที่มี Wi-Fi อยู่แล้วมากกว่า

แต่ทีมผู้บริหารของเอไอเอสก็ได้เริ่มปัดฝุ่นแผนการลงทุน Wi-Fi หลังจากพับแผนไปชั่วคราว ระหว่างที่มีการเตรียมประมูล 3G และรอใบอนุญาต Wi-Max ที่ส่งความเร็วในระดับ 3.9G ซึ่งขณะนี้ทั้ง 3G และ Wi-Max ยังไม่แน่นอนว่าจะเกิดขึ้นเมื่อไหร่ จึงอาจเป็นช่วงที่เหมาะสมที่เอไอเอสจะคุยกันเรื่อง Wi-Fi อีกครั้ง

นี่อาจเป็นช่วงเริ่มต้นขยายธุรกิจใหม่ๆ ของเอไอเอส หลังจากที่ไม่มีธุรกิจใหม่มานานหลายปี การตัดสินใจขายไอโฟน 4 ครั้งนี้ จึงไม่ใช่เพียงการทำให้เอไอเอสไม่ตกขบวนเท่านั้น แต่กำลังกลายเป็นตัวเร่งให้เอไอเอสต้องขยับตัวอีกรอบ ก่อนที่ไอโฟนจะดึงลูกค้าไปหาคู่แข่ง

ดีแทค ตั้งรับรักษาฐานลูกค้า

สำหรับดีแทคที่เดินเข้ามาเป็นตัวแทนจำหน่ายไอโฟนตั้งแต่ต้นปี 2553 ในรุ่นไอโฟน 3Gs นั้นได้ข้อสรุปอย่างหนึ่งคือ ไอโฟนเป็นเครื่องมือหนึ่งในการดึงลูกค้าใหม่จากคู่แข่ง เพราะมีสถิติพบว่าลูกค้าไอโฟนรุ่นที่แล้วของดีแทค 40% มาจากคู่แข่ง และ 60% เป็นลูกค้าเดิมของดีแทค ในอีกมุมหนึ่งที่สะท้อนกลับมาคือ ถ้าใครไม่มีไอโฟน 4 โอกาสที่จะถูกลูกค้าทิ้งจึงมีสูงมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งไอโฟน 4 คือรุ่นใหม่ที่ทำให้ลูกค้าฮือฮากว่าเดิม

แต่เมื่อทุกคนมีเหมือนกัน แม้แต่เอไอเอสที่ลังเลกับไอโฟนมานาน ทำให้ดีแทคต้องพยายามมากกว่าเดิม และดูเหมือนจะเจอโจทย์ยากเมื่อดูจากยอดลงทะเบียนสนใจซื้อไอโฟน 4 แล้ว ดีแทคมีเพียง 18,000 คน เทียบกับคู่แข่งอย่างเอไอเอสและทรูมูฟแล้วถือว่าน้อยกว่าเกือบ 3 เท่าตัว

แต่ตัวเลขนี้ “ปกรณ์ พรรณเชษฐ์” ผู้อำนวยการอาวุโส ฝ่ายผลิตภัณฑ์ บริษัทโทเทิ่ล แอคเซส คอมมูนิเคชั่น จำกัด (มหาชน) หรือ ดีแทค บอกว่า สุดท้ายต้องดูที่ยอดซื้อจริงๆ ที่เขาเชื่อว่าทั้ง 3 ค่ายมีลูกค้ามาซื้อพอๆ กัน และจากลูกค้าที่มาซื้อไอโฟน 4 จากดีแทคเป็นลูกค้าเดิมของดีแทคเองประมาณ 60-70% ถือว่าดีแทคยังรักษาฐานลูกค้าเก่าไว้ได้เหนียวแน่น ที่เหลืออีก 2 ส่วน คือส่วนหนึ่งมาเป็นลูกค้าใหม่ และอีกส่วนหนึ่งซื้อเครื่องเปล่า

ดีแทคมีจุดแข็งที่ลูกค้าจะยอมรับว่า EDGE พื้นที่ในเมืองดีกว่าคู่แข่ง แต่เท่านั้นไม่พอ ดีแทคก็ต้องประกาศลงทุนอีก 1,000 ล้านบาท เพื่อให้ลูกค้ามั่นใจในประสิทธิภาพมากขึ้น และแม้ดีแทคจะมีจุดเสียเปรียบในเรื่องของ Wi-Fi แต่ ”ปกรณ์” ก็เชื่อไม่ต่างจากเอไอเอสที่ว่า พฤติกรรมผู้บริโภคจะใช้ Facetime เมื่ออยู่ที่บ้าน หรือที่ทำงาน ที่ส่วนใหญ่มี Wi-Fi อยู่แล้ว และคงไม่มีใครอยากใช้ Facetime ขณะเดินหรือเคลื่อนที่เพราะไม่สะดวก สำหรับแอพพลิเคชั่น ดีแทคมีบริษัทลูกคือครีเอ้ ที่พร้อมพัฒนาแอพฯ ใหม่ ๆ ให้ลูกค้า เพื่อเสริมกับการที่ลูกค้านิยมใช้แอพฯ จาก App Store อยู่แล้ว

“ปกรณ์” บอกว่าสำหรับไอโฟน 4 แล้ว ตอนนี้ถือเป็นอาวุธที่ทุกคนต้องมี อย่างน้อยก็เพื่อรักษาฐานลูกค้าตัวเองเอาไว้ให้ได้มากที่สุด

