“Life is like riding a bicycle. To keep your balance you must keep moving” โดย Albert Einstein เมื่อปี 2553 IKEA สหรัฐอเมริกามอบจักรยานจำนวน 12,400 คัน ใหักับพนักงานที่นั่น ก่อนหน้านั้นในปี 2549 IKEA สหราชอาณาจักร มอบจักรยานจำนวน 9,000 คัน ให้กับพนักงานเช่นกัน เพื่อส่งเสริมให้พนักงานมีสุขภาพแข็งแรง จากยานพาหนะแห่งความยั่งยืนนี้ ไม่ใช่แค่แบรนด์จักรยาน แต่แบรนด์รถยนต์ และแบรนด์แฟชั่นหรูก็หันมาผลิตจักรยานระดับไฮเอนด์จำหน่าย ด้วยดีไซน์ที่หรูหรา ทันสมัย...
เทรนด์ความนิยมจักรยาน กลายเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมทางสังคม กิจกรรมซีเอสอาร์ และแคมเปญการตลาดอย่างเห็นได้ชัดในช่วงที่ผ่านมา และจะมีต่อเนื่องนับจากนี้ กลายเป็นเสน่ห์ดึงความสนใจ ช่วยขับเคลื่อนกิจกรรมได้อย่างดี นี่คือกระแสที่ทำให้หลายหน่วยงานใช้เป็นจังหวะสร้างโปรเจกต์ โดยส่วนใหญ่มาจากจุดเริ่มต้นของแนวคิดการรักษ์สิ่งแวดล้อม ซึ่งบางหน่วยงานทำต่อเนื่อง แต่บางแห่งก็แค่ชั่วคราว มีตัวอย่างดังนี้ “มหิดล” จักก้า (ยาน) is cool มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา มีแนวคิดเป็นมหาวิทยาลัยสีเขียว เริ่มจากโครงการ “จักรยานสีขาว” นำจักรยานเก่ามาซ่อมและใช้เป็นจักรยานสาธารณะ ใครจะมาใช้ก็ได้ ต่อมาเปลี่ยนมาเป็นการเปิดศูนย์ “จักก้าเซ็นเตอร์” ซ่อม ขาย ไม่เอากำไร รณรงค์ให้คนในมหาวิทยาลัยใช้จักรยานมากกว่าใช้รถยนต์ จนขณะนี้มีจักรยานสีขาวกว่า 400 คัน จักรยานผู้บริหาร 80 คัน และจักรยานส่วนบุคคล 3,700 คน...
ทุกวันนี้จักรยานไม่ใช่เพียงแค่ยานพาหนะที่นำเราจากต้นทางไปสู่ปลายทางเท่านั้น หากแต่ยังมีสถานะเป็น Fashion Statement สำหรับใครหลายคนอีกด้วย แต่เหนือไปกว่านั้น การเลือกจักรยานที่เหมาะสมกับตัวเองทั้งด้านกายภาพ ความชื่นชอบและสไตล์ในการปั่น ตลอดจนกำลังทรัพย์ก็เป็นสิ่งสำคัญ สำหรับคนทั่วไปที่ไม่มีความรู้เรื่องจักรยานมาก่อนเลย ต้องทำความเข้าใจกับประเภทของจักรยานกันก่อน โดยประเภทของจักรยานสามารถแบ่งได้ด้วยเกณฑ์ที่หลากหลาย ดังนั้นจักรยานคันหนึ่งๆ อาจมีคุณสมบัติจัดอยู่ในหลายประเภทก็ได้ และเพื่อทำความเข้าใจกับประเภทของจักรยานโดยง่าย จึงขอนำเสนอในหมวดหมู่ ดังนี้ 1. แบ่งตามประเภทการใช้งาน Road Bicycle จักรยานที่ออกแบบมาให้ขับขี่บนท้องถนน คุ้นหูกันในชื่อเสือหมอบ บ้างเปรียบเปรยว่าเป็นประหนึ่งรถสปอร์ต แรงและเร็วในทางเรียบ แบ่งออกได้หลายประเภท เช่น Touring Bicycle จักรยานสำหรับปั่นท่องเที่ยว ในระยะทางไกลๆ ตามชนบท มีที่เก็บสัมภาระอย่างเป็นระบบ สะดวกสบายและคงทน ท่านั่งไม่ต้องโค้งตัวงอเข่ามากนัก ทำให้สามารถปั่นได้นานๆ ไม่เมื่อย...
