ในช่วงไตรมาสสุดท้ายปี 2022 มูลค่าส่งออกเครื่องจักร-อุปกรณ์ผลิตชิปจากสหรัฐฯ ลดลงเป็นครั้งแรกในรอบ 3 ปี เนื่องจากรัฐบาลสหรัฐฯ เพิ่มข้อจำกัดทางการค้าเกี่ยวกับการส่งออกเทคโนโลยีชิปขั้นสูงไปยังจีน นอกจากนี้ สหรัฐฯ ยังเรียกร้องให้ ญี่ปุ่น และ เนเธอร์แลนด์ ห้ามส่งออกสินค้าดังกล่าว โดยล่าสุด ญี่ปุ่นก็เอากับสหรัฐฯ ด้วย
รัฐบาลญี่ปุ่น ประกาศว่า ญี่ปุ่นมีแผนจำกัดการส่งออกอุปกรณ์การผลิตเซมิคอนดักเตอร์ 23 ประเภท โดยจะควบคุมการค้าเทคโนโลยีให้สอดคล้องกับการควบคุมของสหรัฐฯ เพื่อจำกัดความสามารถในการผลิตชิปขั้นสูงของจีน โดยการออกมาประกาศมาตรการดังกล่าว จะยิ่งส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่ออุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์ของจีน เนื่องจากที่ผ่านมาจีนต้องพึ่งพาเทคโนโลยีของญี่ปุ่นอย่างมาก
“เรากำลังปฏิบัติตามความรับผิดชอบของเราในฐานะประเทศแห่งเทคโนโลยี ในการมีส่วนร่วมในสันติภาพและเสถียรภาพระหว่างประเทศ โดยเป้าหมายของเราคือ การหยุดใช้เทคโนโลยีขั้นสูงเพื่อวัตถุประสงค์ทางทหาร” รัฐบาลญี่ปุ่นกล่าว
ข้อจำกัดการส่งออกดังกล่าวจะ เริ่มบังคับใช้ในเดือนกรกฎาคมนี้ โดยมาตรการดังกล่าวไม่ได้สร้างผลเสียให้กับจีนเท่านั้น แต่รวมไปถึงบริษัทญี่ปุ่นหลายสิบแห่งที่มีกำลังผลิตอยู่ที่จีน อาทิ Nikon บริษัทผู้ผลิตกล้องถ่ายภาพรายใหญ่
อย่างไรก็ตาม การตัดสินใจของโตเกียวมีขึ้นหลังจากเมื่อเดือนตุลาคม สหรัฐฯ ได้กำหนดข้อจำกัดอย่างเข้มงวดเกี่ยวกับการส่งออกเครื่องมือผลิตชิปไปยังจีน โดยอ้างถึงความกังวลว่ารัฐบาลจีนวางแผนที่จะใช้เซมิคอนดักเตอร์ขั้นสูงเพื่อเพิ่มแสนยานุภาพทางทหาร อย่างไรก็ตาม สหรัฐฯ เองก็ต้องการให้ญี่ปุ่นและเนเธอร์แลนด์ซึ่งเป็นผู้จัดหายุทโธปกรณ์รายสำคัญเข้าร่วมเพื่อให้ข้อจำกัดเหล่านั้นมีผลบังคับใช้
ญี่ปุ่นและเนเธอร์แลนด์ได้ตกลงเข้าร่วมในข้อเรียกร้องของสหรัฐฯ ตั้งแต่เดือนมกราคม โดยทางรัฐบาลเนเธอร์แลนด์เองก็มีแผนที่จะจำกัดการส่งออกอุปกรณ์การผลิตชิป ทั้งนี้ ญี่ปุ่นเคยเป็นประเทศผู้นำของโลกในด้านการผลิตชิป แต่ปัจจุบันกลับมีส่วนแบ่งการตลาดทั่วโลกเพียง 10%
