South China Morning Post รายงานข่าวโดยอ้างอิงข้อมูลจากศุลกากรของประเทศจีนในปี 2023 นั้นไทยยังคงครองแชมป์ส่งออกทุเรียนไปยังประเทศจีน อย่างไรก็ดีสัดส่วนดังกล่าวที่ไทยครองแชมป์เริ่มลดลง หลังจากที่แดนมังกรเริ่มนำเข้าทุเรียนจากประเทศเวียดนามเพิ่มมากขึ้น

ในปี 2023 นั้นจีนนำเข้าทุเรียนจากประเทศไทยมากถึง 929 ตัน เพิ่มขึ้นจากปี 2022 ซึ่งอยู่ที่ 784 ตัน โดยไทยยังครองสัดส่วนส่งออกทุเรียนมากถึง 67.98% ในปีที่ผ่านมา โดยผู้นำเข้าทุเรียนจากไทยรายหนึ่งได้กล่าวว่าปริมาณความต้องการทุเรียนของจีนนั้นถือว่าอยู่ในระดับ ‘เท่าไหร่ก็ไม่พอ’

ทางด้านของประเทศเวียดนามนั้นจีนได้นำเข้าทุเรียนมากถึง 493.1 ตัน ครองสัดส่วน 31.82% เพิ่มขึ้นจากปี 2022 ที่ส่งออกเพียงแค่ 40 ตันเท่านั้น ซึ่งสัดส่วนไม่ถึง 5% ด้วยซ้ำ

องค์การอาหารของสหประชาชาติ (FAO) ได้รายงานว่าเวียดนามมีสัดส่วนในการส่งออกผลไม้มากถึง 5% ของประมาณทั่วโลก ซึ่งคิดเป็นน้ำหนักมากถึง 40,880 ตัน ในปี 2022 ที่ผ่านมา โดยปีก่อนหน้านี้สัดส่วนของเวียดนามในการส่งออกผลไม้นั้นต่ำกว่า 1% ด้วยซ้ำ

รายงานของ HSBC เมื่อช่วงเดือนกันยายนได้วิเคราะห์ว่า ปัจจัยความต้องการของชาวจีนนั้นมาจากมุมมองของผู้บริโภคชาวจีนนั้นไม่ได้มองว่าทุเรียนเป็นเพียงผลไม้ แต่ยังเป็นของขวัญที่อวดความมั่งคั่งของผู้ให้ด้วย นอกจากนี้การมอบทุเรียนให้ถือเป็นส่วนหนึ่งของของขวัญตามธรรมเนียมที่มอบให้กับเพื่อนหรือญาติด้วย

ทำให้ปริมาณทุเรียนในตลาดโลกนั้นราวๆ 90% ได้ส่งเข้าไปยังประเทศจีน นอกจากนี้ในรายงานของ HSBC ยังได้ชี้ถึงความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียนกับไทยที่มีการนำเข้าสินค้า ซึ่งในปี 2022 ที่ผ่านมาอาเซียนได้ส่งออกสินค้าไปยังจีนเป็นอันดับ 1 ด้วย

ไม่ใช่แค่ไทยและเวียดนามเท่านั้น แต่จีนยังได้นำเข้าทุเรียนจากฟิลิปปินส์เพิ่มมากขึ้น โดยล่าสุดอยู่ที่ 3.8 ตัน คิดเป็นสัดส่วนแค่ 0.2% เท่านั้น อย่างไรก็ดีเนื่องด้วยโครงสร้างพื้นฐานของฟิลิปปินส์ที่ไม่ดีเท่าไหร่นัก เมื่อเทียบกับไทยและเวียดนาม ทำให้ค่าขนส่งนั้นถือว่าแพง เมื่อเทียบกับ 2 ประเทศผู้ส่งออกทุเรียนข้างต้น และจีนยังเตรียมนำเข้าทุเรียนจากมาเลเซียเพิ่มขึ้นด้วย

ขณะเดียวกันจีนเองก็เริ่มที่จะปลูกทุเรียนและบริโภคในประเทศมากขึ้น โดยปี 2023 ที่ผ่านมาจีนผลิตทุเรียนได้ราวๆ 250 ตัน โดยสัดส่วน 50 ตันมาจากเกาะไห่หนาน ซึ่งมีสภาวะภูมิอากาศคล้ายกับอาเซียน และจีนต้องการผลิตให้มีจำนวนเพิ่มมากขึ้นด้วย

มินเทล สำรวจความต้องการของผู้บริโภคด้านสุขภาพกับการทานอาหาร พบว่า ผู้บริโภคไทย 52% สนใจหาความรู้ด้านโภชนาการมากขึ้น สะท้อนว่าหลังโควิด-19 ชาวไทยมีความสนใจการดูแลสุขภาพเชิงป้องกันสูงขึ้นกว่าเดิม ผ่านการดูแลอาหารการกินของตนเอง