โอกาสทรูมูฟพลิกชิงตลาด

ไอโฟน 4 กลายโปรดักต์ที่ทำให้ทรูมูฟมีความหวังมากขึ้น หลังจากมียอดแสดงความสนใจซื้อไอโฟนสูงสุดที่ 57,000 คน พลิกตำแหน่งให้ทรูมูฟเป็นครั้งแรกในการแข่งขันที่มีมือถือทั้ง 3 ค่ายครบ จากอันดับ 3 ในตลาดโทรศัพท์มือถือ กลายมาเป็นที่ 1 ในตลาดไอโฟน 4

จุดแข็งที่ทำให้คนต่อแถวกับทรูมูฟมากที่สุด มาจากคุณสมบัติโดดเด่นของเครื่องที่มี Facetime หรือวิดีโอคอลล์แบบเห็นหน้ากัน ที่ใช้ผ่านเครือข่าย Wi-Fi ซึ่งเป็นผลมาจากการที่ทรูมูฟได้ลงทุน Wi-Fi แล้วทั่วกรุงเทพฯ และหัวเมืองใหญ่ ขณะที่อีก 2 ค่ายอย่างดีแทคและเอไอเอส ไม่ลงทุน Wi-Fi นอกจากนี้การใช้ไอโฟน 4 ให้คุ้มด้วยการดูคอนเทนต์ และใช้แอพพลิคชั่นต่างๆ ยังต้องการการสื่อสารที่เร็ว นอกจากผ่าน Wi-Fi แล้ว ทรูมูฟยังมีเครือข่าย 3G ที่กำลังทดลองและทรูมูฟก็กล้าโฆษณาว่าพร้อมให้บริการเต็มที่ ขณะที่ดีแทคและเอไอเอสแม้จะมีทดลองอยู่บ้าง แต่ก็ไม่กล้าประกาศเต็มที่เหมือนทรูมูฟ

นี่คือสิ่งที่ ”ปพนธ์ รัตนชัยกานนท์” ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่ และรองหัวหน้ากลุ่มผู้บริหารด้านการพาณิชย์ บริษัท ทรู คอร์ปอร์เรชั่น จำกัด (มหาชน) มั่นใจ และกล้าที่จะบอกลูกค้าว่า หากต้องใช้ไอโฟน 4 อย่างคุ้มค่า ต้องเลือกใช้บริการกับทรูมูฟ และก็ได้ผล เมื่อสถิติล่าสุดนั้นพบว่าลูกค้าที่มาซื้อไอโฟน 4 จากทรูมูฟ 90% ซื้อซิมสมัครแพ็กเกจเป็นลูกค้ารายเดือนทรูมูฟถึง 90% จากไอโฟนรุ่นก่อนที่ส่วนใหญ่กว่าครึ่งซื้อเครื่องเปล่าแล้วไปใส่ซิมค่ายอื่น แม้ครั้งนี้จะไม่ได้ 100% แต่คือสัญญาณความเปลี่ยนแปลงที่ดี

นี่คือจุดแข็งที่ ”ปพนธ์” เน้นว่า มาจาก Wi-Fi คอนเทนต์และแอพพลิเคชั่น ที่ทรูมูฟเตรียมพร้อมมานาน

โมเดลคอนเวอร์เจนซ์ ทำให้ทรูฯ ได้เปรียบในการพัฒนาคอนเทนต์ที่ทำให้การใช้ไอโฟนใกล้ชิดกับคนไทยมากขึ้น โดยมีทีมพัฒนาแอพพลิเคชั่นมานานกว่า 2 ปี และมีคอนเทนต์” จากทรูวิชั่นส์ 15 ช่อง ตั้งแต่กีฬา เพลง จนถึงเรียลลิตี้โชว์ High Definition ที่เหมาะกับคุณภาพล่าสุดของจอเรติน่า ของไอโฟน 4 ทั้งหมดผ่านแอพพลิเคชั่นสำหรับคนไทย เช่น True Music HD สำหรับฟังเพลง ดูมิวสิกวิดีโอ และร้องคาราโอเกะ Thai Going Out แนะนำสถานที่กิน ดื่ม เที่ยว NAV Phone เป็นนาวิเกเตอร์สำหรับเช็กเส้นทาง โดยข้อมูลจาก True App Center พบว่าแอพพลิเคชั่นที่ลูกค้าดาวน์โหลดมากที่สุด คือ 1.Thai Dict 2.True Music 3.Thailand Guide 4.Thai Top Load, 5.TNN

ศึกไอโฟน 4 ครั้งนี้สำหรับเอไอเอสและดีแทค จึงต่างมองตรงกันว่า เพื่อเป็นอาวุธรักษาฐานลูกค้าเก่า ขณะที่ทรูมูฟกำลังเร่งและรุกอีกครั้งหนึ่ง โดยหวังว่าไอโฟน 4 จะช่วยดึงลูกค้าจากคู่แข่งมาได้ ไอโฟน 4 กำลังเป็นตัวเปลี่ยนเกมในธุรกิจโทรศัพท์มือถือที่เบอร์ 1 อาจไม่ใช่ที่ 1 ในทุกพื้นที่เสมอไป แต่สุดท้ายใครจะได้มากหรือน้อยแค่ไหน ยังคงต้องรอเวลาอีกสักพัก เพราะไอโฟน 4 เป็นแค่เริ่มต้นในการแข่งขันของค่ายมือถือยักษ์ใหญ่ 3 ค่ายในสนามไอโฟนเท่านั้น