“มาปั่นจักรยานกันเถอะ” คงเป็นประโยคที่ ภูมิ ศิรประภาศิริ ผู้อำนวยการฝ่ายปฏิบัติการ บริษัทบุญ พร็อพเพอร์ตี้และนักกิจกรรมร่วมรณรงค์ให้คนหันมาขี่จักรยาน อยากบอกกับใครต่อใครเพื่อให้หันมาใช้จักรยานในการเดินทางในกรุงเทพฯ แทนการใช้รถยนต์ส่วนตัว ชีวิตบนหลังอานจักรยานของ “ภูมิ” หนุ่มนักเศรษศาสตร์และบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม เริ่มขึ้นเมื่อบินไปศึกษาต่อปริญญาตรี ด้านเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดนับจากนั้นจักรยานก็กลายเป็นทางเลือกของเขาจนถึงทุกวันนี้ หลังเรียนจบจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ภูมิเข้าเรียนต่อปริญญาโทบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยดุ๊ก ซึ่งตั้งอยู่ในเมืองเล็กๆ จักรยานเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดปั่นไปเรียนและท่องเที่ยวไปในตัว แม้กระทั่งเมื่อเรียนจบไปทำงานเป็นที่ปรึกษาด้านสิ่งแวดล้อมที่วอชิงตันดีซี การขี่จักรยานก็ยังเป็นส่วนหนึ่งของการใช้ชีวิตในเมืองใหญ่ “พอมาทำงานด้านสิ่งแวดล้อมในวิชิงตัน ดีซี เพื่อนๆที่ทำงานเขาก็ปั่นจักรยานมาทำงานกัน คนในเมือง ที่เป็นคนรุ่นใหม่เขาก็ปั่นกัน ก็เลยติดนิสัยขี่จักรยานมาตลอด” เมื่อกลับมาทำงานเมืองไทย อากาศร้อน แถมรถราบนถนนขับขี่กันน่ากลัว จักรยานที่นำกลับมาก็เลยต้องเก็บใส่กล่องเลิกใช้จักรยานไปพักใหญ่ จนได้มาเข้าสมาคมจักรยานเพื่อสุขภาพไทย การออกทริปท่องเที่ยวในย่านเก่าๆ ในกรุงเทพฯ ที่มีทั้งผู้อาวุโส คนเกษียณอายุไปจนถึงวัยเด็ก ซึ่งไม่เพียงแต่ได้ออกกำลังกายและความเพลิดเพลิน ภูมิจึงเลือกหวนสู่โลกจักรยานอีกครั้ง...
“ฮาร์ท สุทธิพงศ์ ทัดพิทักษ์กุล” ถือเป็นคนดังในวงการบันเทิงคนแรกๆ ที่มีข่าวเรื่องการปั่นจักรยาน ซึ่งก็ผ่านมาได้เกือบ 10 ปีแล้ว หัวข้อที่เป็นข่าวของเขานอกจากผลงานเพลง การทำงานเป็นพิธีกรข่าว และงานต่างๆ แล้ว เรื่องจักรยานก็ทำให้เขาฮอตไม่แพ้กัน แน่นอนว่าความดังของเขาก็ทำให้การปั่นจักรยานกลายเป็นที่สนใจของผู้ชมไปด้วย แบบที่รู้สึกกันว่าขนาดดาราที่ต้องหน้าตาดี รักษาผิวพรรณเพื่อออกหน้ากล้อง ยังกล้าปั่นจักรยานลุยถนน ไม่กลัวดำแดด หรือการเจอฝุ่นควัน แล้วคนทั่วไปจะไปกลัวทำไม “ฮาร์ท” เป็นคนดัง แต่เขาก็บอกว่า “ผมไม่ใช่ ณเดชน์ เลยไม่กลัว ซึ่งแม้แต่ครีมกันแดดยังไม่ทาเลย มีแค่หมวกกันแดด ก็พอแล้ว” เขาปั่นจักรยานตั้งแต่ช่วงปี 2546-2547 ซื้อคันแรกราคาประมาณ 20,000 บาท เพราะเบื่อรถติดในกรุงเทพฯ ช่วงนั้นอ่านข่าวอยู่ที่ช่อง 3 ซึ่งอยู่ตึกเอ็มโพเรียม ถนนสุขุมวิท...