อาหารสุขภาพที่ผู้บริโภคชาวไทยสนใจคืออะไรบ้าง? มินเทลพบว่า 7 ใน 10 ของคนไทยยกให้ “ผักผลไม้” เป็นสิ่งสำคัญที่ดีต่อสุขภาพ เป็นอาหารที่ช่วยเสริมโภชนาการได้

อย่างไรก็ตาม อุปสรรคใหญ่ที่ทำให้คนไทยไม่ทานผักผลไม้มากนักคือเรื่อง “การเงิน” ทุกคนทราบประโยชน์ของผักผลไม้ แต่ผลสำรวจพบว่า ผู้บริโภคในชนบทมีเพียง 48% ที่ทานผักผลไม้เป็นประจำ ขณะที่ในเมืองจะมีสัดส่วนสูงกว่า โดยผู้บริโภคคนเมืองมี 56% ที่ทานผักผลไม้เป็นประจำ

กลุ่มที่รับผลกระทบหนักที่สุดคือ คนรุ่นใหม่วัยไม่เกิน 24 ปีที่มีสถานะทางการเงินระดับต่ำ กลุ่มนี้มีเพียง 37% ที่ได้ทานผักผลไม้เป็นประจำ

พิมพ์วดี อากิลา Associate Director แผนกอาหารและเครื่องดื่ม มินเทล รีพอร์ทส์ ประเทศไทย มองว่าแบรนด์สามารถนำอินไซต์นี้มาใช้ได้ เพราะคนไทยใส่ใจสุขภาพมากขึ้น เพียงแต่ต้องการเข้าถึงผักผลไม้ได้ง่ายขึ้นผ่านการลดราคาสินค้าและแหล่งจำหน่าย ซึ่งที่จริงแล้วผักผลไม้ไทยตามฤดูกาลของไทยนั้นมีจำนวนมากและราคาจับต้องได้ จึงควรจะเป็นตัวเลือกอาหารเพื่อสุขภาพในราคาเป็นมิตร

• ยอดขาย ‘สมาร์ทโฟน’ ลดต่ำสุดในรอบ 9 ปี เหตุผู้บริโภคเน้นใช้เงินกับ ‘สิ่งจำเป็น’
• KTC เผยยอดใช้จ่ายบริการกลุ่มสุขภาพและความงามฟื้นตัวเท่ากับก่อนช่วงโควิดระบาดแล้ว

คนไทย “ทำอาหาร” เอง และสนใจ Plant-based

นอกจากประเด็นผักผลไม้ คนไทยยังมีความสนใจการดูแลสุขภาพและโภชนาการด้านอื่นๆ ด้วย โดยมี 51% ที่ตอบว่าปัจจุบันหันมา “ทำอาหาร” ทานเอง ซึ่งดีต่อสุขภาพมากกว่า

คนไทยบางส่วนเริ่มสนใจการลดละเลิกเนื้อสัตว์ด้วย โดยมีผู้บริโภค 21% ที่สนใจลดการทานเนื้อสัตว์ และมีผู้บริโภค 24% ที่วางเป้าหมายจะเปลี่ยนจากการทานเนื้อสัตว์มาทานอาหาร Plant-based และผลิตภัณฑ์ทดแทนนม

มินเทลยังพบด้วยว่า เหตุปัจจัยที่ทำให้คนไทยใส่ใจโภชนาการมากขึ้น นอกเรื่องการป้องกันโรคแล้ว ยังมีเหตุอื่นๆ ด้วย เช่น 38% ต้องการกินเพื่อเพิ่มสมรรถภาพร่างกาย และ 28% ทานเพื่อสร้างเสริมสุขภาพจิตที่ดี

ข้อมูลเหล่านี้เป็นอินไซต์ที่น่าสนใจสำหรับแบรนด์ในการเข้าถึงผู้บริโภคด้วยมุมมองด้านสุขภาพ หรือพัฒนาสินค้าที่มีประโยชน์ทางโภชนาการกันมากขึ้น

โดยผักและผลไม้กว่า 30 ชนิด ซึ่งรวมไปถึง แอปเปิล กล้วย ส้ม มะเขือเทศ มะเขือม่วง มะนาว เเตงกวาและกระเทียมต้น จะไม่สามารถวางขายด้วยการห่อบรรจุภัณฑ์ที่ทำจากพลาสติก

ส่วนกลุ่มลูกพีช มะเขือเทศ เชอร์รี และถั่วแขก จะได้รับการผ่อนผันไปจนถึงเดือนมิ.ย. ปี 2023 ขณะที่ผักสลัดอองดีฟ หน่อไม้ฝรั่ง เห็ด เชอร์รี ผักสลัดและสมุนไพรบางชนิด จะได้รับการผ่อนผันถึงสิ้นปี 2024 เพื่อให้ผู้ประกอบการเเละผู้บริโภคค่อยๆ ปรับตัว

นอกจากนี้ รัฐบาลยังผ่อนผันให้ ‘ผลไม้สดหั่นชิ้น ผักสดและผลไม้สดบางประเภท’ ยังคงจำหน่ายในถุงพลาสติกหรือกล่องพลาสติกได้ ก่อนจะเลิกใช้อย่างเป็นทางการทั้งหมด ภายในสิ้นเดือน มิ.ย. ปี 2026

ความเคลื่อนไหวนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของรัฐบาลฝรั่งเศสที่จะเลิกใช้พลาสติกแบบ ‘ใช้ครั้งเดียวทิ้ง’ (single use plastics) ให้ได้ภายในปี 2040

มีการประเมินว่า ผลิตภัณฑ์ผักและผลไม้มากกว่า 1 ใน 3 ในฝรั่งเศสจะวางจำหน่ายผ่านการห่อพลาสติก โดยการยกระดับมาตรการควบคุม จะช่วยลดการใช้พลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง ได้หลายพันล้านชิ้นในทุกๆ ปี พร้อมส่งเสริมการทดแทนด้วยวัสดุอื่นที่เป็นมิตรกับสิ่งเเวดล้อม หรือนำกลับมาใช้ใหม่และรีไซเคิลได้

ทั้งนี้ ฝรั่งเศส สั่งเเบนการใช้หลอดพลาสติก ถ้วยและช้อนส้อม รวมถึงกล่องพลาสติกโพลีสไตรีน ในปี 2021 โดยหลายประเทศในยุโรปก็ได้ประกาศห้ามด้วยมาตรการที่คล้ายกันนี้

ในอังกฤษมีการใช้จานแบบใช้แล้วทิ้งมากถึง 1,100 ล้านใบ และช้อนส้อมแบบใช้แล้วทิ้งอีก 4,250 ล้านชิ้นต่อปี ซึ่งส่วนใหญ่ทำมาจาก ‘พลาสติก’ เเละมีเพียง 10% เท่านั้นที่ถูกไปนำรีไซเคิล

การห้ามจำหน่ายหลอดพลาสติก ก้านชงกาแฟพลาสติกและก้านสำลีพลาสติก มีผลบังคับใช้ในอังกฤษ มาตั้งเเต่ปี 2020

ทางการอังกฤษ ระบุว่า หลังได้สั่งห้ามใช้หลอดพลาสติกก้านชงกาแฟพลาสติกและก้านสำลีพลาสติกไปแล้ว และตอนนี้กำลังวางแผนที่จะขยายไปห้ามใช้ช้อน ส้อม ก้านลูกโป่งที่สามารถใช้วัสดุอื่นแทนได้ 

• อังกฤษ เตรียมขยายคำสั่งเเบน ‘จาน-ช้อนส้อมพลาสติก-ถ้วยโฟม’ แบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง
• ‘ญี่ปุ่น’ ออกกฎบังคับร้านค้าลด ‘พลาสติกใช้แล้วทิ้ง’ 12 ชนิด เพื่อส่งเสริมการรีไซเคิล
• Coca-Cola พลิกจากตัวปัญหาขยะพลาสติก สู่โซลูชั่น “ขวดจากพืช”

ที่มา : BBC , the guardian 

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร สังกัดกระทรวงฯ ระบุว่าผลการสำรวจ 14 จังหวัดทางภาคใต้ของไทยในช่วงครึ่งแรกของปี 2020 ชี้ว่าภาคใต้ได้ผลิตไม้ผลเศรษฐกิจ 844,003 ตัน เพิ่มขึ้น 5.93% เมื่อเทียบกับผลผลิตของปีก่อน ซึ่งอยู่ที่ 796,751 ตัน

อัญชนา ตราโช รองเลขาธิการสำนักงานฯ เผยว่าทุเรียนมีผลผลิตเพิ่มขึ้นมากที่สุดอยู่ที่ 588,337 ตัน คิดเป็น 22.03% เมื่อเทียบปีต่อปี แต่ผลไม้บางชนิดมีผลผลิตลดลง เช่น เงาะอยู่ที่ 50,280 ตัน ลองกองอยู่ที่ 52,178 ตัน และมังคุดอยู่ที่ 153,208 ตัน

“ทุเรียนมีผลผลิตเพิ่มขึ้นแบบก้าวกระโดดเพราะราคาตลาดขยับตัวขึ้น ทำให้เกษตรกรหันไปปลูกทุเรียนมากขึ้น ขณะที่ผลไม้ชนิดอื่นมีพื้นที่เพาะปลูกลดลงและได้รับผลกระทบจากภัยแล้ง” อัญชนากล่าว

สำนักงานฯ เสริมว่าตั้งแต่เดือนมกราคมถึงเดือนเมษายน ซึ่งเป็นช่วงที่เกิดการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัส COVID-19 จีนยังคงเป็นผู้ซื้อทุเรียนรายใหญ่ของไทย โดยไทยส่งออกทุเรียนไปจีนคิดเป็นมูลค่า 567 ล้านดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 17.76 หมื่นล้านบาท) เพิ่มขึ้น 78% เมื่อเทียบปีต่อปีในด้านมูลค่า