เวลา 13 ปีเต็ม ที่ “มะม่วง หรือ ยุทธนา ม้ามณีแดง” ผู้อำนวยการขายและการตลาด บีเอ็มดับเบิลยู ไฟแนนเชียล เซอร์วิสเซส บริษัทบีเอ็มดับเบิลยู ประเทศไทยจำกัด เลือก“จักรยาน” ออกกำลังกายยามว่าง ที่บอกถึงดีกรีความหลงใหลในอุปกรณ์สองล้อของผู้บริหารวัย 43 ปี คนนี้ได้เป็นอย่างดี “ตะวัน mtb” คือ ชื่อที่คุ้นเคยดีของชาวเสือภูเขา ในห้อง blue panet ในเว็บ pantip.com คอมมูนิตี้ออนไลน์ ที่มะม่วงใช้โพสท์ข้อความกับกลุ่มเพื่อนๆในนี้ ที่เขาเริ่มต้นมาจากความต้องการหากีฬาอื่นๆ ที่ไม่ใช่กีฬายอดฮิต อย่างตีกอล์ฟจนมาเจอกลุ่มเพื่อนๆ ในโลกออนไลน์ วัยใกล้เคียงกัน...
มาร์ติน ฮุนตระกูล ดีไซเนอร์อิสระ เป็นอีกคนที่หลงใหลการปั่นจักรยาน เขาหวนกลับมาปั่นจักรยานอีกครั้งเมื่อ 2 ปีก่อน หลังจากหยุดไปเมื่อวัยเด็ก ด้วยการชักชวนจากกลุ่มเพื่อนที่เรียนโรงเรียนนานาชาติด้วยกัน และนัดแนะกันขี่จักรยานเพื่อการออกกำลังกาย บริเวณพื้นที่โล่งข้างสนามบินสุรวรรณภูมิในเย็นวันอาทิตย์ เพราะพื้นที่เหมาะสมกับจักรยานเสือหมอบที่ดึงดูดให้เขาหวนกลับมาหลงเสน่ห์สองล้อใช้แรงปั่นอีกครั้ง แต่หลังจากนั้นไม่นานเมื่อเขาเป็นคนหนึ่งที่เสพติดการเดินทางด้วยวิธีนี้ จึงขยายเวลาบนอานจักรยาน จากแค่ปั่นเป็นงานอดิเรกยามว่าง ก็หยิบเอาจักรยานมาใช้ในชีวิตประจำวัน เมื่อต้องเดินทางในเขตเมืองที่ไม่ไกลนัก จนกระทั่งเป็นหนึ่งในผู้นำเข้าจักรยาน ซึ่งเป็นทั้งพาหนะและแรงบันดาลใจให้กับเขา นอกจากนี้มาร์ตินยังเป็นคนที่กลุ่มนักปั้นด้วยกันนึกถึงในฐานะคนที่ทำงานเพื่อผลักดันให้เกิดพื้นที่ส่วนรวมของคนขี่จักรยาน ปั่นเล่นๆ แบบมีดีไซน์ มาร์ตินเล่าถึงตลาดจักรยานว่า จักรยานที่ได้รับความนิยมในประเทศไทย แบ่งเป็น 2 ประเภท คือจักรยานสำหรับการกีฬา กับจักรยานทั่วไป เช่น จักรยานพับได้, Fixed Gear แต่ช่องว่างที่ยังเหลืออยู่กลับเป็นจักรยานกลุ่ม Commuting ที่เน้นดีไซน์เป็นจุดเด่น ประกอบกับเขาเองก็เป็นโปรดักต์ดีไซเนอร์จึงมองหาจักรยานมาขี่เอง จนพบกับ VANMOOF...
Bikeloves.com เว็บของคนรักจักรยานอีกแห่ง ที่ก่อตั้งโดย น.พ. กนกศักดิ์ ปรักกโมดม วิสัญญีแพทย์ โรงพยาบาลสนามจันทร์ นครปฐม หนึ่งในสมาชิกรุ่นแรกๆ ที่เรียกกันติดปากว่า “ป๋าลู Lucifer” แห่งกลุ่มเมาเท่นไบค์ในห้อง Blue planet เว็บ pantip.com ที่แตกตัวออกมาสร้างโลกออนไลน์แห่งใหม่เพื่อต้องการให้เว็บแห่งนี้เป็นแหล่งชุมนุมนักปั่นคอเดียวกัน กฎเหล็กของเว็บนี้ Bikeloves.com บางคนก็คุ้นเรียก bpmtb ย่อมาจาก blueplanet mountain bike คือ “ห้ามขายสินค้า” ไม่ว่าจะสินค้าชนิดใด แม้จักรยานก็ตาม ป๋าลูให้เหตุผลว่า ต้องการให้เป็นคอมมูนิตี้ของคนรักจักรยานจริงๆ ไว้แลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสาร นัดหมายชวนกันออกทริปเพื่อปั่นออกกำลังกายตามท่องเที่ยวตามสถานที่ต่างๆ จึงไม่เน้นปริมาณ แต่ขอให้คนที่เป็นคอเดียวกันจริงๆ นับสมาชิกในเว็บได้เวลานี้มีหลายพัน...
จากจุดเริ่มต้นปั่นจักรยานในหมู่บ้าน จนออกมาสู่พื้นที่กว้างไกล ได้พบกับคอมมูนิตี้ของคนรักการปั่นจักรยานในเว็บบอร์ด BluePlanet เว็บไซต์ Pantip ในที่สุดก็ส่งแรงให้ชุมชนนี้เติบโตขึ้นจนกลายเป็น ThaiMTB.com “โนบิตะ” คือนามแฝงที่เจ้าตัวไม่อยากเปิดเผยตัวจริง ชื่อจริง เขาเป็นผู้ก่อตั้งและเป็นเว็บมาสเตอร์ของ ThaiMTB.com ซึ่งเป็นแหล่งชุมชนคนรักจักรยานที่พัฒนาการมาจากเว็บบอร์ด BluePlanet จนเปิดเป็นส่วนของคลังกระทู้เฉพาะจักรยาน แล้วออกมาทำเว็บฝากไว้กับเว็บไซต์ที่ให้บริการโฮสต์ฟรี จนเมื่อปี 2542 ก็เปิดเว็บไซต์ของตัวเองที่ ThaiMTB.com สำหรับคนรักการขี่จักรยานเสือภูเขา กว่า 10 ปีที่ผ่านมาชุมชนเติบโต จนคนรักจักรยานหลากหลายประเภทก็เข้ามาแวะเวียนจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นเสือภูเขา เสือหมอบ หรือกลุ่มฟิกเกียร์ ด้วยพื้นฐานเป็นวิศวกรของ “โนบิตะ” เขาเขียนโปรแกรมสำหรับเว็บไซต์ให้ทำงานได้อย่างอัตโนมัติ ทุกวันนี้แม้จะมีหน้าที่การงานประจำที่ต้องรับผิดชอบสูง จึงสามารถดูแลชุมชนนี้ได้ พร้อมกับมีผู้ช่วยอีก 1 คนเท่านั้น...
กว่าร้อยปีเศษ อาชีพ Bike Messenger หรือนักปั่นส่งเอกสารได้ถือกำเนิดขึ้นในยุโรปพร้อมๆ กับความนิยมในการใช้จักรยานในฐานะ “พาหนะคู่กาย” แต่สำหรับเมืองไทย กระแสความนิยมใน “เชิงแฟชั่น” ได้นำพาจักรยานเข้ามาในฐานะไลฟ์สไตล์ใหม่ของคนเมือง กระทั่งเมื่อต้นปีที่ผ่านมา แนวคิดของอาชีพนักปั่นส่งเอกสารและพัสดุก็ถือกำเนิดขึ้นโดยชนส่วนหนึ่งในนักปั่นกลุ่ม “จามจุรีสแควร์” พวกเขาเรียกตัวเองว่า “BikeXenger” สื่อถึงความเป็น Bike Messenger สมาสสนธิเข้ากับ Xpress เพื่อสร้างจุดขายด้านความรวดเร็วในงานบริการ ผสานกลิ่นอายแห่งขบวนการยอดมนุษย์ Rangers โดยหลักๆ ขบวนการนี้ประกอบด้วย ปณต พุทไธสง, มนตรี ฉันทะยิ่งยง และ สิริชัย วัฒนสุทธิพงศ์ สิ่งที่คล้ายคลึงกับฮีโร่ห้าสีคือยูนิฟอร์มเข้ารูปขณะทำงาน และอุดมการณ์เพื่อพิทักษ์โลก ต่างกันที่ยอดมนุษย์ Bikexenger ใช้ (หัวใจ)...